ANCA-test voorspelt exacerbatie nierziekte

Delen via:

Een Nederlandse test voorspelt een dreigende exacerbatie bij mensen met ANCA-geassocieerde vasculitis waarbij de nieren zijn aangetast. De test draagt bij aan het voorkomen van ernstige complicaties zoals dialyse als gevolg van deze auto-immuunziekte.

Het anti neurtofiele cytoplasma antilichaam (ANCA) speelt een cruciale rol bij patiënten met ANCA-geassocieerde vasculitis (voorheen ziekte van Wegener). De patiënten zijn in twee groepen in te delen: mensen met aangetaste nieren en mensen met gezonde nieren. Juist bij de eerste groep, mensen met aangetaste nieren, voorspelt een stijging van het ANCA in het bloed een naderende exacerbatie.

Deze ontdekking komt van de groep van hoogleraar interne geneeskunde en immunologie van de Universiteit Maastricht, Jan Willem Cohen Tervaert. Hij en zijn collega’s vervolgenden 166 patiënten (104 met aangetaste nieren en 62 met gezonde nieren) gedurende gemiddeld 49 maanden. In die tijd werden gemiddeld 18 ANCA-bepalingen uitgevoerd. Zodra de ANCA-waarde stijgt, lopen mensen met aangetaste nieren een 11 keer verhoogde kans op een exacerbatie in vergelijking met mensen waarbij de waarde niet stijgt. Voor mensen met gezonde nieren is de voorspellende waarde minder. Hun kans op een exacerbatie is 2,8 keer groter. Cohen Tervaert: “Met ANCA-metingen kunnen artsen dus terugval voorspellen bij vasculitispatiënten met aangetaste nieren. Zo kunnen we een ernstige terugval voorkomen, waardoor deze patiënten hopelijk niet meer aan de dialyse hoeven.”

Vasculitis

ANCA geassocieerde vasculitis is een auto-immuunziekte die de binnenwand van bloedvaten aantast en daarmee organen als de nieren, het hart, de longen en de ogen. Het antilichaam zelf veroorzaakt de schade aan de nieren, zo ontdekte de groep van Cohen Tervaert. In Nederland bedraagt de prevalentie 1,5-2 per 10 duizend inwoners en de incidentie 20 per miljoen inwoners. Statistisch gezien heeft daarmee elke tweede huisarts één patiënt met de ziekte onder zijn hoede. Van de patiënten heeft 70% aangetaste nieren. Cohen Tervaert: “De behandeling van de ziekte is een taak voor specialisten maar de huisarts speelt een grote rol zeker vanwege de vele comorbiditeiten die de patiënten hebben. Dankzij de test kunnen patiënten bij wie de ziekte rustig is onder de hoede van de huisarts komen. Als de huisarts de patiënt maar naar zijn specialist stuurt zodra zijn ANCA-waarde stijgt.”

Tot in de jaren 80 van de vorige eeuw stierf 55% van de patiënten binnen 5 jaar. Hierin kwam verandering toen Cohen Tervaert met zijn collega’s in het UMC Groningen ANCA ontdekten. Cohen Tervaert: “De ANCA test maakt de diagnose makkelijker. Als je vervolgens de patiënten intensief behandelt om zo exacerbaties te voorkomen, dan daalt de mortaliteit tot 15%. Jammer genoeg zijn er nog patiënten bij wie de ziekte te laat ontdekt wordt en krijgen niet alle Nederlandse patiënten de juiste behandeling waardoor in sommige ziekenhuizen de mortaliteit nog steeds te hoog is.”

Oplossing

De ANCA-test bestaat al sinds de jaren ‘80 maar was omstreden vanwege tegenstrijdige onderzoeksresultaten. Cohen Tervaert en zijn groep ontdekte hoe dit komt: “Of een onderzoek voorspellende waarde aan de test toeschrijft hangt af van de samenstelling van de deelnemende patiënten. Zijn er veel mensen met aangetaste nieren bij, dan heeft de test een voorspellende waarde. Ligt de nadruk juist op mensen zonder aangetaste nieren dan bleek de test geen voorspellende waarde te hebben.” Nu de reden voor de tegenstrijdige onderzoeksresultaten bekend is, staat de weg vrij om de ANCA-test te gebruiken bij het voorspellen van exacerbaties bij vasculitispatiënten met aangetaste nieren.

36% van de geregistreerde klinische trials heeft geen gepubliceerde resultaten

mrt 2024

Lees meer over 36% van de geregistreerde klinische trials heeft geen gepubliceerde resultaten

Medisch bewijs sneller vinden met EvidenceHunt

mrt 2024

Lees meer over Medisch bewijs sneller vinden met EvidenceHunt

Fase IIB-studie van start bij uitgezaaide prostaatkanker: neemt effectiviteit taxanen toe in combinatie met darolutamide?

mrt 2024 | Uro-oncologie

Lees meer over Fase IIB-studie van start bij uitgezaaide prostaatkanker: neemt effectiviteit taxanen toe in combinatie met darolutamide?

Nieuwe behandelstrategieën verbeteren totale overleving bij gemetastaseerd urotheelcelcarcinoom

mrt 2024 | Uro-oncologie

Lees meer over Nieuwe behandelstrategieën verbeteren totale overleving bij gemetastaseerd urotheelcelcarcinoom

Sluisgeneesmiddelen: alle ins en outs

mrt 2024

Lees meer over Sluisgeneesmiddelen: alle ins en outs

Stappen naar kwaliteitsverbetering in prostaatkankerchirurgie

mrt 2024 | Uro-oncologie

Lees meer over Stappen naar kwaliteitsverbetering in prostaatkankerchirurgie

Prostaatkanker nu en in de toekomst

25 jan 2024 | Uro-oncologie

Lees meer over Prostaatkanker nu en in de toekomst

Recidiverende nierstenen: diagnostiek en behandeling vereist een multidisciplinaire aanpak!

14 mrt 2023

Lees meer over Recidiverende nierstenen: diagnostiek en behandeling vereist een multidisciplinaire aanpak!

Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

12 okt 2022 | Immuuntherapie

Lees meer over Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

De blaas huilt; wat is er loos? Over het herkennen van en handelen bij blaaspijnsyndroom / interstitiële cystitis

14 mrt 2022 om 20:00

Lees meer over De blaas huilt; wat is er loos? Over het herkennen van en handelen bij blaaspijnsyndroom / interstitiële cystitis

Webcast Long covid: wat weten we, wat kunt u verwachten, wat kunt u doen?

10 nov 2021 om 20:30

Lees meer over Webcast Long covid: wat weten we, wat kunt u verwachten, wat kunt u doen?

Blaaspijnsyndroom de baas

18 mei 2021 om 20:00

Lees meer over Blaaspijnsyndroom de baas

Kanker en trombose, hoe kiest u het juiste antistollingsmiddel?   

8 feb 2021

Lees meer over Kanker en trombose, hoe kiest u het juiste antistollingsmiddel?   

Een mCRPC-patiënt aan het woord

14 aug 2020

Lees meer over Een mCRPC-patiënt aan het woord

Kijk op radium-223 documentairereeks

23 mrt 2020

Lees meer over Kijk op radium-223 documentairereeks
Er zijn geen e-learnings gevonden.

EAU in ORANJE 2024

zondag 7 apr 2024 van 18:00 tot 21:45 | Uro-oncologie

Lees meer over EAU in ORANJE 2024

COVID-19 heeft grote impact op patiënten met urogenitale maligniteit

feb 2021 | Uro-oncologie

Lees meer over COVID-19 heeft grote impact op patiënten met urogenitale maligniteit

Aanhoudende respons op enfortumab vedotin bij urotheelcarcinoom

feb 2021 | Uro-oncologie

Lees meer over Aanhoudende respons op enfortumab vedotin bij urotheelcarcinoom

PFS-voordeel van cabozantinib versus sunitinib bij gemetastaseerd papillair RCC

feb 2021 | Uro-oncologie

Lees meer over PFS-voordeel van cabozantinib versus sunitinib bij gemetastaseerd papillair RCC

Betere uitkomsten bij vroegtijdig inzetten van radium-223 bij mCRPC

feb 2021 | Uro-oncologie

Lees meer over Betere uitkomsten bij vroegtijdig inzetten van radium-223 bij mCRPC

Surveillance van stadium I-seminoom is veilig, bij voorkeur met MRI

feb 2021 | Uro-oncologie

Lees meer over Surveillance van stadium I-seminoom is veilig, bij voorkeur met MRI

Olaparib verbetert overleving bij subgroep patiënten met gemetastaseerd prostaatcarcinoom

sep 2020 | Uro-oncologie

Lees meer over Olaparib verbetert overleving bij subgroep patiënten met gemetastaseerd prostaatcarcinoom

Gunstige langetermijnresultaten enfortumab vedotin bij urotheelcelcarcinoom

sep 2020 | Uro-oncologie

Lees meer over Gunstige langetermijnresultaten enfortumab vedotin bij urotheelcelcarcinoom

Eerstelijns cabozantinib plus nivolumab superieur aan sunitinib bij mRCC

sep 2020 | Immuuntherapie, Uro-oncologie

Lees meer over Eerstelijns cabozantinib plus nivolumab superieur aan sunitinib bij mRCC

Met welke seksuele problemen presenteren mannen zich tegenwoordig?

jul 2020

Lees meer over Met welke seksuele problemen presenteren mannen zich tegenwoordig?

Podcast: Progress in PARP inhibitors - An exciting option for treating metastatic prostate cancer?

dec 2023 | Uro-oncologie

Lees meer over Podcast: Progress in PARP inhibitors - An exciting option for treating metastatic prostate cancer?

Botgezondheid bij mCRPC in de praktijk

okt 2021 | Uro-oncologie

Lees meer over Botgezondheid bij mCRPC in de praktijk

MedNet Oncologie special Uro-Oncologie 2023

jun 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Uro-Oncologie 2023

MedNet Oncologie special Uro-Oncologie 2022

sep 2022

Lees meer over MedNet Oncologie special Uro-Oncologie 2022