EAACI-richtlijnen medicijnallergie: van fenotype naar risicostratificatie

De prevalentie van medicatieallergieën neemt wereldwijd toe, vooral bij antibiotica, NSAID’s en radiocontrastmiddelen.¹ Reden voor EAACI om de afgelopen 10 jaar systematisch richtlijnen en position papers rondom medicijnallergie te ontwikkelen en implementeren. Hoe staat het er nu voor?² 

In een plenaire lezing zet Maria Jose Torres, verbonden aan de universiteit van Malaga, lid van het EAACI-bestuur en hoofdonderzoeker van 15 nationale studies, de belangrijkste wapenfeiten op een rij. “Nieuwe antibiotica zoals moxifloxacine, veranderde toedieningsvormen en het toegenomen gebruik leiden tot onverwachte reacties, variërend van milde huiduitslag tot levensbedreigende anafylaxie.³ En ondanks aanpassingen in de samenstelling van contrastmiddelen zijn er nu meer niet-immunologische, vertraagde reacties, zoals maculopapuleuze exanthemen.”⁴

Hulp bij medicatieallergie

In de afgelopen jaren heeft EAACI diverse position papers en richtlijnen gepubliceerd die artsen helpen bij de diagnostiek en behandeling van medicatieallergie. Torres: “Zo is er een uitgebreid document over bètalactamantibiotica, met aandacht voor het onderscheid tussen amoxicilline, cefazoline en clavulaanzuur.⁵ Ook is er een position paper over hypersensitiviteitsreacties van NSAID’s.⁶ Verder is er een document met aanbevelingen voor diagnostiek van zowel directe als vertraagde hypersensitiviteit bij jodiumhoudende contrastmiddelen.⁴ Tot slot is er een position paper in de maak over quinolonovergevoeligheid.”⁷

Praktische documenten

Daarnaast heeft EAACI algemene documenten gepubliceerd voor de praktische uitvoering van diagnostiek. “Denk aan het position paper over welke concentraties veilig zijn voor huidprik- en intradermale testen bij systemisch toegediende geneesmiddelen.⁸ Maar ook aan de leidraad over provocatietesten, met aanbevelingen voor dosisopbouw, observatietijd, patiëntselectie en omgevingsvoorwaarden.⁹ Een nieuwe position paper beschrijft het gebruik van de basofielenactivatietest als aanvullende test bij onder andere bètalactamantibiotica, neuromusculair blokkerende middelen en ernstige anafylaxie.”¹⁰ 

In de pijplijn

Tot slot zit er nog het een en ander in de pijplijn, waaronder een algemene richtlijn medicijnallergie. Ook kijkt de Europese organisatie naar innovaties, zoals AI-ondersteunde besluitvorming bij medicijnallergie en nanotechnologie voor in-vitrotesten.

Bronnen:

1. Doña I, Torres MJ, Celik G, et al. Changing patterns in the epidemiology of drug allergy. Allergy. 2024;79:613-628.
2. Torres M. Drug Allergy: Implementing the latest EAACI guidelines in clinical practice. EAACI 2025, plenary lecture.
3. Sachs B, Fischer-Barth W, Merk HF. Reporting rates for severe hypersensitivity reactions associated with prescription-only drugs in outpatient treatment in Germany. Pharmacoepidemiol Drug Saf. 2015;24:1076-84.
4. Torres MJ, Trautmann A, Böhm I, et al. Practice parameters for diagnosing and managing iodinated contrast media hypersensitivity. Allergy. 2021;76:1325-1339.
5. Romano A, Atanaskovic-Markovic M, Barbaud A, et al. Towards a more precise diagnosis of hypersensitivity to beta-lactams – an EAACI position paper. Allergy. 2020;75:1300-15.
6. Kidon M, Blanca-Lopez N, Gomes E, et al. EAACI/ENDA Position Paper: Diagnosis and management of hypersensitivity reactions to non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) in children and adolescents. Pediatr Allergy Immunol. 2018;29:469-480.
7. Asli et al. Diagnosis of quinolone hypersensitivity: an EAACI position paper. In publication.
8. Brockow K, Garvey LH, Aberer W, et al. Skin test concentrations for systemically administered drugs – an ENDA/EAACI Drug Allergy Interest Group position paper. Allergy. 2013;68:702-12.
9. Barbaud A, Garvey LH, Torres M, et al. EAACI/ENDA position paper on drug provocation testing. Allergy. 2024;79:565-79.
10. Mayorga C, Çelik GE, Pascal M, et al. Flow-based basophil activation test in immediate drug hypersensitivity. An EAACI task force position paper. Allergy. 2024;79:580-600.