‘MDL-artsen kunnen nu endoscopisch veel zelf behandelen’

Delen via:

Eind vorig jaar is Jeanin van Hooft benoemd tot hoogleraar Maag-Darm-Leverziekten in het LUMC, met als interessegebied endoscopie en oncologie. Daarin zijn de afgelopen jaren veel ontwikkelingen geweest, die nog volop aan de gang zijn. In het LUMC blijft Van Hooft onderzoek doen naar alvleesklier- en galwegproblematiek. Zij richt zich ook op vroege detectie van alvleesklierkanker, endoscopisch of met behulp van kunstmatige intelligentie.

In haar carrière heeft Van Hooft altijd bewuste keuzes gemaakt, vanuit een belangstelling die breder is dan alleen de medische wereld. In haar studententijd in Groningen was zij al actief in een Europese studentenvereniging en deed zij ook enkele vakken op het gebied van recht en bedrijfskunde. “Mijn interne coschappen deed ik in Deventer, waar ik het prima naar mijn zin had. Met een academische carrière was ik helemaal niet bezig. Maar een MDL-arts maakte mij enthousiast om in dat vakgebied verder te gaan. Zo kwam ik in 2003 in opleiding in het Amsterdamse AMC. Ik rolde toen vrij snel in een promotieonderzoek, dat ging over colonstents. Na mijn opleiding ging ik naar Enschede, nog steeds met het idee om in de periferie te blijven. Maar in 2009 ben in teruggevraagd naar Amsterdam om me daar bezig te houden met galweg- en alvleesklierziekten. Dat heb ik vooral gedaan omdat ik het onderzoek miste.”

Zorg en management

In Amsterdam was Van Hooft betrokken bij de patiëntenzorg en endoscopische diagnostiek en interventies, en bij een groeiend aantal wetenschappelijke onderzoeken. Daarnaast deed zij een MBA Bedrijfskunde. “Dat heeft me in Leiden gebracht, waar ik in 2020 afdelingshoofd MDL werd. Ik hou me graag bezig met medische zorg en hoogcomplexe scopieën voor de galwegen, maar ook met management. Dat kan ik in het LUMC mooi combineren.”

De afgelopen jaren hebben minimaal invasieve technieken een grote vlucht genomen. Dat komt vooral door nauwe samenwerking met onder andere chirurgen en radiologen. “Vroeger werd een kwaadaardige afwijking in de slokdarm of dikke darm gediagnostiseerd door een MDL-arts en moest de patiënt vervolgens worden geopereerd door de chirurg. Maar nu kunnen MDL-artsen deze afwijkingen in het spijsverteringskanaal vaak zelf behandelen. Ook het opruimen van necrotisch weefsel kan nu endoscopisch en hoeft niet meer door de chirurg. Dat is minder belastend voor de patiënt. Scopische procedures gebeuren veelal poliklinisch of in dagbehandeling, met als voordeel een kortere opnameduur en sneller herstel. Mensen kunnen sneller weer hun activiteiten oppakken. Multidisciplinaire samenwerking heeft de afgelopen jaren veel ontwikkelingen mogelijk gemaakt in de behandeling van maag-darm-leverziekten. Die samenwerking is overigens gebleven. Onder andere omdat bij complexe procedures complicaties kunnen ontstaan. Om die te behandelen, blijven chirurgen nodig. Overleg en samenwerking blijven belangrijk, ook met interventieradiologen.”

Scopen sterk verbeterd

Een ander gebied met grote ontwikkelingen is de endo-echografie. Met endo-echo’s worden steeds meer interventies mogelijk, zegt Van Hooft. “Je kunt verbindingen maken tussen structuren in het lichaam die voorheen de chirurg maakte, bijvoorbeeld een bypass van de maag.”

De scopen zelf zijn eveneens verder ontwikkeld. Die worden nauwkeuriger en de beeldkwaliteit is tegenwoordig ontzettend hoog. Van Hooft: “Je kunt er heel veel details mee zien in het weefsel en je kunt gebruikmaken van verschillende kleuren licht, waardoor de detectie wordt verbeterd. Daarnaast wordt kunstmatige intelligentie geïntegreerd in scopen, wat enorm helpt bij de diagnostiek.”

Kunstmatige intelligentie (AI) wordt niet alleen in scopen toegepast, maar ook bij detectie van weefselafwijkingen. Dat vraagt eveneens veel samenwerking met andere specialismen, onder andere omdat veel patiënten nodig zijn om AI-systemen te trainen. “Het is boeiend om deze ontwikkeling mee te maken”, vindt Van Hooft. “We werken veel samen met technische universiteiten en wiskundigen. Dat maakt de multidisciplinaire samenwerking nog breder en interessanter.”

Opleiding

De snelle opmars van nieuwe technieken betekent dat MDL-artsen daarvoor moeten worden opgeleid. Van Hooft ziet dan ook veranderingen en professionalisering in de opleiding: “Vroeger deed je vooral mee met ‘je baas’, maar nu is er een duidelijk opleidingsplan met duidelijke doelen en criteria. En complexe interventies leer je samen met je collega’s. Vaak leiden we elkaar op als een nieuwe techniek op de markt komt.”

Van Hooft heeft zich eveneens veel ingezet voor (inter)nationale richtlijnen. Zij was voorzitter van de richtlijncommissie van de Europese vereniging voor gastro-intestinale endoscopie (ESGE). “Werken aan richtlijnen is heel boeiend, omdat je vaak bezig bent met onderwerpen die buiten je dagelijkse praktijk liggen. Dat houdt je aandachtsgebied breed. Daarnaast is het erg leuk om internationaal gezamenlijk een richtlijn te schrijven. Dat heeft een bepaalde dynamiek, mede vanwege de verschillende culturen. In Nederland proberen we zoveel mogelijk de Europese richtlijnen te volgen. Er zijn bijvoorbeeld maar een beperkt aantal specifieke Nederlandse endoscopische richtlijnen.”

Samen beslissen

Er komen steeds meer behandelopties voor bepaalde groepen patiënten. Daarom is het van belang om met de patiënt in gesprek te gaan: wat wil die eigenlijk? En welke minimaal-invasieve zorg kan de MDL-arts leveren? Dit ‘samen beslissen’ zal de komende jaren toenemen, voorziet Van Hooft. “Er zijn verschillende keuzehulpen binnen de MDL, onder andere voor chronische alvleesklierontsteking en pijn. Maar er moet wel tijd zijn om samen te beslissen. Dat lukt niet in een consult van 10 minuten. Dokters moeten de informatie zo uitleggen dat de patiënt en diens familie het kunnen volgen. En dan nog is het lastig om een beslissing te maken. Want hoe goed kunnen mensen overzien waar het om gaat? Misschien moeten we als dokter af en toe toch de regie terugpakken. Maar we nemen niet de beslissing voor een patiënt. Het gaat altijd om een advies.”

De komende tijd gaat Van Hooft schrijven aan haar oratie, die ze op 9-9-2022 gaat uitspreken. De boodschap daarin verklapt zij nog niet, maar vanwege haar brede interesses kan die vele kanten op gaan. “Er komt een beetje filosofie in, dus het gaat verder dan alleen de medische wetenschap.”

Diversiteit

 Jeanin van Hooft is mede-oprichtster en lid van de internationale organisatie Vrouwen in Endoscopie. Ze heeft tevens zitting in de werkgroep Gelijkheid en Diversiteit van de United European Gastroenterology. Diversiteit gaat haar na aan het hart: “Ik denk dat vrouwen, ook in Nederland, in bijvoorbeeld de interventie-endoscopie nog ondervertegenwoordigd zijn. Maar ook in de besturen van tijdschriften. Ik zit in veel gremia, met soms tientallen mannen en slechts enkele vrouwen. In veel boards zitten veel mannen, en dan ook nog eens vooral witte mannen. Dus diversiteit is breder dan alleen gender.”

Van Hooft vindt dat meer vrouwen bij allerlei zaken betrokken moet zijn, met name om de jonge generatie kansen te bieden. “Goed voorbeeld doet goed volgen. Het gebeurt al dat vrouwen elkaar tippen als iemand een vervanger zoekt voor bijvoorbeeld een lezing op een congres. Zo kunnen vrouwen zelf de handschoen oppakken.”

Ondanks uitbreiding indicatie vaak hoge prijzen voor kankermiddelen

feb 2024 | Borstkanker, Dermato-oncologie, Gynaecologische oncologie, Hoofd-halsoncologie, Immuuntherapie, Longoncologie, Lymfoom, Maag-darm-leveroncologie, MM, Uro-oncologie

Lees meer over Ondanks uitbreiding indicatie vaak hoge prijzen voor kankermiddelen

Digitale toepassingen om het zorgvak weer aantrekkelijk te maken

feb 2024

Lees meer over Digitale toepassingen om het zorgvak weer aantrekkelijk te maken

Steeds duidelijkere plaats voor proactieve TDM bij IBD

feb 2024 | IBD

Lees meer over Steeds duidelijkere plaats voor proactieve TDM bij IBD

Triplet inductiechemotherapie bij hoogrisico lokaal gevorderd rectumcarcinoom

feb 2024 | Chirurgie, Maag-darm-leveroncologie, Radiotherapie

Lees meer over Triplet inductiechemotherapie bij hoogrisico lokaal gevorderd rectumcarcinoom

128.000 nieuwe kankerpatiënten in 2023: meer diagnoses in vroeg stadium

feb 2024 | Borstkanker, Dermato-oncologie, Gynaecologische oncologie, Hoofd-halsoncologie, Longoncologie, Maag-darm-leveroncologie, Uro-oncologie

Lees meer over 128.000 nieuwe kankerpatiënten in 2023: meer diagnoses in vroeg stadium

Betere resultaten met plastic stent bij maagdarmischemie

feb 2024 | Chirurgie

Lees meer over Betere resultaten met plastic stent bij maagdarmischemie

Mastering Chronic Pancreatitis Pain: A Multidisciplinary Approach and Practical Solutions

6 feb 2024 om 20:00

Lees meer over Mastering Chronic Pancreatitis Pain: A Multidisciplinary Approach and Practical Solutions

Minder besproken symptomen bij colitis ulcerosa: hoe pakken we ze aan?

1 sep 2023 | IBD

Lees meer over Minder besproken symptomen bij colitis ulcerosa: hoe pakken we ze aan?

CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

6 jun 2023 | Stamceltransplantatie, Virale infecties

Lees meer over CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

Nieuwe behandeloptie voor Eosinofiele Oesofagitis (EoE)

16 mei 2023 om 20:00 | Oesofagitis

Lees meer over Nieuwe behandeloptie voor Eosinofiele Oesofagitis (EoE)

Antistolling en bloedingen

8 dec 2022 om 20:00

Lees meer over Antistolling en bloedingen

Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

12 okt 2022 | Immuuntherapie

Lees meer over Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

Gewone symptomen van zeldzame ziekten

27 sep 2022

Lees meer over Gewone symptomen van zeldzame ziekten

JAK-remmers in de klinische praktijk: inzichten vanuit verschillende disciplines

28 mrt 2022 om 19:30 | IBD

Lees meer over JAK-remmers in de klinische praktijk: inzichten vanuit verschillende disciplines

Webcast Bridging the Gaps in Inflammatory bowel disease (IBD)

25 mrt 2022 | IBD

Lees meer over Webcast Bridging the Gaps in Inflammatory bowel disease (IBD)

e-learning Acute pancreatitis

Pancreatitis

Lees meer over e-learning Acute pancreatitis

e-learning: Verbeterde zorg voor slokdarm- en maagkanker

Chirurgie

Lees meer over e-learning: Verbeterde zorg voor slokdarm- en maagkanker

UEG in ORANJE 2024

zondag 13 okt 2024 van 18:00 tot 21:45 | IBD

Lees meer over UEG in ORANJE 2024

Semaglutide vermindert ernst van leverziekte bij mensen met hiv

mrt 2024 | Diabetes, Hepatologie, HIV

Lees meer over Semaglutide vermindert ernst van leverziekte bij mensen met hiv

Mortaliteit hiv-/HCV-co-infectie en HCV-mono-infectie bij SVR gelijk

mrt 2024 | Hepatitis, HIV, Virale infecties

Lees meer over Mortaliteit hiv-/HCV-co-infectie en HCV-mono-infectie bij SVR gelijk

NAFLD bij hiv sterkst geassocieerd met traditionele risicofactoren

mrt 2024 | Hepatologie, HIV, Virale infecties

Lees meer over NAFLD bij hiv sterkst geassocieerd met traditionele risicofactoren

Identificatie van een genexpressieprofiel bij patiënten met colitis ulcerosa en een respons op vedolizumab

feb 2024 | IBD

Lees meer over Identificatie van een genexpressieprofiel bij patiënten met colitis ulcerosa en een respons op vedolizumab

Tofacitinib snel werkzaam bij de meerderheid van de patiënten met acute ernstige colitis ulcerosa

feb 2024 | IBD

Lees meer over Tofacitinib snel werkzaam bij de meerderheid van de patiënten met acute ernstige colitis ulcerosa

Resectie met uitgebreide mesenterectomie niet superieur aan mesenteriumsparende resectie

feb 2024 | Chirurgie, IBD

Lees meer over Resectie met uitgebreide mesenterectomie niet superieur aan mesenteriumsparende resectie

AI-ondersteunde endoscopie identificeert patiënten met colitis ulcerosa en een hoog risico op recidief

feb 2024 | Endoscopie, IBD

Lees meer over AI-ondersteunde endoscopie identificeert patiënten met colitis ulcerosa en een hoog risico op recidief

Geen betere werkzaamheid met darvadstrocel bij patiënten met de ziekte van Crohn en complexe perianale fistels

feb 2024 | IBD

Lees meer over Geen betere werkzaamheid met darvadstrocel bij patiënten met de ziekte van Crohn en complexe perianale fistels

Surveillance met langere witlicht-endoscopie niet inferieur aan chromo-endoscopie bij patiënten met IBD

feb 2024 | Endoscopie, IBD, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Surveillance met langere witlicht-endoscopie niet inferieur aan chromo-endoscopie bij patiënten met IBD

Podcast Exocriene pancreasinsufficiëntie

nov 2023 | Pancreatitis

Lees meer over Podcast Exocriene pancreasinsufficiëntie

Podcast - Optimalisatie van biologicals bij patiënten met inflammatoire darmziekten

sep 2023 | IBD

Lees meer over Podcast - Optimalisatie van biologicals bij patiënten met inflammatoire darmziekten

Podcast Acute pancreatitis

apr 2023 | Pancreatitis

Lees meer over Podcast Acute pancreatitis

Podcast pancreascarcinoom

dec 2022 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Podcast pancreascarcinoom

Podcast - Periampullaire tumoren: maak onderscheid

nov 2021

Lees meer over Podcast - Periampullaire tumoren: maak onderscheid

Slokdarm- en maagkanker

jun 2021 | Chirurgie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Slokdarm- en maagkanker

Impact van COVID-19 op bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

feb 2021 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Impact van COVID-19 op bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

Diagnose en behandeling van inflammatoire darmziekten (IBD)

dec 2020 | IBD

Lees meer over Diagnose en behandeling van inflammatoire darmziekten (IBD)

Leefstijl en voeding bij levercirrose en hepatische encefalopathie

jan 2020 | Hepatologie

Lees meer over Leefstijl en voeding bij levercirrose en hepatische encefalopathie

MedNet gatro-enterologie 2024-01

mrt 2024

Lees meer over MedNet gatro-enterologie 2024-01

MedNet Gastro-enterologie 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2023-04

MedNet Gastro-enterologie 2023-03

sep 2023

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2023-03

MedNet Oncologie special Colectoraal carcinoom 2023

sep 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Colectoraal carcinoom 2023

MedNet Gastro-enterologie 2023-02

jul 2023

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2023-02

MedNet Gastro-enterologie 2023-01

mrt 2023

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2023-01

MedNet Gastro-enterologie 2022-04

dec 2022

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2022-04

MedNet Gastro-enterologie 2022-03

sep 2022

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2022-03

MedNet Gastro-enterologie 2022-02

jun 2022

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2022-02