Persoonlijke radiotherapie bij vroeg-stadium mammacarcinoom

Delen via:

Mammasparende therapie (MST) is de standaardbehandeling voor patiënten met een vroeg-stadium mammacarcinoom. MST bestaat van oudsher uit een mammasparende operatie gevolgd door radiotherapie van de gehele mamma al dan niet aangevuld met een boost. Radiotherapie vermindert de kans op een lokaal recidief, maar de winst is niet voor iedere patiënt even groot en dient te worden afgewogen tegen de lasten en bijwerkingen. Het zou van grote meerwaarde zijn om de kans op een lokaal recidief en het effect van radiotherapie voor een individuele patiënt te kunnen voorspellen.

Het eerste deel van mijn proefschrift is gericht op lokale controle na MST en het vinden van klinische en moleculaire risicofactoren voor lokaal recidief na MST. In het tweede deel worden de resultaten van de PAPBI-studie beschreven, een studie naar preoperatieve partiële borstbestraling voor patiënten met een laag risico op lokaal recidief.

Risicofactoren voor lokaal recidief

De kans op een lokaal recidief wordt momenteel voorspeld aan de hand van klassieke klinisch-pathologische kenmerken, maar deze zijn suboptimaal. Daarom onderzochten we moleculaire risicofactoren bij jonge patiënten < 50 jaar, behandeld in de Young Boost studie (2004-2011). In de gehele patiëntenpopulatie was het lokaal recidief percentage slechts 1% na 5 jaar. In een case-control studie vergeleken we DNA-copy numbers en genexpressie van patiënten met en zonder een lokaal recidief: ‘basal-like’ subtype mammacarcinoom was een risicofactor voor lokaal recidief, maar we konden geen moleculair profiel voor lokaal recidief identificeren.

Preoperatieve partiële borstbestraling

Voor patiënten met een laag risico op lokaal recidief is partiële borstbestraling (PBI), waarbij het oorspronkelijke tumorgebied met een marge wordt bestraald, een behandeloptie. Postoperatief is het echter lastig om het juiste doelvolume te bepalen. Door preoperatief te bestralen is er minder onzekerheid in het bepalen van het bestralingsvolume met kleinere volumes en waarschijnlijk minder toxiciteit tot gevolg.

Studieuitkomsten

In de PAPBI-studie werden 133 patiënten (> 60 jaar, unifocale tumor < 3 cm, negatieve sentinel node) tussen 2010-2016 behandeld met preoperatieve bestraling (10×4 Gy in twee weken/5×6 Gy in een week) gevolgd door een mammasparende operatie na 6 weken. Het postoperatief complicatiepercentage van 14% was acceptabel. Na 5 jaar had 92% van de patiënten een goed-uitstekend cosmetisch resultaat en was 82% tevreden-zeer tevreden met het cosmetisch resultaat. Het cosmetisch resultaat verbeterde in een aantal patiënten over de tijd. Ongeveer 90% van de patiënten had slechts milde of geen fibrose na 2 jaar en op latere tijdstippen. Na 5 jaar was het cumulatieve LR-percentage 3%. Vier patiënten ontwikkelden een lokaal recidief, waarvan 3 recidieven zich bevonden in het biopsietraject. Sindsdien wordt het biopsietraject verwijderd tijdens de operatie.

Voordelen preoperatieve benadering

Onze veelbelovende resultaten zijn waarschijnlijk het gevolg van de preoperatieve benadering, waarbij een deel van het volume van de bestraalde borst chirurgisch werd verwijderd. Een ander belangrijk voordeel van preoperatieve radiotherapie is de unieke mogelijkheid om respons op radiotherapie te bestuderen. Wij vergeleken genexpressieprofielen tussen patiënten met en zonder pathologische respons, maar vonden geen significante verschillen. Het aantal patiënten met een complete respons was mogelijk te klein was om verschillen te kunnen detecteren door het beperkte interval van 6 weken tussen radiotherapie en chirurgie. Desondanks is dit de grootste studie naar genexpressieveranderingen in vivo na preoperatieve radiotherapie voor mammacarcinoom. Voorts hebben we onderzocht of respons na radiotherapie op een non-invasieve manier voorspeld kan worden middels MRI en 18F-fluorodexoyglycose positron emission tomography (18F-FDG PET). De meest nauwkeurige methode om respons en residuale ziekte na radiotherapie te voorspellen was MRI (RECIST); de positief voorspellende waarde was 87,5% en de negatief voorspellende waarde 85%.

Ons onderzoek wordt voortgezet in de PAPBI-II studie (Clinicaltrials.gov:NCT02913729), waarin patiënten worden gerandomiseerd tussen preoperatieve en postoperatieve PBI met als primaire eindpunt het cosmetisch resultaat.

De Promotie

Sophie Bosma promoveerde op 30 april 2021 aan de Universiteit van Amsterdam op het proefschrift getiteld: “Early-stage breast cancer – Personalized radiotherapy in breast-conserving treatment”. Haar promotor was prof. dr. M.J. van de Vijver en als co-promotores traden op prof. dr. G.M.M. Bartelink en dr. P.H.M. Elkhuizen. Sophie is momenteel werkzaam als radiotherapeut-oncoloog in het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis.

Gemethyleerde DNA-markers in pancreassap en plasma CA19-9 als opsporingsmethode voor pancreaskanker

jul 2025 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Gemethyleerde DNA-markers in pancreassap en plasma CA19-9 als opsporingsmethode voor pancreaskanker

Verhoogd risico op zeldzaam lymfoom bij vrouwen met BRCA-mutaties en getextureerde borstimplantaten

jul 2025 | Borstkanker, Lymfoom

Lees meer over Verhoogd risico op zeldzaam lymfoom bij vrouwen met BRCA-mutaties en getextureerde borstimplantaten

45% minder sterfte aan darmkanker dankzij bevolkingsonderzoek

jul 2025 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over 45% minder sterfte aan darmkanker dankzij bevolkingsonderzoek

Neoadjuvant dostarlimab bij mismatch repair-deficiënte tumoren

jul 2025 | Gynaecologische oncologie, Immuuntherapie, Maag-darm-leveroncologie, Uro-oncologie

Lees meer over Neoadjuvant dostarlimab bij mismatch repair-deficiënte tumoren

Congressen IGCA en ESDE: beide geslaagd, en ook verbinding

jul 2025 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Congressen IGCA en ESDE: beide geslaagd, en ook verbinding

Cemiplimab halveert risico op terugkeer huidkanker bij hoogrisicopatiënten

jul 2025 | Dermato-oncologie

Lees meer over Cemiplimab halveert risico op terugkeer huidkanker bij hoogrisicopatiënten

TNBC: huidige en nieuwe behandelopties

18 mrt 2025 | Borstkanker

Lees meer over TNBC: huidige en nieuwe behandelopties

Multidisciplinaire behandeling van N1M0 prostaatkanker

17 mrt 2025 om 20:00 | Chirurgie, Radiotherapie, Uro-oncologie

Lees meer over Multidisciplinaire behandeling van N1M0 prostaatkanker

Wat is de rol van AI en eHealth bij IBD?

19 feb 2025 | IBD

Lees meer over Wat is de rol van AI en eHealth bij IBD?

Recent advances in the use of CAR T-cell therapies in relapsed/refractory diffuse large B-cell lymphoma and follicular lymphoma

1 okt 2024 om 12:00 | Lymfoom

Lees meer over Recent advances in the use of CAR T-cell therapies in relapsed/refractory diffuse large B-cell lymphoma and follicular lymphoma

Opioïden in de 2e lijn: Sleutels tot effectieve bestrijding van maligne pijn

10 sep 2024 om 20:00

Lees meer over Opioïden in de 2e lijn: Sleutels tot effectieve bestrijding van maligne pijn

Pakketbeslissingen en (on-)zekere kosteneffectiviteit: Willingness to Pay voor geneesmiddelen

1 jul 2024

Lees meer over Pakketbeslissingen en (on-)zekere kosteneffectiviteit: Willingness to Pay voor geneesmiddelen

Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

10 jun 2024 om 16:30 | Lymfoom

Lees meer over Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

Keynote webinar: Spotlight on antibody–drug conjugates in cancer

19 feb 2024 om 17:30 | Borstkanker

Lees meer over Keynote webinar: Spotlight on antibody–drug conjugates in cancer

Prostaatkanker nu en in de toekomst

25 jan 2024 | Uro-oncologie

Lees meer over Prostaatkanker nu en in de toekomst

Immuno-oncologie module 1: immunologie en immuuntherapie

Lees meer over Immuno-oncologie module 1: immunologie en immuuntherapie

Immuno-oncologie module 2: Bijwerkingenmanagement en checkpoint inhibitors

Lees meer over Immuno-oncologie module 2: Bijwerkingenmanagement en checkpoint inhibitors

ESMO in ORANJE 2025

zaterdag 18 okt 2025 van 18:00 tot 20:00

Lees meer over ESMO in ORANJE 2025

JAK-pot: Niet meer kanker met JAKi dan met bDMARD’s bij RA-patiënten

jun 2025 | RA

Lees meer over JAK-pot: Niet meer kanker met JAKi dan met bDMARD’s bij RA-patiënten

PROTAC-therapie vepdegestrant verbetert progressievrije overleving bij ERS1-gemuteerd mammacarcinoom

jun 2025 | Borstkanker

Lees meer over PROTAC-therapie vepdegestrant verbetert progressievrije overleving bij ERS1-gemuteerd mammacarcinoom

Niraparib toegevoegd aan abirateron plus prednison effectief bij mCSPC met HRR-afwijkingen 

jun 2025 | Uro-oncologie

Lees meer over Niraparib toegevoegd aan abirateron plus prednison effectief bij mCSPC met HRR-afwijkingen 

Dosisaanpassingen van lorlatinib maakten langdurige behandeling mogelijk

jun 2025 | Longoncologie

Lees meer over Dosisaanpassingen van lorlatinib maakten langdurige behandeling mogelijk

Nieuwe tweedelijnsbehandelingen voor extensive-stage kleincellig longcarcinoom zijn effectief

jun 2025 | Longoncologie

Lees meer over Nieuwe tweedelijnsbehandelingen voor extensive-stage kleincellig longcarcinoom zijn effectief

Tijdstip toediening immuuntherapie beïnvloedt oncologische uitkomst

jun 2025 | Immuuntherapie, Longoncologie

Lees meer over Tijdstip toediening immuuntherapie beïnvloedt oncologische uitkomst

Sacituzumab govitecan plus pembrolizumab effectief als eerstelijnsbehandeling PD-L1-positief TNBC

jun 2025 | Borstkanker

Lees meer over Sacituzumab govitecan plus pembrolizumab effectief als eerstelijnsbehandeling PD-L1-positief TNBC

Bewegingsprogramma na adjuvante therapie voor coloncarcinoom verbetert overleving

jun 2025 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Bewegingsprogramma na adjuvante therapie voor coloncarcinoom verbetert overleving

T-DXd plus pertuzumab verbetert progressievrije overleving als eerstelijnsbehandeling gemetastaseerd HER2+ mammacarcinoom

jun 2025 | Borstkanker

Lees meer over T-DXd plus pertuzumab verbetert progressievrije overleving als eerstelijnsbehandeling gemetastaseerd HER2+ mammacarcinoom

Podcast: EGFR ex20ins gemuteerd NSCLC in de dagelijkse klinische praktijk - Sushil Badrising

nov 2024 | Longoncologie

Lees meer over Podcast: EGFR ex20ins gemuteerd NSCLC in de dagelijkse klinische praktijk - Sushil Badrising

Podcast: EGFR ex20ins gemuteerd NSCLC in de dagelijkse klinische praktijk - Jan von der Thüsen

nov 2024 | Longoncologie

Lees meer over Podcast: EGFR ex20ins gemuteerd NSCLC in de dagelijkse klinische praktijk - Jan von der Thüsen

Podcast: EGFR ex20ins gemuteerd NSCLC in de dagelijkse klinische praktijk

feb 2024 | Longoncologie

Lees meer over Podcast: EGFR ex20ins gemuteerd NSCLC in de dagelijkse klinische praktijk

Podcast: Progress in PARP inhibitors - An exciting option for treating metastatic prostate cancer?

dec 2023 | Uro-oncologie

Lees meer over Podcast: Progress in PARP inhibitors - An exciting option for treating metastatic prostate cancer?

Slokdarm- en maagkanker

jun 2021 | Chirurgie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Slokdarm- en maagkanker

Impact van COVID-19 op bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

feb 2021 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Impact van COVID-19 op bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

MedNet Oncologie 2025-03

jul 2025

Lees meer over MedNet Oncologie 2025-03

MedNet Oncologie special Longkanker

mei 2025

Lees meer over MedNet Oncologie special Longkanker

MedNet Oncologie 2025-02

mei 2025

Lees meer over MedNet Oncologie 2025-02

MedNet Oncologie 2025-01

feb 2025

Lees meer over MedNet Oncologie 2025-01

MedNet Oncologie 2024-06

dec 2024

Lees meer over MedNet Oncologie 2024-06

MedNet Oncologie 2024-05

okt 2024

Lees meer over MedNet Oncologie 2024-05

MedNet Oncologie special Colorectaal carcinoom

sep 2024

Lees meer over MedNet Oncologie special Colorectaal carcinoom

MedNet Oncologie 2024-04

aug 2024

Lees meer over MedNet Oncologie 2024-04

MedNet Oncologie special Borstkanker 2024

jul 2024

Lees meer over MedNet Oncologie special Borstkanker 2024