Kan het microbioom een therapeutisch doel zijn bij reumatoïde artritis (RA)? In een late-breaking abstract presenteert Claire Daien van het Centre Hospitalier Universitaire de Montpellier een eerste klinische trial waarin voedingsvezels de EULAR-respons en de Th/Treg-balans verbeteren.1
Naast een verstoorde balans tussen Th17- en Treg-cellen speelt ook dysbiose in de darm een rol bij RA. Dysbiose ontstaat wanneer potentieel pathogene soorten zoals Escherichia coli toenemen ten koste van nuttige bacteriën zoals Bacteroides- en boterzuurproducerende soorten, die de werking van methotrexaat bevorderen.2
Supervezels
In de gerandomiseerde, dubbelblinde, placebogecontroleerde trial Superfibres is onderzocht of dagelijkse suppletie met voedingsvezels bij RA de ziekteactiviteit en immuunbalans kan verbeteren, met of zonder methotrexaat. “Vezels stimuleren de productie van korteketenvetzuren zoals boterzuur in het microbioom”, zegt Daien. De onderzoekers includeerden 49 patiënten met actieve RA ondanks behandeling met conventionele DMARD’s. Zij kregen gedurende 30 dagen dagelijks 12 g inuline (n = 26) of placebo (n = 23). De onderzoekers vergeleken de EULAR-respons en veranderingen in de Th17/Treg-balans, en keken naar mogelijke verschillen tussen een groep die wel en een groep die geen methotrexaat gebruikte.
4 keer hoger
Na 30 dagen was de kans op een EULAR-respons in de inuline-groep ruim 4-maal hoger dan in de placebogroep (OR 4,65; 95%-BI 1,15-18,9; p = 0,03). Daarnaast daalden het aantal circulerende Th17-cellen en de Th17/Treg-ratio significant in de inuline-groep (p < 0,02). De therapietrouw was meer dan 90%. Opvallend was de duidelijke interactie met methotrexaat (p = 0,011): methotrexaat-gebruikers verbeterden met vezelsuppletie gemiddeld 1,00 punt op de DAS28 en zonder vezelsuppletie 0,34 punt; bij niet-methotrexaat-gebruikers (n = 6) gaf vezelsuppletie geen effect.
Daien: “Wanneer onze resultaten worden bevestigd in grotere studies, kan vezelsuppletie een veilige, goedkope en laagdrempelige manier zijn om de werking van methotrexaat te versterken.”
Bronnen:
- Immediato Daien C, Hellier J, Salis Z, et al. Dietary fiber supplementation enhances methotrexate response and restores Th17/Treg balance in rheumatoid arthritis: results from the superfibre randomized trial. ACR Convergence 2025, abstract LB15.
- Zhou B, Dong C, Zhao B, et al. Bacteroides fragilis participates in the therapeutic effect of methotrexate on arthritis through metabolite regulation. Front Microbiol. 2022;13:1015130.