Besmetting van drinkwater door een lek in een vuilwatertank blijkt de oorzaak van de uitzonderlijke uitbraak van buiktyfus op het schip MS Liberty Ann, dat tot 15 april 2022 gebruikt werd als noodopvang voor asielzoekers in Haarlem. Door de uitbraak liepen 52 bewoners en 20 medewerkers van het schip buiktyfus op.
De alarmbellen gingen bij GGD Kennemerland rinkelen toen er op 6 april 2022 steeds meer meldingen kwamen van koorts, buikpijn, constipatie en diarree op de Liberty Ann. Al snel werd de diagnose buiktyfus gesteld. Daarop stelde de GGD een uitgebreid brononderzoek in. De artsen M+G Infectieziektenbestrijding zetten meteen in op maatregelen om verdere verspreiding te voorkomen: bewoners kregen flessenwater, de voedselbereiding op het schip werd stopgezet en alle asielzoekers zijn naar een ander onderkomen overgebracht.
Leidingwater en maaltijden
Van 11 april tot 16 mei bezochten de onderzoekers het schip 6 keer voor microbiologisch onderzoek en technische inspecties. Verder kregen alle asielzoekers en personeelsleden een vragenlijst over hun consumptie van leidingwater en maaltijden op het schip: 155 (73%) van de asielzoekers en 79 (58%) van de medewerkers vulden deze in. Ook werden er feces- en bloedsamples gemaakt en getest op Serovar typhi. Deze monsters bleken bij analyse van het RIVM op genotypering genetisch identiek. Dit wees op een gemeenschappelijke infectiebron.
Roestplekken
De bron van de uitbraak was terug te voeren op de watertanks op het schip. De zoetwater- en afvalwatertanks deelden een gemeenschappelijke wand die vol zat met roestplekken en kleine gaatjes. Hierdoor kon rioolwater met Salmonella typhi (S. typhi), de bacterie die tyfus veroorzaakt, in het zoete water lekken. Dat zoete water is gebruikt als drinkwater en om voedsel te bereiden. Van de 349 mensen die hiermee waarschijnlijk in aanraking zijn gekomen, is bij 72 de diagnose tyfus gesteld. Uiteindelijk zijn 25 mensen in het ziekenhuis opgenomen geweest. Wel is iedereen hersteld.
Toezicht
Op de ECCMID voegt arts M+G Infectieziektenbestrijding Anne de Vries van GGD Kennemerland daaraan toe: “Juist op schepen is streng toezicht op de waterkwaliteit essentieel voor de gezondheid en veiligheid van de mensen aan boord. Dit had voorkomen kunnen worden als de watertanks en bijbehorende apparatuur goed waren onderhouden en regelmatig geïnspecteerd.”
Bron:
De Vries J, Ooms D, Slavenburg S, et al. Large outbreak of typhoid fever on a river cruise ship used as a shelter location for asylum seekers in the Netherlands. ECCMID 2023, abstract E0637.