Vitiligo kan een groot effect hebben op het psychosociale welzijn van patiënten. Psychodermatoloog Patrick Kemperman, verbonden aan het Amsterdam UMC en het Dijklander Ziekenhuis, geeft tijdens de EADV 2022 een aantal praktische tips over wat de dermatoloog daarmee moet en kan.1
Vooroordelen, onwetendheid, taboes, een gebrek aan begrip of verwarring van vitiligo met lepra: patiënten met vitiligo maken het allemaal mee. Kemperman; “Sommigen kunnen de aandoening goed accepteren, maar een aanzienlijk deel kampt met depressie, angst, gevoelens van stigmatisering, aanpassingsstoornissen, moeilijkheden in relaties waaronder seksuele disfunctie en vermijdend gedrag.2 Factoren die worden geassocieerd met een hogere ziektelast zijn het vrouwelijk geslacht, zichtbare of genitale laesies, een donkere huid, leeftijd onder de 30 jaar of een groter aangedaan lichaamsoppervlak.”2
Vermijding
Wat het lastig maakt, is dat dermatologen en verpleegkundigen depressie en angststoornissen vaak niet herkennen, ondanks de hoge prevalentie (21-43%).3 Kemperman: “Dat komt omdat in de perceptie van de zorgverlener de patiënt geen levensbedreigende ziekte heeft, de patiënt vaak vermijdt om erover te praten en veel patiënten niet ‘ziek’ zijn.” Zo worden er in Nederland slechts 8 patiënten per jaar verwezen voor psychologische zorg en verwijst 35% van de dermatologen nooit naar een psychosociale zorgverlener.4
Onder de huid
Gericht screenen met de Dermatology Life Quality Index (DLQI) kan helpen om de ziektelast in kaart te brengen. Kemperman: “Of vraag gewoon wat de ziekte met iemand doet ‘onder’ de huid. Patiënteducatie kan helpen om vooroordelen weg te nemen die leven bij de patiënt of diens omgeving. Ook de verpleegkundige of verpleegkundig specialist kan dit oppakken. Verder is samen beslissen van belang, omdat de behandeling vaak langdurig is en de uitkomst ongewis. Tot slot kan de Nederlandstalige app Happi Huid de patiënt ondersteunen bij het opstellen van behandeldoelen en het samen beslissen.”
Bronnen:
- Kemperman PMJH. Addressing the psychosocial impact of vitiligo. EADV 2022, oral presentation D2T13.3D.
- Ezzedine K, Eleftheriadou V, Jones H, et al. Psychosocial effects of vitiligo: a systematic literature review. Am J Clin Dermatol. 2021 Nov;22(6):757-74.
- Picardi A, Abeni D, Melchi CF, et al. Psychiatric morbidity in dermatological outpatients: an issue to be recognized. Br J Dermatol. 2000; 143:983-91.
- Luteijn MC, Boonstra. HE, Casteelen G, et al. Psychodermatologie in de Nederlandse dermatologische praktijk. Ned Tijdschr Dermatol Venereol. 2011;544-9.