Met een aantal maatregelen kan het risico op schade als gevolg van proliferatieve diabetische retinopathie naar verwachting aanzienlijk worden verminderd. Een goed voorbeeld is traanvochtanalyse: hiermee is het relatief eenvoudig om diabetische patiënten te stratificeren op basis van potentiële complicaties én om progressieve schade aan het netvlies te voorspellen.
Proliferatieve diabetische retinopathie (PDR) dat zich na diabetische retinopathie (DR) manifesteert, is een vaak voorkomende complicatie van diabetes mellitus (DM). Sterker nog: PDR is de belangrijkste oorzaak van blindheid onder de beroepsbevolking. Met de huidige screeningsmethoden die het risico op DR in kaart moeten brengen, kan vaak niet worden voorkomen dat de aandoening verergert en patiënten onherstelbare schade oplopen.
Kropp et al. onderzochten diverse evidence-based DR ‘targets’ die als een nieuw en voorspellend model kunnen worden ingezet. Hiermee zou een gepersonaliseerde, kosteneffectieve en op preventie gerichte strategie voor zowel de primaire als secundaire behandeling van DR geïmplementeerd kunnen worden. Uit het onderzoek vloeiden een aantal aanbevelingen voort, zoals populatiescreening voor mensen met een suboptimale gezondheid. Dit wordt sterk aanbevolen om reversibele gezondheidsschade te identificeren en te kwantificeren, niet alleen voor een gerichte bescherming tegen DR maar ook om levensbedreigende complicaties van DM te voorkomen. Tevens zou de ernst van mitochondriale beschadiging en overmatige autofagie – beide kenmerken van DR pathofysiologie – gemeten kunnen worden. Door kwantificatie van de individuele predispositie van de patiënt kan men heel gericht maatregelen treffen om bijvoorbeeld oxidatieve schade aan mitochondriën aan te pakken. Een ander hulpmiddel om systemische ziekten met oculaire complicaties te diagnosticeren en de behandeling te monitoren is traanvochtanalyse. Specifieke parameters zoals endotheelactivatie, inflammatie en oxidatieve stress als gevolg van DR worden immers weerspiegeld in specifieke biomarkerpatronen die in traanvocht kunnen worden aangetoond. Juist omdat traanvochtanalyse een niet-invasieve methode is die nauwelijks specifieke training vereist, vormt dit een zeer aantrekkelijk hulpmiddel bij het ontwikkelen van een meer op preventie gerichte benadering van DR.
Bron:
Kropp M, Golubnitschaja O, Mazurakova A, et al. Diabetic retinopathy as the leading cause of blindness and early predictor of cascading complications-risks and mitigation. EPMA J. 2023;14:21-42.