Persoonlijke radiotherapie bij vroeg-stadium mammacarcinoom

Delen via:

Mammasparende therapie (MST) is de standaardbehandeling voor patiënten met een vroeg-stadium mammacarcinoom. MST bestaat van oudsher uit een mammasparende operatie gevolgd door radiotherapie van de gehele mamma al dan niet aangevuld met een boost. Radiotherapie vermindert de kans op een lokaal recidief, maar de winst is niet voor iedere patiënt even groot en dient te worden afgewogen tegen de lasten en bijwerkingen. Het zou van grote meerwaarde zijn om de kans op een lokaal recidief en het effect van radiotherapie voor een individuele patiënt te kunnen voorspellen.

Het eerste deel van mijn proefschrift is gericht op lokale controle na MST en het vinden van klinische en moleculaire risicofactoren voor lokaal recidief na MST. In het tweede deel worden de resultaten van de PAPBI-studie beschreven, een studie naar preoperatieve partiële borstbestraling voor patiënten met een laag risico op lokaal recidief.

Risicofactoren voor lokaal recidief

De kans op een lokaal recidief wordt momenteel voorspeld aan de hand van klassieke klinisch-pathologische kenmerken, maar deze zijn suboptimaal. Daarom onderzochten we moleculaire risicofactoren bij jonge patiënten < 50 jaar, behandeld in de Young Boost studie (2004-2011). In de gehele patiëntenpopulatie was het lokaal recidief percentage slechts 1% na 5 jaar. In een case-control studie vergeleken we DNA-copy numbers en genexpressie van patiënten met en zonder een lokaal recidief: ‘basal-like’ subtype mammacarcinoom was een risicofactor voor lokaal recidief, maar we konden geen moleculair profiel voor lokaal recidief identificeren.

Preoperatieve partiële borstbestraling

Voor patiënten met een laag risico op lokaal recidief is partiële borstbestraling (PBI), waarbij het oorspronkelijke tumorgebied met een marge wordt bestraald, een behandeloptie. Postoperatief is het echter lastig om het juiste doelvolume te bepalen. Door preoperatief te bestralen is er minder onzekerheid in het bepalen van het bestralingsvolume met kleinere volumes en waarschijnlijk minder toxiciteit tot gevolg.

Studieuitkomsten

In de PAPBI-studie werden 133 patiënten (> 60 jaar, unifocale tumor < 3 cm, negatieve sentinel node) tussen 2010-2016 behandeld met preoperatieve bestraling (10×4 Gy in twee weken/5×6 Gy in een week) gevolgd door een mammasparende operatie na 6 weken. Het postoperatief complicatiepercentage van 14% was acceptabel. Na 5 jaar had 92% van de patiënten een goed-uitstekend cosmetisch resultaat en was 82% tevreden-zeer tevreden met het cosmetisch resultaat. Het cosmetisch resultaat verbeterde in een aantal patiënten over de tijd. Ongeveer 90% van de patiënten had slechts milde of geen fibrose na 2 jaar en op latere tijdstippen. Na 5 jaar was het cumulatieve LR-percentage 3%. Vier patiënten ontwikkelden een lokaal recidief, waarvan 3 recidieven zich bevonden in het biopsietraject. Sindsdien wordt het biopsietraject verwijderd tijdens de operatie.

Voordelen preoperatieve benadering

Onze veelbelovende resultaten zijn waarschijnlijk het gevolg van de preoperatieve benadering, waarbij een deel van het volume van de bestraalde borst chirurgisch werd verwijderd. Een ander belangrijk voordeel van preoperatieve radiotherapie is de unieke mogelijkheid om respons op radiotherapie te bestuderen. Wij vergeleken genexpressieprofielen tussen patiënten met en zonder pathologische respons, maar vonden geen significante verschillen. Het aantal patiënten met een complete respons was mogelijk te klein was om verschillen te kunnen detecteren door het beperkte interval van 6 weken tussen radiotherapie en chirurgie. Desondanks is dit de grootste studie naar genexpressieveranderingen in vivo na preoperatieve radiotherapie voor mammacarcinoom. Voorts hebben we onderzocht of respons na radiotherapie op een non-invasieve manier voorspeld kan worden middels MRI en 18F-fluorodexoyglycose positron emission tomography (18F-FDG PET). De meest nauwkeurige methode om respons en residuale ziekte na radiotherapie te voorspellen was MRI (RECIST); de positief voorspellende waarde was 87,5% en de negatief voorspellende waarde 85%.

Ons onderzoek wordt voortgezet in de PAPBI-II studie (Clinicaltrials.gov:NCT02913729), waarin patiënten worden gerandomiseerd tussen preoperatieve en postoperatieve PBI met als primaire eindpunt het cosmetisch resultaat.

De Promotie

Sophie Bosma promoveerde op 30 april 2021 aan de Universiteit van Amsterdam op het proefschrift getiteld: “Early-stage breast cancer – Personalized radiotherapy in breast-conserving treatment”. Haar promotor was prof. dr. M.J. van de Vijver en als co-promotores traden op prof. dr. G.M.M. Bartelink en dr. P.H.M. Elkhuizen. Sophie is momenteel werkzaam als radiotherapeut-oncoloog in het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis.

Op zoek naar de perfecte dosis carboplatine bij longkanker

feb 2024 | Borstkanker, Gynaecologische oncologie, Longoncologie

Lees meer over Op zoek naar de perfecte dosis carboplatine bij longkanker

NFK: zelfs 10 jaar na diagnose kanker nog steeds klachten

feb 2024 | Borstkanker, Leukemie, Lymfoom, Uro-oncologie

Lees meer over NFK: zelfs 10 jaar na diagnose kanker nog steeds klachten

Europese consensusaanbevelingen voor oligo-gemetastaseerd slokdarm-/maagcarcinoom

feb 2024 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Europese consensusaanbevelingen voor oligo-gemetastaseerd slokdarm-/maagcarcinoom

MRI-gestuurde bestraling bij gelokaliseerde prostaatkanker: een erectiele functiebehoudende behandeling?

feb 2024 | Radiotherapie, Uro-oncologie

Lees meer over MRI-gestuurde bestraling bij gelokaliseerde prostaatkanker: een erectiele functiebehoudende behandeling?

ATTRACT: internationaal onderzoek naar nieuwe middelen zeldzame kankers

feb 2024 | Bot en wekedelentumoren, Leukemie

Lees meer over ATTRACT: internationaal onderzoek naar nieuwe middelen zeldzame kankers

Intensiteit behandeling endeldarmkanker afgenomen

feb 2024 | Chirurgie, Endoscopie, Maag-darm-leveroncologie, Radiotherapie

Lees meer over Intensiteit behandeling endeldarmkanker afgenomen

Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

10 jun 2024 om 16:30 | Lymfoom

Lees meer over Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

Keynote webinar: Spotlight on antibody–drug conjugates in cancer

19 feb 2024 om 17:30 | Borstkanker

Lees meer over Keynote webinar: Spotlight on antibody–drug conjugates in cancer

Prostaatkanker nu en in de toekomst

25 jan 2024 | Uro-oncologie

Lees meer over Prostaatkanker nu en in de toekomst

Niet-melanoom huidkanker in de regio

31 aug 2023 | Dermato-oncologie, Radiotherapie

Lees meer over Niet-melanoom huidkanker in de regio

Keynote Webinar | Spotlight on Cardio-Oncology

16 mei 2023 om 17:30

Lees meer over Keynote Webinar | Spotlight on Cardio-Oncology

Borstkanker; een update op alle vlakken

9 mei 2023 om 20:00 | Borstkanker, Neuro-oncologie

Lees meer over Borstkanker; een update op alle vlakken

Een nieuw vooruitzicht voor patiënten met EGFR exon 20 insertie gemuteerd NSCLC

20 mrt 2023 | Longoncologie

Lees meer over Een nieuw vooruitzicht voor patiënten met EGFR exon 20 insertie gemuteerd NSCLC

Lung Academy webinar: Focus on difficult to treat patients with advanced NSCLC

17 feb 2023

Lees meer over Lung Academy webinar: Focus on difficult to treat patients with advanced NSCLC

Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

12 okt 2022 | Immuuntherapie

Lees meer over Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

Immuno-oncologie module 1: immunologie en immuuntherapie

Lees meer over Immuno-oncologie module 1: immunologie en immuuntherapie

Immuno-oncologie module 2: Bijwerkingenmanagement en checkpoint inhibitors

Lees meer over Immuno-oncologie module 2: Bijwerkingenmanagement en checkpoint inhibitors

Immuno-oncologie module 3: Verpleegkundige casuïstiek

Lees meer over Immuno-oncologie module 3: Verpleegkundige casuïstiek
Er zijn geen bijeenkomsten gevonden.

Prostaatkanker bij mannen met hiv later gediagnosticeerd

mrt 2024 | HIV, Uro-oncologie

Lees meer over Prostaatkanker bij mannen met hiv later gediagnosticeerd

Neoadjuvant nivolumab plus chemotherapie leidt tot pathologisch complete responsen bij vroeg-stadium TNBC

dec 2023 | Borstkanker, Immuuntherapie

Lees meer over Neoadjuvant nivolumab plus chemotherapie leidt tot pathologisch complete responsen bij vroeg-stadium TNBC

Bispecifiek antilichaam zanidatamab effectief in fase II-studie

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over Bispecifiek antilichaam zanidatamab effectief in fase II-studie

Fusie-RNA mogelijk belangrijk nieuw doelwit bij behandeling borstkanker

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over Fusie-RNA mogelijk belangrijk nieuw doelwit bij behandeling borstkanker

Toevoegen PI3K-remmer inavolisib verbetert PFS bij PIK3CA-gemuteerd HR+ mammacarcinoom

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over Toevoegen PI3K-remmer inavolisib verbetert PFS bij PIK3CA-gemuteerd HR+ mammacarcinoom

T-DM1 verbetert totale en invasieve-ziektevrije overleving

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over T-DM1 verbetert totale en invasieve-ziektevrije overleving

Toevoegen ribociclib aan aromataseremmer verbetert invasieve ziektevrije overleving

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over Toevoegen ribociclib aan aromataseremmer verbetert invasieve ziektevrije overleving

Minder mammogrammen mogelijk bij follow-up na curatieve borstkankerbehandeling

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over Minder mammogrammen mogelijk bij follow-up na curatieve borstkankerbehandeling

Geen significant betere OS door toevoegen abemaciclib, wel 13 maanden verschil

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over Geen significant betere OS door toevoegen abemaciclib, wel 13 maanden verschil

Podcast: Progress in PARP inhibitors - An exciting option for treating metastatic prostate cancer?

dec 2023 | Uro-oncologie

Lees meer over Podcast: Progress in PARP inhibitors - An exciting option for treating metastatic prostate cancer?

Podcast pancreascarcinoom

dec 2022 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Podcast pancreascarcinoom

Botgezondheid bij mCRPC in de praktijk

okt 2021 | Uro-oncologie

Lees meer over Botgezondheid bij mCRPC in de praktijk

Slokdarm- en maagkanker

jun 2021 | Chirurgie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Slokdarm- en maagkanker

Impact van COVID-19 op bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

feb 2021 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Impact van COVID-19 op bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

MedNet Oncologie 2024-01

feb 2024

Lees meer over MedNet Oncologie 2024-01

MedNet Oncologie 2023-06

dec 2023

Lees meer over MedNet Oncologie 2023-06

MedNet Oncologie special Longkanker 2023-2

nov 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Longkanker 2023-2

MedNet Oncologie 2023-05

okt 2023

Lees meer over MedNet Oncologie 2023-05

MedNet Oncologie special Colectoraal carcinoom 2023

sep 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Colectoraal carcinoom 2023

MedNet Oncologie 2023-04

aug 2023

Lees meer over MedNet Oncologie 2023-04

MedNet Oncologie 2023-03

jun 2023

Lees meer over MedNet Oncologie 2023-03

MedNet Oncologie special Uro-Oncologie 2023

jun 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Uro-Oncologie 2023

MedNet Oncologie special Longkanker 2023

mei 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Longkanker 2023