Mensen die nieuwe psychoactieve stoffen gebruiken tijdens seks, hebben een hogere prevalentie van seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) en hogere risico’s op hiv door suboptimaal gebruik van pre-expositieprofylaxe (PrEP).1
Deze bevindingen komen uit een latenteklassenanalyse van het grootschalige onderzoek PROTECT, waarin 14.652 hiv-negatieve mannen en transpersonen uit 20 Europese landen tussen oktober 2023 en april 2024 werd gevraagd naar hun middelengebruik tijdens seks (‘chemseks’), hun recente soa-geschiedenis en hun gebruik van hiv-preventie.
Klassieke en nieuwe middelen
Hoogleraar toegepaste psychologie Kaj Jonas van de Universiteit Maastricht presenteerde de uitkomsten. “We onderscheiden 5 gebruikersprofielen. De eerste groep gebruikt de klassieke chemseksmiddelen, zoals methamfetamine, ketamine, GHB/GBL en mefedron. De tweede groep gebruikt eveneens de klassiekers, maar ook bottom shorties: kortwerkende middelen om de spieren te ontspannen en remmingen te verlagen bij receptieve anale seks. Dan zijn er mannen die geen harddrugs gebruiken, maar alleen poppers en cannabis. De vierde groep bestaat uit jongere mannen die matig gebruikmaken van 3-MMC en GHB/GBL, maar een hoog risico hebben op soa’s vanwege laag PrEP-gebruik (30,1%; 95%-BI 26,7-33,8) en matige therapietrouw (32,2%; 95%-BI 25,4-39,8).”
Gezien de grote diversiteit in gebruik en bijbehorende risico’s adviseert Jonas om expliciet uit te vragen welk middel iemand gebruikt en met welk doel. “De vijfde groep, novel chemsex users, gebruikt namelijk vooral nieuwe psychoactieve stoffen zoals 3-MMC en LSD. Deze nieuwe middelen worden vooral gebruikt in Nederland, dat een hotspot is voor drugsgebruikers en toeristen.”
Soa-incidentie
Deze groep heeft ook de hoogste soa-incidentie. Met name syfilis (37,7%; 95%-BI 33,3-42,4), gonorroe (70,0%; 95%-BI 65,5-74,1) en chlamydia (58,1%; 95%-BI 53,4-62,6) kwamen veel voor. Deze groep gebruikte het vaakst orale PrEP (73,9%; 95%-BI 69,6-77,9), maar had daarbij ook het vaakst een suboptimale therapietrouw (33,2%; 95%-BI 27,9-39,0). Tegelijkertijd toonde ruim 85% van deze groep interesse in langwerkende, injecteerbare PrEP.
Bron:
Wang H, Kolstee J, Freitag J, et al. Chemsex, novel chemsex substances, associated risks for STIs, and an extended PrEP cascade among HIV-negative MSM, trans* individuals in 20 European countries: a latent class analysis. EACS 2025, oral session 15.3.