Inflammatie, regeneratie en fibrose in niergerelateerde cardiovasculaire ziekten

Delen via:

Het belangrijkste doel van het proefschrift van Merle Krebber was om meer inzicht te verkrijgen in de processen die spelen in niergerelateerde cardiovasculaire ziekten (CVZ). Binnen onze cel-, dier- en computergedreven modellen is gekeken naar inflammatie, functie van de bloed- en haarvaten, regeneratie en fibrose. Ook zijn aanknopingspunten onderzocht voor nieuwe behandelingen met een nadruk op lokaal weefselbouwen (in situ tissue-engineering) voor vaattoegang.

Alle niergerelateerde CVZ, zoals chronisch nierfalen en obesitas, hebben gemeen dat de pathologie zich niet beperkt tot het primaire orgaan. Onder pathologische omstandigheden zoals CVZ leidt communicatie tussen organen, onder andere via signalen van circulerende monocyten, tot een vicieuze cirkel van schade door inflammatie, fibrose en verminderde weefselregeneratie. De exacte spatiotemporele bijdragen van deze processen op verminderde orgaanfunctie blijven echter tot op heden onduidelijk. 

De rol van inflammatie na niertransplantatie

Patiënten met eindstadium nierfalen ontwikkelen ook cardiovasculaire problemen, die deels gemedieerd worden via ontsteking. Al hoewel een gezonde donornier na transplantatie de nierfunctie herstelt, is het onduidelijk of vaatwandstijfheid, linkerventrikelhypertrofie en hartfibrose ook verbeteren. Een belangrijke conclusie uit het proefschrift is dat inflammatie, fibrose en nierweefselregeneratie na niertransplantatie worden bepaald door complexe interacties tussen de status van de ontvanger en de donornier. Ons rattenmodel van niertransplantatie toonde aan dat een gezonde donornier exclusief normale GFR en verminderde nierspecifieke ontsteking bepaalde, terwijl de status van de ontvanger exclusief aorta calcificatie bepaalde. Binnen een tijdbestek van zes weken kon een gezonde donornier tevens wél linkerventrikelhypertrofie maar geen fibrosevorming in het hart van de ontvanger verhelpen. Met RNA-sequencing van hartweefsel hebben wij moleculaire targets geïdentificeerd die relateren aan fibrosevorming. Deze zouden in de toekomst kunnen dienen als nieuwe behandelmethoden tegen hartfibrose in niertransplantatiepatiënten.

In situ TE als behandeling voor verbeterde vaattoegang

Regeneratieve geneeskunde en in situ tissue-engineering (TE) zouden ook nieuwe therapieën, zoals vaattoegang in patiënten met eindstadium nierfalen, kunnen brengen. Vasculaire in situ TE houdt in dat een synthetisch bloedvat direct niet-functioneel weefsel vervangt, waarna lichaamseigen cellen langzaam het bloedvat bekleden en afbreken. Dit heeft als groot voordeel dat de therapie kant-en-klaar aangeboden kan worden terwijl het synthetisch ontwerp uiteindelijk verandert in een lichaamseigen bloedvat. Dit proces heeft overeenkomsten met normale wondheling, met een cruciale rol voor monocyt/macrofagen. Aangezien patiënten met nierfalen vaak een systemisch pro-inflammatoir profiel vertonen, onderzochten wij of vasculaire in situ TE tot dezelfde weefseluitkomsten zou leiden in ratten met nierfalen versus gezonde ratten. Wij zagen dat het aantal immuuncellen in het vaatweefsel van beide groepen gelijk was. Ook waren de duur van de inflammatie en de typen aanwezige weefselcellen overeenkomstig. Voor nu lijkt bloedvat in situ TE dus veelbelovend voor nierpatiënten. De mechanische stabiliteit van het synthetisch ontwerp lijkt bepalender voor weefseluitkomst dan nierfalen. 

Complexiteit van meerdere risicofactoren

Overkoepelend hebben onze modellen laten zien dat inflammatie, fibrose en weefselregeneratie duidelijk aan elkaar verwant zijn maar dat zij niet per se collectief gereguleerd worden. In onze niertransplantatieratten was bijvoorbeeld het oppervlak van haarvaten in het hart en de mate van ontsteking gelijk tussen harten met en zonder fibrose. Voor nu is de aanwezigheid van meerdere risicofactoren in CVZ-patiënten daarom een complicerende factor in onderzoek naar welke comorbiditeit exact tot welk gevolg leidt. Meer inzicht in (interacties tussen) comorbiditeiten kan unieke en overlappende moleculaire routes aan het licht brengen. Het combineren van orgaanoverstijgende kennis op het moleculaire en fysiologisch vlak zal wellicht leiden tot een op maat gemaakte behandeling voor de individuele CVZ-patiënt. 

De Promotie

Merle Krebber promoveerde op 11 januari 2022 op het proefschrift ‘Reno-cardiovascular disease and regeneration: Focus on interactions with the immune system’ aan de Universiteit Utrecht. De promotor was prof. dr. M.C. Verhaar en de co-promotoren dr. J.O. Fledderus en dr. K.L. Cheng, allen van het Departement Nefrologie en Hypertensie, UMC Utrecht. 

Krebber zet momenteel haar werkzaamheden bij de nefrologie voort als post-doctoral researcher. 

ArtDECO-onderzoek naar aangeboren nierafwijkingen goed op stoom

mrt 2024 | Dialyse, Erfelijke nierziekten, Niertransplantatie

Lees meer over ArtDECO-onderzoek naar aangeboren nierafwijkingen goed op stoom

Patiëntenparticipatie tijdens visitatie dialysecentra verder onderzocht

mrt 2024 | Dialyse

Lees meer over Patiëntenparticipatie tijdens visitatie dialysecentra verder onderzocht

Seksuele problemen bij dialysepatiënten onder de loep in PRO-GUIDE-project

mrt 2024 | Dialyse

Lees meer over Seksuele problemen bij dialysepatiënten onder de loep in PRO-GUIDE-project

Ketogeen dieet lijkt positief effect te geven bij ADPKD

mrt 2024 | Erfelijke nierziekten

Lees meer over Ketogeen dieet lijkt positief effect te geven bij ADPKD

Van klacht naar claim: hoe voorkom je escalatie?

mrt 2024

Lees meer over Van klacht naar claim: hoe voorkom je escalatie?

Stappenplan voor passende behandeling van jeuk bij nierfalen

feb 2024 | Chronische nierschade, Dialyse

Lees meer over Stappenplan voor passende behandeling van jeuk bij nierfalen

Expertdebat SLE, Deel 3 - Praktische handvatten: Van zwangerschapswens tot de rol van B-cellen in lupus

11 mrt 2024 | Immuuntherapie, SLE

Lees meer over Expertdebat SLE, Deel 3 - Praktische handvatten: Van zwangerschapswens tot de rol van B-cellen in lupus

Optimaal teamwork bij de DM2-patiënt met chronische nierschade

27 feb 2024 om 20:00 | Chronische nierschade, Diabetes

Lees meer over Optimaal teamwork bij de DM2-patiënt met chronische nierschade

ASN Highlights 2023

28 nov 2023 om 20:30 | Chronische nierschade, Diabetes

Lees meer over ASN Highlights 2023

ERA Highlights 2023

11 jul 2023 om 20:00 | Dialyse, Niertransplantatie

Lees meer over ERA Highlights 2023

CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

6 jun 2023 | Stamceltransplantatie, Virale infecties

Lees meer over CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

Optimaal teamwork bij de DM2-patiënt met zeer hoog risico

30 mrt 2023 om 20:30 | Chronische nierschade, Diabetes, Hartfalen

Lees meer over Optimaal teamwork bij de DM2-patiënt met zeer hoog risico

Recidiverende nierstenen: diagnostiek en behandeling vereist een multidisciplinaire aanpak!

14 mrt 2023

Lees meer over Recidiverende nierstenen: diagnostiek en behandeling vereist een multidisciplinaire aanpak!

Expertdebat SLE en lupus nefritis - Deel 2

21 dec 2022 | Immuuntherapie, SLE

Lees meer over Expertdebat SLE en lupus nefritis - Deel 2

ASN Highlights 2022

1 dec 2022 om 20:30 | Chronische nierschade, Niertransplantatie, SLE

Lees meer over ASN Highlights 2022
Er zijn geen e-learnings gevonden.

Chronische nierschade: tijd voor verandering!

dinsdag 9 jan 2024 t/m donderdag 25 apr 2024 | Chronische nierschade

Lees meer over Chronische nierschade: tijd voor verandering!

ERA in ORANJE 2024

vrijdag 24 mei 2024 van 18:00 tot 21:45 | Chronische nierschade

Lees meer over ERA in ORANJE 2024

ERA in RED 2024

zaterdag 25 mei 2024 van 18:00 tot 21:45

Lees meer over ERA in RED 2024

Trombo-embolische events bij dialysepatiënten in de ASCEND-D-trial

nov 2023 | Dialyse

Lees meer over Trombo-embolische events bij dialysepatiënten in de ASCEND-D-trial

AI-tool helpt ANCA-geassocieerde vasculitis op te sporen

nov 2023 | Chronische nierschade

Lees meer over AI-tool helpt ANCA-geassocieerde vasculitis op te sporen

Hemodiafiltratie ook in real-world setting geassocieerd met lagere mortaliteit dan hemodialyse

nov 2023 | Dialyse

Lees meer over Hemodiafiltratie ook in real-world setting geassocieerd met lagere mortaliteit dan hemodialyse

Thuis screenen op albuminurie waarschijnlijk kosteneffectief

nov 2023 | Chronische nierschade

Lees meer over Thuis screenen op albuminurie waarschijnlijk kosteneffectief

Effectieve combinatie van aldosteronsynthaseremmer en SGLT2-remmer

nov 2023 | Chronische nierschade

Lees meer over Effectieve combinatie van aldosteronsynthaseremmer en SGLT2-remmer

Gunstig effect van sotagliflozine op renale en cardiorenale uitkomsten

nov 2023 | Chronische nierschade, Diabetes

Lees meer over Gunstig effect van sotagliflozine op renale en cardiorenale uitkomsten

Update: resultaten MDR-101 nog steeds veelbelovend voor operationele immuuntolerantie

nov 2023 | Immuuntherapie, Niertransplantatie

Lees meer over Update: resultaten MDR-101 nog steeds veelbelovend voor operationele immuuntolerantie

Duidelijke invloed van jeuk op symptoomlast bij hemodialysepatiënten

nov 2023 | Chronische nierschade, Dialyse

Lees meer over Duidelijke invloed van jeuk op symptoomlast bij hemodialysepatiënten

Verschillende effecten van kalium uit supplementen en uit voeding bij nierpatiënten

nov 2023 | Chronische nierschade

Lees meer over Verschillende effecten van kalium uit supplementen en uit voeding bij nierpatiënten

ERA Highlights 2023 Podcast

aug 2023 | Dialyse, Niertransplantatie

Lees meer over ERA Highlights 2023 Podcast

Maximale RAAS-blokkade bij CKD-patiënten met (risico op) hyperkaliëmie

nov 2020

Lees meer over Maximale RAAS-blokkade bij CKD-patiënten met (risico op) hyperkaliëmie

MedNet Nefrologie 2023-03

dec 2023

Lees meer over MedNet Nefrologie 2023-03

MedNet Nefrologie 2023-02

jul 2023

Lees meer over MedNet Nefrologie 2023-02

MedNet Nefrologie 2023-01

apr 2023

Lees meer over MedNet Nefrologie 2023-01

MedNet Nefrologie 2022-03

dec 2022

Lees meer over MedNet Nefrologie 2022-03

MedNet Nefrologie 2022-02

jul 2022

Lees meer over MedNet Nefrologie 2022-02

MedNet Nefrologie 2022-01

apr 2022

Lees meer over MedNet Nefrologie 2022-01