Vrouwen met hiv hebben een verhoogd risico op persisterende HPV-infecties, hooggradige cervixafwijkingen (CIN) en cervixcarcinoom. Om dit laatste vroeg op te sporen, raden Nederlandse onderzoekers aan om de screening te focussen op specifieke subgroepen.1
De WHO adviseert vrouwen met hiv elke 3 tot 5 jaar te screenen op cervixcarcinoom, maar de EACS-richtlijnen bevelen jaarlijkse screening aan.2,3 Wat is wijsheid? Onderzoekers van de Nederlandse Stichting hiv monitoring hebben data uit de landelijke hiv-cohortstudie ATHENA gekoppeld aan de pathologiedatabank PALGA om de incidentie en risicofactoren van hooggradige CIN te bepalen.
Hoge prevalentie
De stichting heeft vanaf 2000 gegevens verzameld van 2.764 vrouwen met hiv, 97% van alle vrouwen in hiv-zorg in Nederland. De onderzoekers keken naar de incidentie van CIN2+, CIN3+ en cervixcarcinoom tot 31 december 2023. Samen ondergingen de vrouwen bijna 17.000 cytologische of histologische screenings. Bij eerste screening werd al een hoge prevalentie gevonden: 172 vrouwen hadden CIN2+ en 10 reeds cervixcarcinoom. Tijdens de follow-up (gemiddeld 6,8 jaar) kwamen daar 246 nieuwe vrouwen met CIN2+ bij, overeenkomend met een incidentie van 13,5 per 1.000 patiëntjaren; voor CIN3+ was dat 6,3 per 1.000 patiëntjaren.
Gerichte screening
“Belangrijke risicofactoren voor CIN2+ zijn jongere leeftijd, kortere duur van virale suppressie en lage CD4-waarden, zowel nadir als bij screening”, zegt onderzoeker Vita Jongen van de Stichting. De analyse laat zien dat vrouwen die meer dan 5 jaar virussuppressie hebben vrijwel geen risico meer lopen op CIN3+, terwijl het risico bij jongere vrouwen met een CD4-nadir < 200 cellen/μL juist het hoogst is.
De onderzoekers pleiten daarom voor vroegtijdige screening na diagnose en voor meer gerichte controles: intensiever bij jonge, recent gediagnosticeerde vrouwen met lage CD4-waarden en vrouwen die net zijn gestart met antiretrovirale therapie en juist minder frequent bij vrouwen die al langdurig stabiel zijn.
Bronnen:
- Jongen V, Boyd A, Albers T, et al. Outcomes of cervical cancer screening among women with HIV in the Netherlands. EACS 2025, plenary session PS06.1.
- Table 6.5, Summary of WHO screening and treatment recommendations to prevent cervical cancer for women living with HIV. In: Consolidated guidelines on HIV prevention, testing, treatment, service delivery and monitoring: recommendations for a public health approach [internet]. Geneva: World Health Organization; 2021.
- Ambrosioni J, Levi L, Alagaratnam J, et al; EACS Governing Board. Major revision version 12.0 of the European AIDS Clinical Society guidelines 2023. HIV Med. 2023;24:1126-36.