Sinds 2014 geldt in Nederland een volumenorm voor het uitvoeren van radicale prostatectomie. Dit draagt eraan bij dat de uitkomsten van prostaatkankeroperaties verbeterd zijn, blijkt uit een landelijke studie op basis van gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie.
De volumenorm werd ingevoerd in 2014 en ging uit van minimaal 20 operaties per ziekenhuis per jaar. In 2018 werd het jaarlijks minimaal aantal uit te voeren operaties verhoogd naar 50, en in 2019 naar 100. Hierdoor daalde het aantal ziekenhuizen dat radicale prostatectomieën uitvoerde van 40 in 2014 naar 14 in 2022. Tegelijkertijd nam het aantal operaties per opererend ziekenhuis toe van 85 naar 189 per jaar.
Onderzoekers van IKNL evalueerden, samen met urologen die verbonden zijn aan verschillende prostaatkankernetwerken, het effect van de invoering van volumenormen voor radicale prostatectomie.
Het aandeel positieve snijranden daalde van 52% naar 46% bij pT3-4 tumoren en van 24% naar 18% bij pT2 tumoren. Ernstige complicaties binnen 30 dagen daalden licht: van 3,9% naar 3,0%. Het aandeel patiënten waarbij na de operatie het PSA verhoogd bleef, nam af van 14% naar 7%. Echter dit effect is hoogstwaarschijnlijk het gevolg van een verbeterde diagnostiek, zoals de inzet van de PSMA-PET CT.
De verbeteringen in de chirurgische uitkomsten zijn bescheiden, maar de impact van de centralisatie van prostaatkankeroperaties is breder. Zo heeft deze ook bijgedragen aan samenwerking tussen ziekenhuizen en de ontwikkeling van prostaatkankernetwerken en daarnaast ook verbeterde kwaliteitsbewaking en standaardisatie van zorgprocessen.
Bron: