Geen meerwaarde PSMA-PET/CT voor de detectie van extraprostatische extensies en geïnvadeerde zaadblaasjes

Delen via:

Bij patiënten met een primair prostaatcarcinoom heeft multiparametrische MRI (mpMRI) een hoge specificiteit, maar beperkte sensitiviteit voor de detectie van extraprostatische extensie (EPE) en zaadblaasjesinvasie (SVI). Het gebruik van PSMA-PET/CT zou uitkomst kunnen bieden bij de lokalisatie en stadiëring van prostaatcarcinoom. Nu blijkt echter uit een publicatie van het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis (Nijmegen) in European Urology Oncology dat 18F-PSMA-PET/CT weliswaar veelbelovend is voor de lokalisatie van prostaatcarcinoom, maar ten opzichte van mpMRI geen toegevoegde waarde heeft voor de detectie van EPE en SVI.

Hoewel de sensitiviteit van mpMRI voor EPE en SVI beperkt is, heeft deze beeldvormende techniek een prominente plaats bij de lokalisatie en stadiëring van prostaatkanker. PSMA-PET/CT is vooral geschikt voor de detectie van metastasen op afstand, maar de waarde ervan bij T-stadiëring is nog onduidelijk. 

In de PSMA Expression Evaluation of the Prostate (PEEP)-studie werd de waarde onderzocht van 18F-PSMA-PET/CT versus mpMRI bij de lokalisatie en T-stadiëring van primair prostaatcarcinoom. Beide beeldvormende technieken werden geëvalueerd bij patiënten met intermediair- of hoogrisico prostaatcarcinoom en vergeleken met whole mount histopathologisch onderzoek van de prostaat. Hierbij werden de sensitiviteit, specificiteit, nauwkeurigheid en negatieve en positieve voorspellende waarde bepaald.

Sensitiviteit

In het prostaatweefsel van 80 patiënten werden tijdens het histopathologisch onderzoek 129 laesies gevonden waarvan er 96 klinisch significant waren. De sensitiviteit voor de lokalisatie van overall prostaatcarcinoom was 85% met PSMA-PET/CT en 62% met mpMRI (p < 0,001). De sensitiviteit voor de lokalisatie van klinisch significante prostaatkanker was respectievelijk 95% en 73% (p < 0,001). Er was echter geen significant verschil in de diagnostische nauwkeurigheid van PSMA-PET/CT en mpMRI voor detectie van EPE per laesie (sensitiviteit: respectievelijk 45 vs. 55% (p = 0,3); specificiteit: 85 vs. 90% (p = 0,5)). Ook de sensitiviteit en specificiteit van PSMA-PET/CT versus mpMRI voor de detectie van SVI verschilden niet significant (sensitiviteit: respectievelijk 47 vs. 33% (p = 0,6); specificiteit: 94 vs. 96% (p = 0,8)).

Deze onderzoeker-geïnitieerde studie is een mooi voorbeeld van klinisch relevant, wetenschappelijk onderzoek van een niet-academisch topziekenhuis.

Bron:

Exterkate L, Hermsen R, Küsters-Vandevelde HVN, et al. Head-to-head comparison of 18F-PSMA-1007 positron emission tomography/computed tomography and multiparametric magnetic resonance imaging with whole-mount histopathology as reference in localisation and staging of primary prostate cancer. Eur Urol Oncol. 2023 May 23. Online ahead of print.

Commentaar van laatste auteur dr. Jean-Paul van Basten, uroloog Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis, Nijmegen

“Bij patiënten met een primair prostaatcarcinoom is MRI de standaard om de tumor te lokaliseren en stadiëren. Hoewel MRI een uitstekende methode is om prostaatkanker te detecteren, is hij minder geschikt om de tumor betrouwbaar te stadiëren. MRI heeft namelijk een beperkte sensitiviteit voor EPE en SVI en resulteert dan ook vaak in onderstadiëring. Daarom proberen we op allerlei manieren de beeldvorming te verbeteren, zoals met PSMA-PET/CT, maar ook door het opstellen van voorspellende algoritmes op basis van verschillende parameters, zoals het aantal positieve biopten per prostaatzijde, de agressiviteit van de tumor en de hoogte van het PSA-niveau.

Voor de detectie van metastasen op afstand weten we dat PSMA-PET/CT superieur is ten opzichte van conventionele beeldvorming, maar voor de bepaling van de lymfeklierstatus (nog) niet beter dan klierdissectie. Daarnaast wordt PSMA-PET/CT regelmatig ingezet voor de primaire stadiëring bij patiënten met een intermediair risico, terwijl deze beeldvorming bij patiënten met een hoog risico is gevalideerd en het nog maar de vraag is of PSMA-PET/CT ook superieur is bij patiënten met een intermediair risico.”

“Om te bepalen in welke mate 18F-PSMA-PET/CT in staat is om bij patiënten met intermediair- of hoogrisico prostaatkanker de lymfeklierstatus te voorspellen, hebben we enige tijd geleden de MINT-studie uitgevoerd.1 Uit die studiepopulatie hebben we vervolgens ook het cohort voor de PEEP-studie samengesteld. Doel van de prospectieve PEEP-studie was om met een multidisciplinair team te onderzoeken in welke mate 18F-PSMA-PET/CT geschikt is om het lokale ziektestadium en de agressiviteit van de tumor te voorspellen en hoe dat zich verhoudt tot mpMRI. Omdat de patiënten een radicale prostatectomie ondergingen, konden we de whole mount histopathologie 1-op-1 vergelijken met de PSMA-PET/CT- en mpMRI-beelden. Hierbij waren de nucleair geneeskundige en radioloog geblindeerd voor de uitkomst van het histopathologisch onderzoek. Uit de resultaten blijkt dat 18F-PSMA-PET/CT prima in staat is om een primair prostaatcarcinoom te detecteren, maar dat deze beeldvormende techniek vergeleken met mpMRI geen meerwaarde heeft in detectie van EPE en SVI.2 Een kosteneffectiviteitsanalyse van de 2 beeldvormende technieken volgt nog.”

“Mijns inziens wordt PSMA-PET/CT momenteel erg laagdrempelig ingezet in de dagelijkse praktijk bij patiënten met prostaatcarcinoom. Het is aannemelijk dat dit resulteert in hogere kosten, zonder dat de meerwaarde duidelijk is voor de behandelindicatie en overleving, zoals bijvoorbeeld bij stadiëring van mannen met een intermediair risico. Gezien de enorme kosten van de huidige gezondheidszorg en de beperkte capaciteit ben ik dan ook van mening dat we nog eens kritisch moeten evalueren of PSMA-PET/CT in de dagelijkse praktijk wel de juiste positie heeft en niet té vaak wordt aangevraagd. Zeker nu we steeds vaker overgaan van systemische naar doelgerichte biopsieën is het beter mogelijk om een inschatting te maken van de primaire tumor en het risico op metastasen. Waarschijnlijk komen we een heel eind met verrijkte nomogrammen waarin de MRI- en doelgerichte biopsieresultaten zijn verwerkt!”

Referenties:

  1. Hermsen R, Wedick EBC, Vinken MJM, et al. Lymph node staging with fluorine-18 prostate specific membrane antigen 1007-positron emission tomography/computed tomography in newly diagnosed intermediate- to high-risk prostate cancer using histopathological evaluation of extended pelvic node dissection as reference. Eur J Nucl Med Mol Imaging. 2022;49:3929-37.
  2. Exterkate L, Hermsen R, Küsters-Vandevelde HVN, et al. Head-to-head comparison of 18F-PSMA-1007 positron emission tomography/computed tomography and multiparametric magnetic resonance imaging with whole-mount histopathology as reference in localisation and staging of primary prostate cancer. Eur Urol Oncol. 2023 May 23. Online ahead of print.

Verhoogd risico op cutane tumoren bij mycosis fungoides

okt 2024 | Dermato-oncologie, Lymfoom

Lees meer over Verhoogd risico op cutane tumoren bij mycosis fungoides

Nieuwe strategieën om de respons op taxaanbehandeling bij uitgezaaide prostaatkanker te verlengen

okt 2024 | Uro-oncologie

Lees meer over Nieuwe strategieën om de respons op taxaanbehandeling bij uitgezaaide prostaatkanker te verlengen

Onderzoek naar lymfekliermetastasen bij baarmoederhalskanker

okt 2024 | Gynaecologische oncologie

Lees meer over Onderzoek naar lymfekliermetastasen bij baarmoederhalskanker

Dendritische celvaccinatie veelbelovend bij patiënten met resectabel pancreascarcinoom

okt 2024 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Dendritische celvaccinatie veelbelovend bij patiënten met resectabel pancreascarcinoom

Veelbelovende nieuwe immuuntherapie tegen kanker

okt 2024 | Immuuntherapie, Lymfoom

Lees meer over Veelbelovende nieuwe immuuntherapie tegen kanker

Platinagebaseerde chemotherapie plus pembrolizumab of nivolumab-ipilimumab bij NSCLC

okt 2024 | Immuuntherapie, Longoncologie

Lees meer over Platinagebaseerde chemotherapie plus pembrolizumab of nivolumab-ipilimumab bij NSCLC

Recent advances in the use of CAR T-cell therapies in relapsed/refractory diffuse large B-cell lymphoma and follicular lymphoma

1 okt 2024 om 12:00 | Lymfoom

Lees meer over Recent advances in the use of CAR T-cell therapies in relapsed/refractory diffuse large B-cell lymphoma and follicular lymphoma

Opioïden in de 2e lijn: Sleutels tot effectieve bestrijding van maligne pijn

10 sep 2024 om 20:00

Lees meer over Opioïden in de 2e lijn: Sleutels tot effectieve bestrijding van maligne pijn

Pakketbeslissingen en (on-)zekere kosteneffectiviteit: Willingness to Pay voor geneesmiddelen

1 jul 2024

Lees meer over Pakketbeslissingen en (on-)zekere kosteneffectiviteit: Willingness to Pay voor geneesmiddelen

Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

10 jun 2024 om 16:30 | Lymfoom

Lees meer over Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

Keynote webinar: Spotlight on antibody–drug conjugates in cancer

19 feb 2024 om 17:30 | Borstkanker

Lees meer over Keynote webinar: Spotlight on antibody–drug conjugates in cancer

Prostaatkanker nu en in de toekomst

25 jan 2024 | Uro-oncologie

Lees meer over Prostaatkanker nu en in de toekomst

Niet-melanoom huidkanker in de regio

31 aug 2023 | Dermato-oncologie, Radiotherapie

Lees meer over Niet-melanoom huidkanker in de regio

Keynote Webinar | Spotlight on Cardio-Oncology

16 mei 2023 om 17:30

Lees meer over Keynote Webinar | Spotlight on Cardio-Oncology

Borstkanker; een update op alle vlakken

9 mei 2023 om 20:00 | Borstkanker, Neuro-oncologie

Lees meer over Borstkanker; een update op alle vlakken

Immuno-oncologie module 1: immunologie en immuuntherapie

Lees meer over Immuno-oncologie module 1: immunologie en immuuntherapie

Immuno-oncologie module 2: Bijwerkingenmanagement en checkpoint inhibitors

Lees meer over Immuno-oncologie module 2: Bijwerkingenmanagement en checkpoint inhibitors

Immuno-oncologie module 3: Verpleegkundige casuïstiek

Lees meer over Immuno-oncologie module 3: Verpleegkundige casuïstiek
Er zijn geen bijeenkomsten gevonden.

En bloc-resectie blaastumor verkleint de kans op terugkeer

mrt 2023 | Chirurgie, Uro-oncologie

Lees meer over En bloc-resectie blaastumor verkleint de kans op terugkeer

Intensieve prostaatkankerscreening reduceert mogelijk mortaliteit

mrt 2023 | Uro-oncologie

Lees meer over Intensieve prostaatkankerscreening reduceert mogelijk mortaliteit

Ervaringen 12 jaar na behandeling van gelokaliseerde prostaatkanker

mrt 2023 | Chirurgie, Radiotherapie, Uro-oncologie

Lees meer over Ervaringen 12 jaar na behandeling van gelokaliseerde prostaatkanker

ProtecT-trial 15 jaar later: lage mortaliteit ongeacht behandeling

mrt 2023 | Chirurgie, Radiotherapie, Uro-oncologie

Lees meer over ProtecT-trial 15 jaar later: lage mortaliteit ongeacht behandeling

Geen overlevingsvoordeel met checkpointremmers bij nmRCC

mrt 2023 | Immuuntherapie, Uro-oncologie

Lees meer over Geen overlevingsvoordeel met checkpointremmers bij nmRCC

AI verbetert cytologie voor diagnose blaaskanker

mrt 2023 | Chirurgie, Uro-oncologie

Lees meer over AI verbetert cytologie voor diagnose blaaskanker

“Darolutamide plus ADT en docetaxel nieuwe standaard bij mHSPC”

mrt 2023 | Uro-oncologie

Lees meer over “Darolutamide plus ADT en docetaxel nieuwe standaard bij mHSPC”

Betere kwaliteit van leven na 30 dagen bij RAPN versus OPN

mrt 2023 | Chirurgie, Uro-oncologie

Lees meer over Betere kwaliteit van leven na 30 dagen bij RAPN versus OPN

Prefereert de patiënt een mannelijke of vrouwelijke uroloog?

mrt 2023 | Uro-oncologie

Lees meer over Prefereert de patiënt een mannelijke of vrouwelijke uroloog?

Podcast: EGFR ex20ins gemuteerd NSCLC in de dagelijkse klinische praktijk

feb 2024 | Longoncologie

Lees meer over Podcast: EGFR ex20ins gemuteerd NSCLC in de dagelijkse klinische praktijk

Podcast: Progress in PARP inhibitors - An exciting option for treating metastatic prostate cancer?

dec 2023 | Uro-oncologie

Lees meer over Podcast: Progress in PARP inhibitors - An exciting option for treating metastatic prostate cancer?

Podcast pancreascarcinoom

dec 2022 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Podcast pancreascarcinoom

Slokdarm- en maagkanker

jun 2021 | Chirurgie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Slokdarm- en maagkanker

Impact van COVID-19 op bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

feb 2021 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Impact van COVID-19 op bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

MedNet Oncologie special Colorectaal carcinoom

sep 2024

Lees meer over MedNet Oncologie special Colorectaal carcinoom

MedNet Oncologie 2024-04

aug 2024

Lees meer over MedNet Oncologie 2024-04

MedNet Oncologie special Borstkanker 2024

jul 2024

Lees meer over MedNet Oncologie special Borstkanker 2024

MedNet Oncologie special Longkanker 2024

jun 2024

Lees meer over MedNet Oncologie special Longkanker 2024

MedNet Oncologie 2024-03

jun 2024

Lees meer over MedNet Oncologie 2024-03

MedNet Oncologie 2024-02

apr 2024

Lees meer over MedNet Oncologie 2024-02

MedNet Oncologie special Uro-Oncologie 2024

mrt 2024

Lees meer over MedNet Oncologie special Uro-Oncologie 2024

MedNet Oncologie 2024-01

feb 2024

Lees meer over MedNet Oncologie 2024-01

MedNet Oncologie 2023-06

dec 2023

Lees meer over MedNet Oncologie 2023-06