‘Synthese van co-enzym Q10 is achilleshiel van resistente MM-cellen’

Delen via:

De metabole route van co-enzym Q10 speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van resistentie bij multipel myeloom (MM). Het is bekend dat statines die route remmen. Dat biedt wellicht aangrijpingspunten voor het doorbreken van de resistentie in MM-cellen. Dat is het resultaat van Nederlands metabolomics-onderzoek dat recent is gepubliceerd in Molecular Omics.

Onderzoekers in het vakgebied metabolomics gebruiken massaspectrometrie om kleine moleculen te meten die betrokken zijn bij stofwisselingsprocessen. Dat levert informatie op over allerlei celprocessen, onder andere de stofwissseling in kankercellen. “Het is al langer bekend dat kankercellen een andere stofwisseling hebben dan gezonde cellen. Zij groeien sneller, wat andere eisen stelt aan de stofwisseling”, vertelt onderzoekster prof. Celia Berkers van de afd. Celbiologie, Metabolisme & Kanker van de Universiteit Utrecht. “Veranderde stofwisseling wordt gezien als een basale eigenschap van kankercellen, en kan ook leiden tot de ontwikkeling van resistentie van cellen tegen medicijnen. Met ons onderzoek hopen we aangrijpingspunten te vinden om die resistentie te doorbreken.”

Mitochondriën

De studie is gedaan met multipelmyeloomcellen. Multipel myeloom (MM) wordt behandeld met proteasoomremmers maar deze vorm van kanker ontwikkelt snel resistentie tegen allerlei medicatie. Daardoor komt de tumor altijd terug. “Om die reden hebben we stofwisselingsprocessen in kaart gebracht in MM-cellen”, vertelt Berkers. “We hebben kleine metabolieten en metabole enzymen in kaart gebracht, en hebben ook geprobeerd om genen te identificeren die betrokken zijn bij resistentie. Door alle data te combineren vonden we dat het metabolisme in de mitochondriën van de resistente MM-cellen sterk verhoogd is.”

Met dit inzicht hebben de onderzoekers gezocht naar een manier om in te grijpen in het metabolisme in MM-cellen, om zo wellicht de resistentie te kunnen opheffen. Het bleek dat de electron transport chain in de mitochondriën betrokken was: “Als we die stilleggen, zijn resistente kankercellen daar gevoelig voor. Co-enzym Q10 is een belangrijk onderdeel van de electron transport chain. We hebben laten zien dat juist co-enzym Q10 belangrijk is voor het ontstaan van resistentie”, aldus Berkers. “En we concluderen dat de syntheseroute van co-enzym Q10 een nieuwe achilleshiel is van deze resistente kankercellen.”

Statines

Interessant aspect is dat al remmers van de co-enzym Q10 synthese bekend zijn, namelijk statines. Die worden al door heel veel mensen gebruikt om de productie van cholesterol te remmen, wat deels gebeurt via dezelfde metabole route. Daarom zijn in cellijnen en bij muizen al de eerste experimenten gedaan met gelijktijdige toediening van een proteasoomremmer en simvastatine. “We zagen synergie in de werking van deze middelen”, laat Berkers weten. “Het is dus erg interessant om te onderzoeken of dit bij patiënten ook zo is. Dan zouden statines de resistentievorming kunnen remmen en wellicht de overlevingskans van MM-patiënten kunnen verhogen. Er zijn al studies die die richting op wijzen. Een interessante onderzoeksvraag voor een klinische studie is of patiënten die statines gebruiken beter reageren op therapie met proteasoomremmers. Het is boeiend om dit samen met artsen verder te gaan onderzoeken.”

Referentie

Zaal EA, De Grooth HJ, Oudaert I, et al. Targeting coenzyme Q10 synthesis overcomes bortezomib resistance in multiple myeloma. Molecular Omics. 2022;18:19-30.

Klonale hematopoëse en HVZ bij patiënten met MM die HCT ondergaan

jan 2024 | Hartfalen, MM, Stamceltransplantatie

Lees meer over Klonale hematopoëse en HVZ bij patiënten met MM die HCT ondergaan

Voorspellen van infecties bij patiënten behandeld met CAR T-celtherapie

jan 2024 | Bacteriële infecties, Leukemie, Lymfoom, MM, Schimmelinfecties, Virale infecties

Lees meer over Voorspellen van infecties bij patiënten behandeld met CAR T-celtherapie

Inotuzumab ozogamicine als inductie bij patiënten > 55 jaar met Ph-negatieve precursor B-ALL

jan 2024 | Leukemie

Lees meer over Inotuzumab ozogamicine als inductie bij patiënten > 55 jaar met Ph-negatieve precursor B-ALL

Fysieke inactiviteit de grootste modificeerbare risicofactor in de geneeskunde

jan 2024 | Leukemie, Lymfoom, MDS, MM, MPN

Lees meer over Fysieke inactiviteit de grootste modificeerbare risicofactor in de geneeskunde

R-CODOX-M/R-IVAC versus DA-EPOCH-R bij nieuw gediagnosticeerd burkittlymfoom

jan 2024 | Lymfoom

Lees meer over R-CODOX-M/R-IVAC versus DA-EPOCH-R bij nieuw gediagnosticeerd burkittlymfoom

Effectiviteit en veiligheid van efgartigimod bij primaire immuuntrombocytopenie

jan 2024 | Benigne hematologie

Lees meer over Effectiviteit en veiligheid van efgartigimod bij primaire immuuntrombocytopenie

Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

10 jun 2024 om 16:30 | Lymfoom

Lees meer over Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

Targeted therapy binnen de hematologie: welke BTKi voor wie?

29 feb 2024 om 20:00 | Leukemie, Lymfoom

Lees meer over Targeted therapy binnen de hematologie: welke BTKi voor wie?

ITP zorg: kan het anders?
Pathofysiologie, diagnostiek en behandeling

27 sep 2023 om 20:00 | Benigne hematologie

Lees meer over ITP zorg: kan het anders?
Pathofysiologie, diagnostiek en behandeling

CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

6 jun 2023 | Stamceltransplantatie, Virale infecties

Lees meer over CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

Keynote Webinar | Spotlight on Cardio-Oncology

16 mei 2023 om 17:30

Lees meer over Keynote Webinar | Spotlight on Cardio-Oncology

Antistolling en bloedingen

8 dec 2022 om 20:00

Lees meer over Antistolling en bloedingen

Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

12 okt 2022 | Immuuntherapie

Lees meer over Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

Gewone symptomen van zeldzame ziekten

27 sep 2022

Lees meer over Gewone symptomen van zeldzame ziekten

Behandeling van eosinofiele aandoeningen EGPA en HES

21 sep 2022 | Astma

Lees meer over Behandeling van eosinofiele aandoeningen EGPA en HES

Twent-EHA 2024 – Het Groene Alternatief

donderdag 13 jun 2024 t/m zondag 16 jun 2024 | Benigne hematologie, Leukemie, Lymfoom, MDS, MM, MPN, Stamceltransplantatie

Lees meer over Twent-EHA 2024 – Het Groene Alternatief

Hematoloog op Schiermonnikoog - ASH in Nederland

zondag 8 dec 2024 t/m woensdag 11 dec 2024 | Benigne hematologie, Leukemie, Lymfoom, MDS, MM, MPN, Stamceltransplantatie

Lees meer over Hematoloog op Schiermonnikoog - ASH in Nederland

MCL en FL door Tom van Meerten, congresdag 3

dec 2023 | Lymfoom

Lees meer over MCL en FL door Tom van Meerten, congresdag 3

MM door Annemiek Broijl, congresdag 3

dec 2023 | MM

Lees meer over MM door Annemiek Broijl, congresdag 3

Lymfomen door Martine Chamuleau, congresdag 3

dec 2023 | Lymfoom

Lees meer over Lymfomen door Martine Chamuleau, congresdag 3

Revumenib effectief tegen KMT2Ar acute leukemie

dec 2023 | Leukemie

Lees meer over Revumenib effectief tegen KMT2Ar acute leukemie

Combinatie ibrutinib en venetoclax effectiever tegen mantelcellymfoom

dec 2023 | Lymfoom

Lees meer over Combinatie ibrutinib en venetoclax effectiever tegen mantelcellymfoom

Gemodificeerde stamceltransplantatie voor ernstige sikkelcelziekte

dec 2023 | Benigne hematologie, Stamceltransplantatie

Lees meer over Gemodificeerde stamceltransplantatie voor ernstige sikkelcelziekte

Benigne Hematologie door Erfan Nur, congresdag 3

dec 2023 | Benigne hematologie

Lees meer over Benigne Hematologie door Erfan Nur, congresdag 3

AML door Dave de Leeuw, congresdag 3

dec 2023 | Leukemie

Lees meer over AML door Dave de Leeuw, congresdag 3

rADAMTS13 toont effectiviteit bij acute TTP-events bij cTTP

dec 2023 | Benigne hematologie

Lees meer over rADAMTS13 toont effectiviteit bij acute TTP-events bij cTTP

De behandeling van AML, bekeken vanuit de verpleegkundig specialist

okt 2020

Lees meer over De behandeling van AML, bekeken vanuit de verpleegkundig specialist

AML-Podcastserie

jul 2020

Lees meer over AML-Podcastserie

Stamceltransplantatie bij AML

apr 2020 | Transplantatie

Lees meer over Stamceltransplantatie bij AML

AML-behandeling in de perifere setting

apr 2020

Lees meer over AML-behandeling in de perifere setting

Diagnose en testen bij FLT3+ AML

jan 2020 | Leukemie

Lees meer over Diagnose en testen bij FLT3+ AML

MedNet Hematologie 2024-01

feb 2024

Lees meer over MedNet Hematologie 2024-01

MedNet Hematologie 2023-06

dec 2023

Lees meer over MedNet Hematologie 2023-06

MedNet Hematologie 2023-05

okt 2023

Lees meer over MedNet Hematologie 2023-05

MedNet Hematologie 2023-04

aug 2023

Lees meer over MedNet Hematologie 2023-04

MedNet Hematologie 2023-03

jun 2023

Lees meer over MedNet Hematologie 2023-03

MedNet Hematologie 2023-02

apr 2023

Lees meer over MedNet Hematologie 2023-02

MedNet Hematologie 2023-01

feb 2023

Lees meer over MedNet Hematologie 2023-01

MedNet Hematologie 2022-06

dec 2022

Lees meer over MedNet Hematologie 2022-06

MedNet Hematologie 2022-05

okt 2022

Lees meer over MedNet Hematologie 2022-05