Vroegere MS-diagnose mogelijk door wijzigingen in diagnostische criteria

Tijdens het congres van de European Committee for Treatment and Research in Multiple Sclerosis (ECTRIMS) in 2024 stelde een internationale adviescommissie enkele wijzigingen voor in de diagnostische criteria voor dit ziektebeeld.¹ Uit onderzoek blijkt dat deze nieuwe McDonald-criteria de diagnose vervroegen in vergelijking met de criteria uit 2017.¹ 

Enkele wijzigingen in de McDonald-criteria uit 2024, die in september 2025 zijn gepubliceerd in een online artikel in The Lancet Neurology², maken de diagnostiek onder andere minder afhankelijk van spreiding in tijd. Zo is spreiding in plaats in minimaal 4 gebieden voldoende voor een diagnose MS. Ook kunnen central vein signs (CVS), paramagnetic rim lesions (PRL), oligoklonale banden (OB) en kappa vrije lichte ketens in liquor (κ-FLC) in specifieke situaties leiden tot de diagnose, zonder dat er spreiding in tijd nodig is. Nog onbekend was of de wijzigingen resulteren in een vroegere diagnose. 

Een retrospectieve studie uitgevoerd in Barcelona vergeleek de diagnostiek op basis van de criteria uit 2024 met die uit 2017 bij mensen met een verdenking op MS. De onderzoekers verzamelden informatie over klinische kenmerken, MRI-kenmerken (de plaats van laesies, CVS en PRL), optische coherentietomografie (OCT), visual evoked potentials (VEP), OB en κ-FLC.  

In totaal deden 326 patiënten mee aan het onderzoek, met een gemiddelde leeftijd van 39,0 jaar en 63,5% was vrouw. Op basis van de criteria uit 2024 werd de diagnose MS vaker gesteld dan met de criteria uit 2017, namelijk bij respectievelijk 72 en 50% van de patiënten. De diagnose viel ook significant eerder met de nieuwe criteria, namelijk rond de 6 maanden. Kanttekening is dat slechts 7% van de deelnemers volgens de nieuwe criteria een volledige diagnostische work-up had gekregen, met een bepaling van MRI-kenmerken, OCT/VEP, OB en κ-FLC. De gevolgen van de wijzigingen in de diagnostische criteria zijn in deze studie daardoor mogelijk onderschat.

Bronnen:

1. Bollo L, Casallas-Vanegas A, Hernandez-Soria D, et al. Impact of the 2024 McDonald criteria revisions on multiple sclerosis diagnosis: a comparison with the 2017 criteria. ECTRIMS Virtual Congress 2025, abstract O001.
2. Montalban X, Lebrun-Frénay C, Oh J, et al. Diagnosis of multiple sclerosis: 2024 revisions of the McDonald criteria. Lancet Neurol. 2025;24:850-65.