Vier experts waagden zich dit jaar voor de tweede keer aan een Neurologisch Jaaroverzicht. Welke ontwikkelingen classificeerden zij als baanbrekend voor 2020? Prof. dr. Philip Scheltens (Amsterdam UMC) selecteerde drie onderwerpen die ook aan bod kwamen tijdens de virtuele Alzheimer’s Association International Conference, namelijk de ontdekking van de coarse-grained plaque, ontwikkelingen rondom aducanumab en gefosforyleerd tau in bloed.
- Coarse-grained plaque
Op nummer 3 in de Top 3 van Scheltens: de coarse-grained plaque, onlangs beschreven door Baayla Boon (Amsterdam UMC) en collega’s. Het betreft een tussenvorm van de klassieke neuritische plaque en cerebrale amyloïdangiopathie (CAA), die vooral veel voorkomt bij jongere alzheimerpatiënten. Scheltens: “Een belangrijke ontwikkeling omdat: 1) er nog steeds ontwikkeling is, ook op het gebied van de neuropathologie, en 2) dit type plaque misschien wel een andere behandeling nodig heeft dan de klassieke plaque.”
- Aducanumab
Net als vorig jaar staat dit monoklonale antilichaam in de top 3. Hoewel er nog steeds veel discussie is over de resultaten van de twee fase III-studies EMERGE en ENGAGE, is het dossier inmiddels ingediend bij de FDA. Als de goedkeuring er komt, zou het het eerste geneesmiddel voor de ziekte van Alzheimer zijn in 17 jaar.
- Bloedtesten
Nadat vorig jaar plasma-amyloïd in de top 3 stond, is uit een samenwerking tussen Amsterdam en UCSF nu gebleken dat ook gefosforyleerd tau in bloed aantoonbaar is. Scheltens: “De hoeveelheid p-tau181 is significant hoger bij patiënten met de ziekte van Alzheimer ten opzichte van gezonde controles en mensen met MCI, maar ook ten opzichte van patiënten met andere neurodegeneratieve aandoeningen. Afgelopen zomer bleek dat p-tau217 het zelfs nog iets beter doet.”