Niet-dieetbehandeling effectief tegen coeliakie

Delen via:

Behandeling van coeliakie met de transglutaminase 2-remmer ZED1227 vermindert glutengeïnduceerde mucosale schade. Dat concluderen onderzoekers van de internationale CEC-3 Trial Group. Zij publiceerden hun studie recent in de New England Journal of Medicine.

Transglutaminase 2 veroorzaakt deamidatie van glutamineresiduen in glutenpeptides, wat stimulatie van T-cellen bevordert en leidt tot mucosale schade. Remming van transglutaminase 2 is daarom een potentiële behandeling van coeliakie. De publicatie van de onderzoekers betreft een fase II, dubbelblinde, placebogecontroleerde ‘proof-of-concept’ studie met de orale selectieve transglutaminase 2-remmer ZED1227. In de studie is de effectiviteit en veiligheid van het middel onderzocht bij dagelijkse toediening gedurende 6 weken.

Opzet

ZED1227 werd in 3 verschillende doses toegediend (10/50/100 mg) met een dagelijkse belasting met 3 gram gluten. Per groep namen 41 patiënten deel en er was een even grote placebogroep. Het primaire eindpunt was de vermindering van gluten-geïnduceerde mucosale schade. Secundaire eindpunten waren onder andere intra-epitheliale lymfocytendichtheid, de Coeliakie Symptomen Index-score en de Coeliakie Ziekte Vragenlijst-score voor meting van de kwaliteit van leven. Van het overgrote deel van de patiënten waren biopsies van het duodenum beschikbaar voor vaststelling van het primaire eindpunt.

Bij alle drie geteste doses werd een significant effect van ZED1227 waargenomen wat betreft het primaire eindpunt. Gebruik van dagelijks 100 mg leek de scores voor symptomen en kwaliteit van leven te verbeteren. In alle groepen traden bijwerkingen in gelijke mate op, met name hoofdpijn, diarree, overgeven en buikpijn. In de hoogste dosisgroep kregen 3 patiënten huiduitslag.

Bron:
Schuppan D, Mäki M, Lundin KEA, et al; CEC-3 Trial Group. A Randomized Trial of a Transglutaminase 2 Inhibitor for Celiac Disease. N Engl J Med. 2021;385:35-45.

Commentaar dr. Abdul Al-toma, gastro-enteroloog en coeliakiespecialist, St. Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein

“Coeliakie is een T-cel gemedieerde enteropathie die wordt veroorzaakt door gluten in de voeding. De aandoening vereist de aanwezigheid van auto-antilichamen tegen het endogene enzym transglutaminase 2. De behandeling is een levenslang strikt glutenvrij dieet. Bij een aanzienlijk deel van de patiënten is het nog steeds een uitdaging om de ‘verborgen’ gluten te elimineren die vaak bijdragen aan blijvende klachten en onvolledige mucosale genezing. Er zijn ook problemen bij reizen naar plaatsen waar de voedselkeuzes beperkt zijn. Ontevredenheid van de patiënt over de beperking van het dieet en de hogere kosten van glutenvrij voedsel dragen bij aan de last van de behandeling en kunnen leiden tot suboptimale therapietrouw. Daarom wordt gezocht naar therapieën die een glutenvrij dieet kunnen vervangen of indirect kunnen versterken.

Door een beter begrip van pathogenese van coeliakie zijn er meerdere therapeutische mogelijkheden naar voren gekomen, zoals enzymatische glutendestructie. Een aantal onderzoeken heeft veelbelovende resultaten opgeleverd. Maar veel studies waren van korte duur en hadden een lage statistische power.

In de gepubliceerde studie verminderde ZED1227 de productie van anti-transglutaminase 2-antilichamen. De afwezigheid van mucosale schade is een cruciaal criterium om de gezondheid van een patiënt op lange termijn te waarborgen. Maar het middel beperkte ook de expansie van gluten-specifieke CD4+ T-cellen die nodig zijn voor de ontwikkeling van coeliakie en de CD8+ intra-epitheliale lymfocyten die weefselschade geven. Verder leek ZED1227 de incidentie van coeliakie-gerelateerde symptomen te verminderen en indirect de kwaliteit van leven te verbeteren. Deze resultaten zijn opmerkelijk bij een gecontroleerde glutenbelasting, zij het met een relatief lage belasting van 3 gram per dag en voor een korte periode. Een normaal dieet bevat 12 tot 15 g gluten per dag.

De gastro-intestinale bijwerkingen in deze studie zijn moeilijker te begrijpen, aangezien ZED1227 slechts een half uur vóór de inname van gluten werd toegediend. De frequentie van symptomen was vergelijkbaar in de placebogroep (79%) en de actieve behandelingsgroepen (73 tot 80%). De onderzoekers hebben de afgifte van interleukine-2 of de frequentie van interferon-γ-producerende gluten-specifieke T-cellen niet geanalyseerd. Zij kunnen de mogelijkheid dus niet uitsluiten dat een al aanwezige pool van gluten-specifieke T-cellen toch wordt geactiveerd, ondanks de remming van transglutaminase 2. Bij langer gebruik van gluten moet dit verder worden onderzocht. Dit gegeven zou het nut van deze therapie bij coeliakie kunnen beperken.

ZED1227 is de eerste niet-dieetbehandeling bij mensen met coeliakie die mucosale schade kan voorkomen. Deze studie is zeer bemoedigend, maar of het middel effectief blijft bij langere blootstelling aan gluten moet nog worden bestudeerd. Daarvoor is onderzoek nodig van meerdere jaren.

Zoals bij elke nieuwe therapie moeten de verwachte kosten worden afgewogen tegen de waarde en het voordeel dat wordt geboden in vergelijking met die van een strikt glutenvrij dieet. Uiteindelijk moeten de zorgverzekeraars deze kosten willen vergoeden.”

 

Minneke Coenraad benoemd tot hoogleraar Maag-, Darm- en Leverziekten

okt 2024 | Hepatologie, Transplantatie

Lees meer over Minneke Coenraad benoemd tot hoogleraar Maag-, Darm- en Leverziekten

Europese Commissie keurt risankizumab (Skyrizi) goed voor behandeling matig tot ernstig actieve colitis ulcerosa

okt 2024 | IBD

Lees meer over Europese Commissie keurt risankizumab (Skyrizi) goed voor behandeling matig tot ernstig actieve colitis ulcerosa

Verhoogd risico op leverziekte en mortaliteit bij hepatitis D-virus

okt 2024 | Hepatitis, Hepatologie, Virale infecties

Lees meer over Verhoogd risico op leverziekte en mortaliteit bij hepatitis D-virus

Dendritische celvaccinatie veelbelovend bij patiënten met resectabel pancreascarcinoom

okt 2024 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Dendritische celvaccinatie veelbelovend bij patiënten met resectabel pancreascarcinoom

Betere metabole uitkomsten bij MASLD door dieet zonder amylase-trypsineremmers?

okt 2024 | Hepatologie

Lees meer over Betere metabole uitkomsten bij MASLD door dieet zonder amylase-trypsineremmers?

Onderzoek naar endoscopische beeldvorming met fluorescentie

okt 2024 | Endoscopie

Lees meer over Onderzoek naar endoscopische beeldvorming met fluorescentie

Opioïden in de 2e lijn: Sleutels tot effectieve bestrijding van maligne pijn

10 sep 2024 om 20:00

Lees meer over Opioïden in de 2e lijn: Sleutels tot effectieve bestrijding van maligne pijn

Nationaal Hepatitis Delta webinar

28 mei 2024 | Hepatitis, Hepatologie, Virale infecties

Lees meer over Nationaal Hepatitis Delta webinar

Mastering Chronic Pancreatitis Pain: A Multidisciplinary Approach and Practical Solutions

6 feb 2024 om 20:00

Lees meer over Mastering Chronic Pancreatitis Pain: A Multidisciplinary Approach and Practical Solutions

Minder besproken symptomen bij colitis ulcerosa: hoe pakken we ze aan?

1 sep 2023 | IBD

Lees meer over Minder besproken symptomen bij colitis ulcerosa: hoe pakken we ze aan?

CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

6 jun 2023 | Stamceltransplantatie, Virale infecties

Lees meer over CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

Nieuwe behandeloptie voor Eosinofiele Oesofagitis (EoE)

16 mei 2023 om 20:00 | Oesofagitis

Lees meer over Nieuwe behandeloptie voor Eosinofiele Oesofagitis (EoE)

Antistolling en bloedingen

8 dec 2022 om 20:00

Lees meer over Antistolling en bloedingen

Gewone symptomen van zeldzame ziekten

27 sep 2022

Lees meer over Gewone symptomen van zeldzame ziekten

e-learning Acute pancreatitis

Pancreatitis

Lees meer over e-learning Acute pancreatitis

e-learning: Verbeterde zorg voor slokdarm- en maagkanker

Chirurgie

Lees meer over e-learning: Verbeterde zorg voor slokdarm- en maagkanker

Exocriene pancreasinsufficiëntie

Pancreatitis

Lees meer over Exocriene pancreasinsufficiëntie

UEG in ORANJE 2024

zondag 13 okt 2024 van 18:00 tot 21:45 | Endoscopie, Hepatologie, IBD

Lees meer over UEG in ORANJE 2024

PRMT5-remmer AMG 193 bij solide tumoren met MTAP-deletie

sep 2024 | Longoncologie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over PRMT5-remmer AMG 193 bij solide tumoren met MTAP-deletie

Niet-operatief management optie bij pMMR lokaal gevorderd rectumcarcinoom na complete respons

sep 2024 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Niet-operatief management optie bij pMMR lokaal gevorderd rectumcarcinoom na complete respons

NICHE-2: neoadjuvante immuuntherapie bij lokaal gevorderde MMR-deficiënte darmkanker

sep 2024 | Immuuntherapie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over NICHE-2: neoadjuvante immuuntherapie bij lokaal gevorderde MMR-deficiënte darmkanker

Kosten en waarde van immuuncheckpointremmers voor solide tumoren in Nederland

sep 2024 | Immuuntherapie

Lees meer over Kosten en waarde van immuuncheckpointremmers voor solide tumoren in Nederland

TACE plus lenvatinib en pembrolizumab verbetert PFS bij HCC

sep 2024 | Hepatologie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over TACE plus lenvatinib en pembrolizumab verbetert PFS bij HCC

Insulineresistentie gerelateerd aan 31 ziektes

sep 2024 | Bacteriële infecties, Bewegingsstoornissen, Diabetes, Jicht, Pancreatitis

Lees meer over Insulineresistentie gerelateerd aan 31 ziektes

AI-chatbot helpt bij het plannen van nieuwe afspraak bij no-show voor coloscopie

jun 2024 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over AI-chatbot helpt bij het plannen van nieuwe afspraak bij no-show voor coloscopie

Complete responsen met dostarlimab bij mismatch repair deficiënt lokaal gevorderd rectumcarcinoom lijken duurzaam

jun 2024 | Chirurgie, Maag-darm-leveroncologie, Radiotherapie

Lees meer over Complete responsen met dostarlimab bij mismatch repair deficiënt lokaal gevorderd rectumcarcinoom lijken duurzaam

Duale immuuntherapie met nivolumab plus ipilimumab verbetert totale overleving van irresectabel hepatocellulair carcinoom

jun 2024 | Hepatologie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Duale immuuntherapie met nivolumab plus ipilimumab verbetert totale overleving van irresectabel hepatocellulair carcinoom

Multidisciplinaire podcastserie: CMV-infectie;
Diagnostiek en management na transplantatie

jun 2024 | Niertransplantatie, Stamceltransplantatie, Virale infecties

Lees meer over Multidisciplinaire podcastserie: CMV-infectie;
Diagnostiek en management na transplantatie

Podcast Exocriene pancreasinsufficiëntie

nov 2023 | Pancreatitis

Lees meer over Podcast Exocriene pancreasinsufficiëntie

Podcast - Optimalisatie van biologicals bij patiënten met inflammatoire darmziekten

sep 2023 | IBD

Lees meer over Podcast - Optimalisatie van biologicals bij patiënten met inflammatoire darmziekten

Podcast Acute pancreatitis

apr 2023 | Pancreatitis

Lees meer over Podcast Acute pancreatitis

Podcast pancreascarcinoom

dec 2022 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Podcast pancreascarcinoom

Podcast - Periampullaire tumoren: maak onderscheid

nov 2021

Lees meer over Podcast - Periampullaire tumoren: maak onderscheid

Slokdarm- en maagkanker

jun 2021 | Chirurgie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Slokdarm- en maagkanker

Impact van COVID-19 op bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

feb 2021 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Impact van COVID-19 op bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

Diagnose en behandeling van inflammatoire darmziekten (IBD)

dec 2020 | IBD

Lees meer over Diagnose en behandeling van inflammatoire darmziekten (IBD)

MedNet Gastro-enterologie 2024-03

sep 2024

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2024-03

MedNet Gastro-enterologie special IBD 2024

jul 2024

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie special IBD 2024

MedNet Gastro-enterologie 2024-02

jun 2024

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2024-02

MedNet Gastro-enterologie 2024-01

mrt 2024

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2024-01

MedNet Gastro-enterologie 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2023-04

MedNet Gastro-enterologie 2023-03

sep 2023

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2023-03

MedNet Oncologie special Colectoraal carcinoom 2023

sep 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Colectoraal carcinoom 2023

MedNet Gastro-enterologie 2023-02

jul 2023

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2023-02

MedNet Gastro-enterologie 2023-01

mrt 2023

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2023-01