Ischemische hartziekten en depressie hangen samen met meer ziekteactiviteit bij MS

Delen via:
ECTRIMS 2024

Comorbiditeit komt vaak voor bij MS, maar er is nog weinig bekend over hoe de aanwezigheid ervan samenhangt met ziekteactiviteit. Een grootschalig onderzoek met gegevens uit fase III-trials naar MS-medicatie toont nu aan dat verschillende vormen van comorbiditeit, vooral ischemische hartziekten en depressie, samenhangen met meer ziekteactiviteit. 

Hoewel patiënten met MS en comorbiditeit vaak niet mogen deelnemen aan klinische trials, wees eerder onderzoek van Amber Salter en haar collega’s uit dat meer dan 40% van de deelnemers aan 17 fase III-trials naar MS-medicatie minimaal 1 comorbiditeit had. Dit was een aanknopingspunt voor vervolgonderzoek, waarbij ze gegevens verzamelden van maar liefst 16.794 deelnemers aan klinische trials. 

Op basis van de medische geschiedenis bepaalden de onderzoekers of er bij patiënten sprake was van comorbiditeit in een van de volgende categorieën: auto-immuunziekten, cardiometabole ziekten, longziekten, migraine, psychiatrische aandoeningen en huidaandoeningen. Verder turfden ze per patiënt het aantal vormen van comorbiditeit in alle categorieën en specifiek voor cardiometabole en psychiatrische aandoeningen. De belangrijkste uitkomstmaat was de tijd tot het eerste bewijs van ziekteactiviteit (EDA) bij een follow-up van 2 jaar. 

Uit de analyses bleek dat patiënten met minimaal 3 vormen van comorbiditeit in welke categorie dan ook een 14% hoger risico op ziekteactiviteit hadden dan degenen zonder comorbiditeit (aHR 1,14; 95%-BI 1,02-1,28). Was sprake van specifiek minimaal 2 cardiometabole ziekten dan steeg het risico op ziekteactiviteit met 21% in vergelijking met personen zonder comorbiditeit in deze categorie (HR 1,21; 95%-BI 1,08-1,37). Gekeken naar individuele aandoeningen waren significante verbanden aanwezig voor ischemische hartziekten en depressie. 

De onderzoekers geven aan dat de data geen inzicht geven in causaliteit en dat de uitkomsten mogelijk een onderschatting zijn van de waarden in de bredere MS-populatie, waarbinnen patiënten mogelijk in sterkere mate last hebben van comorbiditeit dan deelnemers aan fase III-trials. De conclusie: preventie en management van comorbiditeit verdienen veel aandacht bij patiënten met MS.

Bron: 

Salter A, Lancia S, Fitzgerald K, et al. The Association of Comorbidities and Disease Activity in Phase III Clinical Trials for Disease-Modifying Therapies in Multiple Sclerosis. ECTRIMS 2024, abstract O005/1392. 

Diepe hersenstimulatie veilig bij ernstige tinnitus

dec 2025

Lees meer over Diepe hersenstimulatie veilig bij ernstige tinnitus

MRI-beelden laten voor het eerst zien hoe hersenvocht het brein schoonspoelt

dec 2025 | Dementie, Neuro-vasculair

Lees meer over MRI-beelden laten voor het eerst zien hoe hersenvocht het brein schoonspoelt

Leefstijlaanpassingen kunnen achteruitgang bij parkinson mogelijk afremmen

nov 2025 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Leefstijlaanpassingen kunnen achteruitgang bij parkinson mogelijk afremmen

MRI-innovatie geeft beter inzicht in het bewegende lichaam

nov 2025 | Artrose, Hartfalen, Neuro-musculair

Lees meer over MRI-innovatie geeft beter inzicht in het bewegende lichaam

Vijf nieuwe onderzoeken naar kinderkanker van start dankzij KiKa

nov 2025 | Bot en wekedelentumoren, Immuuntherapie, Lymfoom, Neuro-oncologie

Lees meer over Vijf nieuwe onderzoeken naar kinderkanker van start dankzij KiKa

Groeiend bewijs: maak leefstijlinterventies belangrijker en toegankelijker

nov 2025

Lees meer over Groeiend bewijs: maak leefstijlinterventies belangrijker en toegankelijker

Neurologisch Jaaroverzicht 2025

15 dec 2025 om 20:00 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2025

Parkinson: Dopaminerge infusietherapie - Ervaringen uit de praktijk

4 dec 2025 om 20:00 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Parkinson: Dopaminerge infusietherapie - Ervaringen uit de praktijk

Benefit-Risk Ratio bij DMT's in MS: dilemma’s van de behandelaar

25 nov 2025 om 19:30 | Multipele Sclerose

Lees meer over Benefit-Risk Ratio bij DMT's in MS: dilemma’s van de behandelaar

Ouder worden met MS

12 nov 2025 om 20:30 | Multipele Sclerose

Lees meer over Ouder worden met MS

Keynote webinar | Spotlight on functional neurological disorder

20 okt 2025 om 18:00

Lees meer over Keynote webinar | Spotlight on functional neurological disorder

Gordelroospreventie in medische risicogroepen - van indicatie tot vaccinatie

2 jul 2025 om 20:00 | Vaccinatie, Virale infecties

Lees meer over Gordelroospreventie in medische risicogroepen - van indicatie tot vaccinatie

Kosteneffectiviteit van MS-medicatie in de praktijk

12 mei 2025 om 20:00 | Multipele Sclerose

Lees meer over Kosteneffectiviteit van MS-medicatie in de praktijk

Overmatige slaperigheid overdag bij OSA & narcolepsie: de laatste inzichten

22 jan 2025 om 20:00

Lees meer over Overmatige slaperigheid overdag bij OSA & narcolepsie: de laatste inzichten

Neurologisch Jaaroverzicht 2024

17 dec 2024 om 20:00 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2024
Er zijn geen e-learnings gevonden.

MS Symposium: Naar een Beter Begrip van MS-Progressie

maandag 19 jan 2026 van 18:00 tot 21:30 | Multipele Sclerose

Lees meer over MS Symposium: Naar een Beter Begrip van MS-Progressie

ECTRIMS NL 2026

woensdag 21 okt 2026 t/m vrijdag 23 okt 2026 | Multipele Sclerose

Lees meer over ECTRIMS NL 2026

Voorspellers voor status epilepticus gevonden

mei 2020 | Epilepsie

Lees meer over Voorspellers voor status epilepticus gevonden

Geen cardiovasculaire problemen bij gebruik van fremanezumab

mei 2020 | Hoofdpijn

Lees meer over Geen cardiovasculaire problemen bij gebruik van fremanezumab

Betere arbeidsproductiviteit en lagere interictale ziektelast met galcanezumab

mei 2020 | Hoofdpijn

Lees meer over Betere arbeidsproductiviteit en lagere interictale ziektelast met galcanezumab

Aanhoudend effect van siponimod bij SPMS

mei 2020 | Multipele Sclerose

Lees meer over Aanhoudend effect van siponimod bij SPMS

Onderscheidende EEG-patronen van (sub)klinische aanvallen

mei 2020 | Epilepsie

Lees meer over Onderscheidende EEG-patronen van (sub)klinische aanvallen

Gentherapie blijkt op de lange termijn veilig bij SMA1

mei 2020 | Bewegingsstoornissen, Neuro-musculair

Lees meer over Gentherapie blijkt op de lange termijn veilig bij SMA1

Combineren van EEG en fMRI geeft betere karakterisering van prodromale Alzheimer

mei 2020 | Dementie

Lees meer over Combineren van EEG en fMRI geeft betere karakterisering van prodromale Alzheimer

B- en T-cellen en inflammatoire markers met ocrelizumab bij RMS en PPMS

mei 2020 | Multipele Sclerose

Lees meer over B- en T-cellen en inflammatoire markers met ocrelizumab bij RMS en PPMS

Migraine heeft ook in Nederland een grote impact

mei 2020 | Hoofdpijn

Lees meer over Migraine heeft ook in Nederland een grote impact

Podcast: AI in stroke - Using deep learning to predict clinical outcomes after stroke

jan 2024 | Neuro-vasculair

Lees meer over Podcast: AI in stroke - Using deep learning to predict clinical outcomes after stroke

Podcast: Stem cell therapy for PD - A new era for managing Parkinson’s disease?

dec 2023 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Podcast: Stem cell therapy for PD - A new era for managing Parkinson’s disease?

Real World Evidence in MS

jan 2020 | Multipele Sclerose

Lees meer over Real World Evidence in MS

MedNet Neurologie 2025-03

sep 2025

Lees meer over MedNet Neurologie 2025-03

MedNet Neurologie 2025-02

jun 2025

Lees meer over MedNet Neurologie 2025-02

MedNet Neurologie 2025-01

mrt 2025

Lees meer over MedNet Neurologie 2025-01

MedNet Neurologie 2024-04

dec 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-04

MedNet Neurologie 2024-03

sep 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-03

MedNet Neurologie 2024-02

jun 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-02

MedNet Neurologie 2024-01

mrt 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-01

MedNet Neurologie 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-04

MedNet Neurologie 2023-03

sep 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-03

Whitepaper: 24 Veelgestelde vragen en antwoorden over long COVID

feb 2022

Lees meer over Whitepaper: 24 Veelgestelde vragen en antwoorden over long COVID