Nauwelijks invloed opioïden op pijn en functionaliteit

Opioïden leveren geen meetbaar positieve bijdrage aan de kwaliteit van leven bij patiënten met artrose. Dat blijkt uit een meta-analyse die werd gepresenteerd op het jaarlijkse congres van de ACR/ARHP in Atlanta. De uitwerking op de pijn bij artrose is eveneens minimaal, zo blijkt uit het onderzoek.

In het onderzoek werd gekeken naar de meta-analyses van pijn in de aangedane gewrichten en welke gevolgen dit had voor de functionaliteit. Dit werd gedaan na twee, vier, acht en twaalf weken na het starten van de medicatie. Ook relevante veiligheidsresultaten voor alle opioïden werden geanalyseerd, zowel bij sterkwerkende als bij zwakwerkende opioïden. Er werd gebruik gemaakt van de MEDLINE-database en de Cochrane-database tot april 2019. De gegevens omvatten placebogecontroleerde, gerandomiseerde, gecontroleerde studies ter beoordeling van de werkzaamheid en/of veiligheid van door de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) goedgekeurde opioïden bij patiënten met knie- en/of heupartrose. Het ging om 23 gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken met in totaal 11.402 deelnemers, van wie 64% vrouw. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers varieerde van 54 tot 67 jaar. Hun gemiddelde body mass index (BMI) varieerde van 28 tot 34 kg/m². Alle onderzoeken die in de meta-analyse waren opgenomen, waren van matige kwaliteit.

In alle onderzoeken waren slechts zeer kleine statistisch significante voordelen te zien met betrekking tot pijn en functionaliteit. Verder was er geen effect op de kwaliteit van leven en de mate van depressie. Sterke opioïden hadden consequent kleinere voordelen wat betreft pijn dan zwakke opioïden, zo bleek uit het onderzoek. Hoewel de resultaten van metaregressie waarbij de dosiseffecten werden onderzocht, een relevant verband aantoonden tussen de dosering van opioïden of morfine-equivalentie en de omvang van pijnverlichting, hadden deelnemers die sterke opioïden kregen bijna twee keer zoveel kans om te stoppen vanwege bijwerkingen dan deelnemers die zwakke opioïden kregen. Als mogelijke reden werd genoemd dat veel deelnemers die sterke opioïden kregen, niet in staat waren om de optimale therapeutische dosis te bereiken als gevolg van een aan de slijtage gerelateerd gebrek aan verdraagbaarheid. Sterke opioïden vertoonden over het algemeen een consistent slechter veiligheidsprofiel dan zwakke opioïden, met name op het gebied van ontwenningsverschijnselen en stopzettingen als gevolg van ongewenste voorvallen.