Afgelopen december vertrok dr. C.E.P. (Caspar) van Munster met zijn vrouw en drie dochters voor vier maanden naar Bonaire. Daar werkt Van Munster als neuroloog in het Fundashon Mariadal, het enige ziekenhuis op dit eiland met 24.000 inwoners. Het contrast met Nederland kan bijna niet groter zijn. “Dat is verfrissend en leerzaam.”
Van Munster en zijn vrouw houden wel van avontuurlijke reizen en zeiden jaren geleden al tegen elkaar: Het zou leuk zijn ook eens een tijdje in het buitenland te werken. Collega’s hadden bovendien positieve verhalen over werken op Aruba en Bonaire. Toen hun drie dochters een geschikte leeftijd bereikten (ze zijn 4, 5 en 7 jaar), ging Van Munster zich serieus oriënteren op de mogelijkheid om te werken op de Antillen. Bonaire bleek eenvoudiger te regelen dan Aruba, omdat dit via een detachering van het Amsterdam UMC verloopt. “Ik ben zelf opgeleid in Amsterdam en ken er de neurologen. Zodoende bleek het goed te regelen.”
Het vak in de volle breedte
Naast het avontuur speelde voor Van Munster nog een andere motivatie: “Ik wilde weleens uit mijn comfortzone stappen door tijdelijk heel ergens anders te werken. Dat vind ik goed om soms te doen. Ik ben nu zo’n 10 jaar neuroloog, met mijn eigen gebruiken en routines. Die een keer wat opschudden is verfrissend en zeker ook leerzaam. Het verbreedt je blik op de neurologie, de gezondheidszorg; maar ook op mensen, culturen.”
Van Munster is samen met dr. Anke Vennegoor de enige neuroloog op het eiland. Daardoor beoefent hij het vak weer in de volle breedte, daar waar hij zich in Nederland focust op MS, hoofdpijn/migraine en leefstijlgeneeskunde (en ook nog ICT). “Dat gaat prima, maar je moet even weer je weg vinden.” Een ander verschil is de werkdruk: “In Nederland heb je minder dienst maar werk je harder op werkdagen, moet je doorbeuken. Op Bonaire wisselen Anke en ik elkaar af, hebben we elk om de dag dienst. Al zijn de diensten langer, de werkdruk is meer uitgesmeerd. Je moet wel altijd klaarstaan. Laatst nog belde Anke ’s avonds laat over een nogal ingewikkelde patiënt; dan moet ik er zijn. Je moet gewoon met z’n tweeën zorgen dat het hier goed geregeld is.”
Balans tussen werk en privé
De balans tussen werk en privé ervaart Van Munster als zeer positief. Hij beschrijft een typische werkdag: “Net als mijn vrouw sta ik vroeg op, voor zessen. Ik neem een duik in het zwembad, zet koffie en neem een douche in de tuin. Daarna zie ik met een kop koffie in de hand de zon opkomen. Mijn vrouw is dan al aan het werk in de tuin: ze werkt op afstand voor een IT-bedrijf in Breda. Ik zorg dat de kinderen ontbijten en breng ze naar hun Nederlandstalige school. Mijn vrouw haalt ze ’s middags weer op. Wel ben ik eerder in de middag weer thuis en niet pas ’s avonds laat. Als ik dienst heb, hoef ik lang niet altijd in het ziekenhuis te zijn.”
De kleinschaligheid van het ziekenhuis maakt van solidariteit onder het personeel een belangrijke eigenschap. “Je doet het hier met zijn allen. Mijn takenpakket is breed, ik doe veel; maar ik loop ook eerder dan in Nederland tegen beperkingen aan. Je kunt niks over de schutting gooien, je moet het samen oplossen. Het contact en de samenwerking met andere medisch specialisten is daardoor heel goed. Dat geldt ook voor de sfeer. En complexe patiënten, bijvoorbeeld iemand met een hersenbloeding die geopereerd moet worden, worden uitgevlogen”
Gemeenschappelijke factor
Zo ontspannen als hij het leven op Bonaire vindt, ziet Van Munster ook wel lichte spanning tussen bevolkingsgroepen. “De geschiedenis, cultuur en politiek zijn hier vrij complex. De verschillen tussen de Bonairianen en de Nederlanders en andere ‘import’ is groot. Dat mixt moeilijk. Ik heb geen problemen met patiënten hier, maar ervaar op een of andere manier wel een grotere afstand tot hen dan in Nederland.”
Daarentegen ervaart Van Munster een gemeenschappelijke factor bij de artsen die besluiten op Bonaire te gaan werken. “Die doen het niet voor het geld. Ze komen ook niet om vooral te windsurfen en te lummelen en daarnaast een beetje te werken. Wat ze denk ik gemeen hebben is: uit hun comfortzone willen stappen, sociaal en ondernemend zijn, brede interesse hebben, het avontuur opzoeken. Dat geeft een bepaalde vibe die het contact en de samenwerking zo leuk maakt.”
Het ziekenhuis Fundashon Mariadal
Van Munster en Vennegoor zijn momenteel de twee neurologen in Fundashon Mariadal, een ziekenhuis met in totaal tegen de 25 bedden. Daarvan zijn er 5 voor intensieve zorg, bijvoorbeeld voor patiënten met een hersenbloeding. Voor een operatie moet de patiënt worden uitgevlogen, naar Curaçao of anders Aruba. In geval van nood is Colombia een derde uitvalsbasis.
Het ziekenhuis telt in totaal tussen de 20 en 30 medisch specialisten. Ongeveer de helft is in vaste dienst. De andere helft is gedetacheerd vanuit het Amsterdam UMC, dat zodoende zorg draagt voor de aanwezigheid van voldoende neurologen en andere specialisten op Bonaire.