Bij patiënten met bronchiëctasieën geeft de kleur van het sputum informatie over de prognose op lange termijn. Hoe purulenter (groener) het sputum, hoe meer exacerbaties patiënten ervaren en hoe hoger het risico op overlijden. De kleur van het sputum is hiermee een eenvoudige biomarker om de langetermijnuitkomsten van patiënten te voorspellen.
Bij patiënten met bronchiëctasieën (BE) zijn de bronchiën in de longen op een of meerdere plaatsen verwijd. Dit leidt tot de ophoping van slijm en ontstekingsreacties in de luchtwegen. Bij de ontstekingsreacties spelen onder andere neutrofiele granulocyten een rol.
Veel patiënten met BE hoesten regelmatig sputum op. Sputum waarin veel neutrofiele granulocyten aanwezig zijn, is groen van kleur. Dit wordt veroorzaakt door het heem-bevattende enzym myeloperoxidase, dat voorkomt in deze ontstekingscellen.
Onderzoekers bestudeerden de associatie tussen de kleur van het sputum op baseline als biomarker voor neutrofiele inflammatie, en langetermijnuitkomsten (exacerbaties en mortaliteit) bij patiënten met BE.1 Zij maakten hiervoor gebruik van de European Multicentre Bronchiectasis Audit and Research Collaboration (EMBARC)-registratie. Deze registratie bevat de gegevens van BE-patiënten in 31 Europese landen.
Zij analyseerden de data van 13.484 patiënten die regelmatig sputum ophoestten. De kleur van het sputum deelden zij in in 4 categorieën volgens de Murray-schaal: mucoïd, mucopurulent, purulent en zeer purulent. De kleur varieert hierbij van helder/wit tot zeer groen.2
De kleur van het sputum op baseline bleek een sterke voorspeller van exacerbaties en mortaliteit in de 5 daaropvolgende jaren. Patiënten met purulenter sputum hadden vaker (ernstige) exacerbaties (incidence rate ratio (IRR) voor ernstige exacerbaties bij patiënten met zeer purulent versus mucoïd sputum 2,01 (95%-BI 1,54-2,63). Ook was de mortaliteit in deze groep groter. Voor elk punt toename in de sputumpurulentie nam het risico op overlijden toe met 12%.
De onderzoekers concludeerden dat de kleur van het sputum een eenvoudige biomarker is voor het voorspellen van toekomstige uitkomsten bij patiënten met bronchiëctasieën.
Bronnen:
- Crichton M, Polverino E, Ringshausen F, et al. Sputum colour assessment and clinical outcomes in bronchiectasis: data from the EMBARC Registry. ERS 2023. Poster presentation, abstract PA397.
- Murray MP, Pentland, JL, Turnbull K, et al. Sputum colour: a useful clinical tool in non-cystic fibrosis bronchiectasis. Eur Respir J 2009;34:361-364. DOI: 10.1183/09031936.00163208