Valproaat en lamotrigine beste eerstelijnsmedicijnen voor epilepsie

Delen via:

Valproaat blijkt de beste eerstelijnskeuze voor gegeneraliseerde epilepsie1 en lamotrigine voor focale epilepsie2. Dat is gevonden in twee fase IV-open-label studies uit het Verenigd Koninkrijk; Standard and New Antiepileptic Drugs (SANAD II) genaamd. De resultaten werden tegelijkertijd gepubliceerd in The Lancet. Deze uitkomsten geven niet alleen een nieuwe leidraad, maar resulteren ook in dilemma’s voor de praktijk, zo staat uiteengezet in een bijbehorend commentaar.3

Sinds 1990 zijn veel nieuwe anti-epileptica beschikbaar gekomen, vooral voor therapieresistente epilepsie. De SANAD I-studie leverde de eerste uitgebreide gegevens hierover. Bij patiënten met therapiefalen bleek lamotrigine superieur aan carbamazepine, gabapentine, oxcarbazepine en topiramaat. Valproaat was een (kosten)effectief alternatief voor lamotrigine of topiramaat. Sindsdien zijn andere medicijnen beschikbaar gekomen. Levetiracetam geldt in toenemende mate als een veilig alternatief voor de behandeling van focale en gegeneraliseerde epilepsie.

Gegeneraliseerde of niet-geclassificeerde epilepsie

In de eerste studie met 520 patiënten (35% vrouwen, mediane leeftijd 13,9 jaar) hadden de meesten nieuw gediagnosticeerde gegeneraliseerde epilepsie (76%) en de anderen niet-classificeerbare epilepsie (24%). Levetiracetam voldeed niet aan de non-inferioriteitscriteria in vergelijking met valproaat wat betreft het tijdsbeloop totdat een 12 maanden durende aanvalsvrije remissie optrad, zo kwam naar voren uit de intention-to-treat (ITT)-analyse (hazard ratio 1,19). De kans op therapiefalen met onvoldoende aanvalscontrole was groter bij gebruik van levetiracetam. Een per-protocolanalyse waarbij rekening werd gehouden met therapiefalen, vond dat valproaat superieur was aan levetiracetam (HR 1,68). Valproaat was ook superieur wat betreft de kosteneffectiviteit, gebaseerd op verschillen in kosten en voor de kwaliteit gecorrigeerde levensjaren.1

Omdat levetiracetam inferieur was aan valproaat, ontstaat gezien het teratogene potentieel van valproaat een dilemma voor de behandeling van vrouwelijke patiënten met gegeneraliseerde epilepsie.3

Focale epilepsie

In de studie naar nieuw gediagnosticeerde focale epilepsie werden 990 patiënten (43% vrouwen, gemiddelde leeftijd 39,9 jaar) gerekruteerd. In de ITT-analyse en in vergelijking met lamotrigine voldeed levetiracetam niet (HR 1,18) en zonisamide wel (HR 1,03) aan de non-inferioriteitscriteria voor het bereiken van een 12 maanden durende remissie. De per-protocolanalyse liet zien dat dit eindpunt vaker bereikt werd bij behandeling met lamotrigine dan met levetiracetam (HR 1,32) of zonisamide (HR 1,37). Ook de kosteneffectiviteit van lamotrigine was beter dan van de andere twee geneesmiddelen.

Levetiracetam wordt wereldwijd op grote schaal toegepast als eerstelijnsbehandeling voor focale epilepsie. Dit zou volgens de auteurs niet langer moeten gebeuren, aangezien het noch klinisch noch kosteneffectief is in vergelijking met lamotrigine. Naar hun mening zou voor deze patiëntencategorie lamotrigine een eerstelijnsbehandeling moeten blijven.2

Breed toepasbaar

Door de pragmatische opzet leveren deze studies volgens de commentatoren bruikbare gegevens op over de keuze van een behandeling. Het open-label karakter van deze studies kan van invloed zijn geweest op beslissingen over dosis- en behandelingsveranderingen. Het studieprotocol bood richtlijnen voor de initiële titratie van de geneesmiddelen en de onderhoudsdoses. Overigens konden de behandelaren de medicatie indien gewenst aanpassen. Dit onderstreept de brede toepasbaarheid van de resultaten.3

Referenties

  1. Marson A, Burnside G, Appleton R, et al. The SANAD II study of the effectiveness and cost-effectiveness of valproate versus levetiracetam for newly diagnosed generalised and unclassifiable epilepsy: an open-label, non-inferiority, multicentre, phase 4, randomised controlled trial. 2021;397:1375-86.
  2. Marson A, Burnside G, Appleton R, et al. The SANAD II study of the effectiveness and cost-effectiveness of levetiracetam, zonisamide, or lamotrigine for newly diagnosed focal epilepsy: an open-label, non-inferiority, multicentre, phase 4, randomised controlled trial. 2021;397:1363-74.
  3. Cross JH, Tomson T. Newer versus older antiseizure medications: further forward? 2021;397:1327-9.

Genetische risicofactoren voor epilepsie ontdekt

sep 2023 | Epilepsie

Lees meer over Genetische risicofactoren voor epilepsie ontdekt

Profylactisch levetiracetam ter preventie van epileptische aanvallen na intracerebrale bloeding

sep 2023 | Epilepsie, Neuro-vasculair

Lees meer over Profylactisch levetiracetam ter preventie van epileptische aanvallen na intracerebrale bloeding

Euthanasieverzoeken bij dementie: rol van huisarts

sep 2023 | Dementie

Lees meer over Euthanasieverzoeken bij dementie: rol van huisarts

Positief advies vergoeding fenfluramine

sep 2023 | Epilepsie

Lees meer over Positief advies vergoeding fenfluramine

Onze ‘kleine slimme groepjes’ versterken ons teamgevoel

sep 2023 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Epilepsie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose, Neuro-musculair, Neuro-oncologie, Neuro-vasculair, Overig

Lees meer over Onze ‘kleine slimme groepjes’ versterken ons teamgevoel

Migraine beter behandelen? Denk aan vrouwspecifieke aspecten!

sep 2023 | Hoofdpijn

Lees meer over Migraine beter behandelen? Denk aan vrouwspecifieke aspecten!

Neurologisch Jaaroverzicht 2023

12 dec 2023 om 20:00 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Epilepsie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose, Neuro-vasculair

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2023

Plaatsbepaling van device-aided therapies (DATs) bij de ziekte van Parkinson

7 aug 2023 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Plaatsbepaling van device-aided therapies (DATs) bij de ziekte van Parkinson

MS: welk middel voor welke patiënt?

9 mrt 2023 | Multipele Sclerose

Lees meer over MS: welk middel voor welke patiënt?

Neurologisch Jaaroverzicht 2022

1 feb 2023 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Epilepsie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose, Neuro-vasculair

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2022

Masterclass Diabetes: Pijn & Polyfarmacie

20 okt 2022 | Diabetes

Lees meer over Masterclass Diabetes: Pijn & Polyfarmacie

Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

12 okt 2022 | Immuuntherapie

Lees meer over Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

Gewone symptomen van zeldzame ziekten

27 sep 2022

Lees meer over Gewone symptomen van zeldzame ziekten

Neurologisch Jaaroverzicht 2021

5 apr 2022 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2021

Webcast Long covid: wat weten we, wat kunt u verwachten, wat kunt u doen?

10 nov 2021 om 20:30

Lees meer over Webcast Long covid: wat weten we, wat kunt u verwachten, wat kunt u doen?
Er zijn geen e-learnings gevonden.

ECTRIMS in ORANJE 2023

donderdag 12 okt 2023 van 18:00 tot 21:45 | Multipele Sclerose

Lees meer over ECTRIMS in ORANJE 2023

Update MS: Monitoring & Meer

maandag 1 jan 2024 van 18:00 tot 21:30 | Multipele Sclerose

Lees meer over Update MS: Monitoring & Meer

Een slechte slaapstructuur verhoogt het risico op neurodegeneratie

jul 2023 | Dementie

Lees meer over Een slechte slaapstructuur verhoogt het risico op neurodegeneratie

Het International Consortium for Health Outcomes Measurement stelt kernset op van uitkomstmaten bij epilepsiezorg

jul 2023 | Epilepsie

Lees meer over Het International Consortium for Health Outcomes Measurement stelt kernset op van uitkomstmaten bij epilepsiezorg

Een gedeelte van de patiënten met migraine is zeer gevoelig voor objectieve veranderingen in het weer

jul 2023 | Hoofdpijn

Lees meer over Een gedeelte van de patiënten met migraine is zeer gevoelig voor objectieve veranderingen in het weer

MRI-studie biedt inzicht in hersengebieden betrokken bij houdingsinstabiliteit door de ziekte van Parkinson

jul 2023 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over MRI-studie biedt inzicht in hersengebieden betrokken bij houdingsinstabiliteit door de ziekte van Parkinson

Deep learning-model geeft nauwkeurige voorspelling van toekomstige FDG-PET-scans bij mensen met een hoog risico op neurodegeneratie

jul 2023 | Dementie

Lees meer over Deep learning-model geeft nauwkeurige voorspelling van toekomstige FDG-PET-scans bij mensen met een hoog risico op neurodegeneratie

Acute hepatitis E-virusinfectie kan neuralgische amyotrofie veroorzaken

jul 2023 | Virale infecties

Lees meer over Acute hepatitis E-virusinfectie kan neuralgische amyotrofie veroorzaken

Gunstige incidentieratio’s voor veiligheidsevents bij patiënten die ozanimod gebruiken voor relapsing multipele sclerose

jul 2023 | Multipele Sclerose

Lees meer over Gunstige incidentieratio’s voor veiligheidsevents bij patiënten die ozanimod gebruiken voor relapsing multipele sclerose

Recreatieve lachgasgebruikers bezoeken de neuroloog meestal vanwege polyneuropathie, myelopathie of encefalopathie

jul 2023

Lees meer over Recreatieve lachgasgebruikers bezoeken de neuroloog meestal vanwege polyneuropathie, myelopathie of encefalopathie

Subjectieve hersenmist hangt samen met slechter cognitief functioneren en met meer angst, depressie en migraine

jul 2023 | Hoofdpijn

Lees meer over Subjectieve hersenmist hangt samen met slechter cognitief functioneren en met meer angst, depressie en migraine

Podcasts migraine: de laatste ontwikkelingen in de behandeling van migraine

aug 2021 | Hoofdpijn

Lees meer over Podcasts migraine: de laatste ontwikkelingen in de behandeling van migraine

Real World Evidence in MS

jan 2020 | Multipele Sclerose

Lees meer over Real World Evidence in MS

MedNet Neurologie 2023-02

jun 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-02

MedNet Neurologie 2023-01

mrt 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-01

MedNet Neurologie 2022-04

dec 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-04

MedNet Neurologie 2022-03

sep 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-03

MedNet Neurologie 2022-02

jun 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-02

MedNet Neurologie 2022-01

mrt 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-01