Het zijn overwegend al bestaande oligodendrocyten die verantwoordelijk zijn voor de remyelinisatie die volgt op corticale demyelinisatie bij MS. Dit proces is direct na demyelinisatie het meest efficiënt. Verder is voor het eerst gebleken dat een bepaald type perineurale satellietcellen in de hersenschors een bron van remyeliniserende oligodendrocyten vormen.
Bij MS vindt remyelinisatie in zowel de witte als de grijze stof plaats. Het is evenwel niet bekend of de oligodendrocyten die voor deze remyelinisatie verantwoordelijk zijn, voortkomen uit nieuw gevormde voorlopercellen van oligodendrocyten (OPC) of uit al bestaande OPC. Dit is de reden dat een Duitse groep immunohistochemisch onderzoek heeft uitgevoerd aan de witte- en grijzestoflaesies van patiënten met vroege MS en aan de late corticale laesies van patiënten met progressieve MS (PMS). Ze vergeleken hun resultaten met analyses van experimentele MS-modellen.
De resultaten lieten zien dat demyelinisatie gepaard ging met heel weinig proliferatie van oligodendrocyten en dat nieuw gevormde oligodendrocyten geen aandeel hadden in het proces van remyelinisatie. Het totale aantal oligodendrocyten in de hersenschors bij actieve vroege MS bleef in eerste instantie gelijk, maar daalde naarmate de ziekte langer duurde. Dat oligodendrocyten zich hierbij differentiëren, werd gesuggereerd door toename van de aantallen tubulin polymerization-promoting protein (TPPP/p25) in volwassen oligodendrocyten.
Direct na het opwekken van experimentele laesies en ook bij patiënten met vroege actieve MS werden ‘breast carcinoma amplified sequence 1’ (BCAS1)-positieve myeliniserende oligodendrocyten gegenereerd. Een deel hiervan bleek te bestaan uit perineurale satellietcellen die een aandeel hadden in het proces van remyelinisatie. Bij PMS en bij late remyelinisatie bij MS-modellen werden verhoogde aantallen TPPP/p25-positieve satelliet-oligodendrocyten aangetroffen. Uit dit reservoir kan bij MS na corticale demyelinisatie dus geput worden.
Bron:
Van der Meer F, et al. Remyelinating satellite oligodendrocytes provide a rescue strategy to protect neurons after cortical demyelination in multiple sclerosis. MSVIRTUAL2020, PS14.05.