Traditionele risicostratificatiefactoren, zoals PSA, Gleason-score en -stadium, vangen de biologische heterogeniteit van prostaatcarcinoom slechts gedeeltelijk. Daarom zijn genomische biomarkers in opkomst, stelde Alan Dal Pra (Universiteit van Miami) tijdens zijn lezing over genexpressietests. Volgens hem kunnen geavanceerdere hulpmiddelen de prognose verfijnen, therapie beter personaliseren en zowel over- als onderbehandeling voorkomen.
Bij genomische biomarkers wordt onderscheid gemaakt tussen prognostische tests, die de verwachte ziekte-uitkomst voorspellen, en predictieve tests, die laten zien of een patiënt baat heeft bij een specifieke behandeling. De meeste huidige tests zijn vooral prognostisch, terwijl de predictieve waarde klinisch het meest relevant is.
Dal Pra besprak onder meer Decipher, een test die 22 genen in 7 kankergerelateerde pathways analyseert om het risico op afstandsmetastasen te bepalen. Binnen de NCCN-risicogroepen kan Decipher verdere differentiatie aanbrengen: 14% van de patiënten met een laag NCCN-risico blijkt volgens Decipher toch een hoog risico te hebben op metastasen, terwijl 19% van de hoog- of zeerhoogrisicogroep juist een laag risico heeft. De test kan bovendien helpen bij het selecteren van patiënten voor active surveillance; bij laagrisicopatiënten was de duur hiervan ongeveer 2 keer langer dan bij patiënten met een hoog Decipher-risico. Daarnaast liet onderzoek zien dat vooral patiënten met een hoog risico voordeel hebben van langdurige androgeendeprivatietherapie (ADT). De rol van Decipher bij behandelintensivering of -de-escalatie wordt verder onderzocht in de GUIDANCE-studie (NRG GU-010) en PREDICT-RT (NRG GU-009).
Ook andere genomische biomarkers hebben potentieel, zoals PORTOS (die het voordeel van radiotherapie-escalatie voorspelt), PAM50 (die inzicht geeft in tumoragressiviteit), en de prognostische tests Oncotype DX GPS en Prolaris.
Tot slot ging Dal Pra in op multimodale AI-pathologie (MMAI). Deze techniek gebruikt pathologische data om de prognose en de kans op voordeel van kortdurende ADT te voorspellen. MMAI en Decipher blijken beide prognostisch waardevol, maar baseren zich op verschillende genetische signalen en lijken daardoor aanvullend. Volgens Dal Pra zijn prospectieve biomarkergedreven studies nodig om hun klinische toepassing te bepalen.
Bron: