One Health-benadering nodig bij insectengifallergieën

Klimaatverandering, globalisering en verstedelijking brengen wereldwijd veranderingen in de verspreiding van insecten. Dat heeft gevolgen voor de prevalentie en ernst van insectengifallergieën, zegt dermatoloog-allergoloog Bernadette Eberlein van kliniek Biederstein in München (Duitsland).¹

Het One Health-principe ziet de menselijke, dierlijke en omgevingsgezondheid als onderling verbonden.² In 2021 heeft EAACI daarom een speciale werkgroep opgericht waar Eberlein lid van is. “Het One Health-concept helpt om de toename van allergieën beter te begrijpen en hierop in te spelen.”³

Kwetsbaar maar beschermd

Honingbijen (apis mellifera) nemen een bijzondere plaats in door hun intensieve interactie met mensen. “Dankzij steeds meer actieve imkers genieten ze bescherming. Hoewel er steeds meer kleine imkers zijn in steden,⁴ kan een te hoge dichtheid van honingbijen leiden tot een afname van wilde bijensoorten.”⁵ Nieuw onderzoek laat zien dat vooral beginnende imkers risico lopen op een allergische reactie, met name als ze weinig gestoken worden en slechts enkele volken beheren.⁶ “Er is een duidelijke inverse relatie tussen ervaring en kans op sensibilisatie.”⁶

Profiteren van verandering

Wespen (vespulae) zijn inmiddels de belangrijkste veroorzakers van insectengifanafylaxie in Europa, vooral bij volwassenen.⁷ “Door verlies aan natuurlijk habitat en verstedelijking komen soorten als vespula germanica en vespula vulgaris steeds vaker in stedelijke omgevingen voor.⁷ Daarbij komt de opmars van invasieve soorten, zoals Polistes dominula en de Aziatische hoornaar (vespa velutina).”⁸

Klimaat en verspreiding

Veranderingen in temperatuur, neerslag en winterlengte beïnvloeden de populatiedynamiek van wespen. “Modellen voorspellen een forse toename van geschikte leefgebieden wereldwijd, met name in Europa en de oostelijke VS.⁹ Een andere recente ontwikkeling is de verspreiding van de rode vuurmier (solenopsis invicta), een agressieve soort uit Zuid-Amerika met hoge sensibilisatiegraad. Deze mier geldt als een ernstige dreiging voor de volksgezondheid.¹⁰ Al deze trends laten zien hoe belangrijk One Health is: er moet aandacht komen voor multidisciplinaire samenwerking, monitoring en preventie.”

Bronnen:

1. Eberlein B. Responses of circulating skin-homing CD4+ T and B cells. EAACI 2025, plenary lecture.
2. Pali-Schöll I, Roth-Walter F, Jensen-Jarolim E. One Health in allergology: A concept that connects humans, animals, plants, and the environment. Allergy. 2021;76:2630-3. 
3. Jutel M, Agache I, Zemelka-Wiacek M, et al. Nomenclature of allergic diseases and hypersensitivity reactions: Adapted to modern needs: An EAACI position paper. Allergy. 2023;78:2851-74.
4. Casanelles-Abella J, Moretti M. Challenging the sustainability of urban beekeeping using evidence from Swiss cities. npj Urban Sustain 2022;2.
5. Leska A, Nowak A, Nowak I, et al. Effects of insecticides and microbiological contaminants on apis mellifera health. Molecules. 2021;26:5080.
6. Münstedt K, Hellner M, Winter D, et al. Allergy to bee venom in beekeepers in Germany. J Investig Allergol Clin Immunol. 2008;18:100-5. 
7. Vega A, Castro L. Impact of climate change on insect-human interactions. Curr Opin Allergy Clin Immunol. 2019;19:475-81.
8. Sturm GJ, Boni E, Antolín-Amérigo D, et al. Allergy to stings and bites from rare or locally important arthropods: Worldwide distribution, available diagnostics and treatment. Allergy. 2023;78:2089-2108.
9. Zhang X, Nie P, Hu X, et al. Future range expansions of invasive wasps suggest their increasing impacts on global apiculture. 2024;15:546.
10. Ruëff F. Insektengiftallergien – Was wird sich ändern in Zeiten des globalen Wandels? [Insect venom allergies – What will change in times of global change?]. Dermatologie (Heidelb). 2024;75:126-33.