Consensus T&E bij macula-aandoeningen: duidelijkheid en veilig verlengen

Delen via:

dit jaar is een consensusrapport uitgekomen over het treat-and-extendbeleid bij macula-aandoeningen. Twee oogartsen , dr. Janneke van Lith-Verhoeven (ETZ) en prof. Reinier Schlingemann (Amsterdam UMC) vertellen over de aanleiding, de relevantie en de aanbevelingen.

Waarom dit consensusrapport?

Er blijkt een grote variatie te bestaan tussen oogartsen in het behandelbeleid met anti-VEGF-geneesmiddelen. Dan gaat het om de drie meest frequent voorkomende macula-aandoeningen, te weten natte Leeftijdsgebonden Maculadegeneratie (nLMD), Diabetisch Macula Oedeem (DME) en Retinale Veneuze Occlusie (RVO), met in Nederland circa 150.000, veelal oudere, patiënten. De huidige richtlijnen voor deze aandoeningen geven geen duidelijke handvatten voor het optimale behandelingsschema. Door deze variatie lopen patiënten met deze macula-aandoeningen risico op onderbehandeling of overbehandeling. Bovendien bestaat er onduidelijkheid en ook onzekerheid bij patiënten over de kwaliteit van de behandeling. Dit is vanuit medisch en patiëntperspectief natuurlijk onwenselijk en vereist verbetering.  De persoonlijke en maatschappelijke consequenties van onderbehandeling, maar ook van overbehandeling,  die hier mogelijk uit voortvloeien zijn groot. Patiënten moeten erop kunnen vertrouwen dat de behandeling voor hen optimaal is, evidence-based en dat hierover overeenstemming bestaat binnen de beroepsgroep.

Controlemoment meteen bij eerste extend

Treat and extend staat als methode in dit rapport niet ter discussie. Van Lith: “De meeste klinieken gebruiken tegenwoordig wel treat and extend. Wat ook goed is – het consensusrapport zegt dat ook. Vanuit klinisch perspectief een veilige manier om zowel onder- als overbehandeling te voorkomen. Met een geringe overbehandeling bij een zeer beperkte groep patiënten, maar zeker geen onderbehandeling (zoals bij een in de dagelijkse praktijk uitgevoerd PRN-behandelbeleid). En vanuit patiëntperspectief is het de meest gepersonaliseerde manier om patiënten met macula-aandoeningen te behandelen. Patiëntgerelateerde factoren worden meegenomen, zoals een vermindering van het aantal bezoeken aan de kliniek, wat prettig is voor patiënten en mantelzorgers. Maar de methode moet wel goed worden uitgevoerd, en daar zit veel verschil in. Wanneer het controlemoment is, wanneer het switchmoment, gebeurt dat in series of per injectie?” Zo kan bijvoorbeeld bij nLMD het beleid van verlenging van het behandelinterval tot het bereiken van het optimale behandelinterval van 12 – 13 weken bij de ene patiënt eerder en bij de andere patiënt later worden bereikt, ondanks de vergelijkbare medische uitgangssituatie. Het komt ook voor dat oogartsen niet controleren als een verlenging heeft plaatsgevonden, maar pas controleren na een serie van dat nieuwe verlengde behandelinterval. Een andere belangrijke oorzaak van de variatie in behandelbeleid is het verschil in de interpretatie door oogartsen van de FAG en de OCT.  Van Lith: “Als je gaat verlengen moet je zeker weten of je je dat ook veilig kunt doen. Er moet dus een controlemoment zijn op het moment dat je de eerste keer hebt verlengd. Het blijkt dat veel oogartsen het controlemoment pas na een serie leggen. Gelukkig gaat dat vaak wel goed, maar het is veel logischer om meteen bij het eerste moment van verlenging te controleren.”

Intervallen in behandelmodellen

In het rapport zijn drie verschillende voorgestelde behandelmodellen uitgewerkt, voor nLMD, DME en RVO. In alle modellen wordt dus uitgegaan van controle bij de eerste extend, wel verschillen de voorkeursopties als het gaat om de intervallen.  De modellen sluiten aan bij de bestaande richtlijnen, zoals de richtlijn nLMD en het standpunt DME.  Ze zijn te bekijken in het volledige rapport (zie kader).

Duidelijkheid voor patiënt

Een groot voordeel van goed T&E-beleid is dat patiënten weten waar ze aan toe zijn. Wanneer patiënten naar het ziekenhuis moeten, weten ze dat ze controle ondergaan en geprikt worden, en dat daarna het volgende behandelinterval wordt bepaald. Bij andere behandelingswijzen is er vaak sprake van controle maar weet de patiënt niet zeker of er geprikt zal worden. Dit kan voor de patiënt veel stress opleveren, waardoor de prik in het oog onnodig pijn kan doen. Alhoewel een prik in het oog onaangenaam blijft, wordt de stress bij het T&E-beleid grotendeels vermeden omdat patiënten altijd weten dat ze geprikt worden en zich daar dan op kunnen instellen.

Over het consensusrapport

Klinische relevantie & patiëntrelevantie van een Trea-and-Extend beleid in de oogheelkunde bij macula-aandoeningen. Auteurs: dr. J.J.C. van Lith-Verhoeven (ETZ), prof. dr. R.O. Schlingemann (Amsterdam UMC), mevrouw H.M.M.J. Schoots-Wilke (voorzitter MaculaVereniging). Review: prof. dr. C.J.F. Boon (Amsterdam UMC en LUMC), en dr. Th.L. Ponsioen (Isala). Het rapport in zijn geheel te downloaden: global-expertsfoundation.com. De auteurs hebben het stuk geschreven op persoonlijke titel en bestuursleden van de werkgroep Medische Retina hebben feedback gegeven op de inhoud. De sponsor van het rapport, Bayer bv. , heeft geen enkele inhoudelijke inbreng gehad.  Op dit moment wordt gewerkt aan de herziening van de richtlijn Natte Maculadegeneratie van het NOG. Deze richtlijn zal leidend zijn.

RETFound

nov 2023 | Netvliesafwijkingen

Lees meer over RETFound

Nieuwe richtlijn RCA

nov 2023 | Netvliesafwijkingen

Lees meer over Nieuwe richtlijn RCA

Eye Image Analysis Group Rotterdam

nov 2023 | Netvliesafwijkingen

Lees meer over Eye Image Analysis Group Rotterdam

Promotie: Mutatie veroorzaakt toch retinitis pigmentosa

nov 2023 | Netvliesafwijkingen

Lees meer over Promotie: Mutatie veroorzaakt toch retinitis pigmentosa

Jongeren wijzen weg naar duurzamer oogheelkunde

nov 2023

Lees meer over Jongeren wijzen weg naar duurzamer oogheelkunde

Specifieke PRO’s voor retinitis pigmentosa en amaurosis congenita van Leber

nov 2023 | Netvliesafwijkingen

Lees meer over Specifieke PRO’s voor retinitis pigmentosa en amaurosis congenita van Leber

Retina Quiz 2023

13 mrt 2024 | Netvliesafwijkingen

Lees meer over Retina Quiz 2023

Ocular Surface Disease (OSD): droge ogen en blefaritis

8 mei 2023 om 20:00

Lees meer over Ocular Surface Disease (OSD): droge ogen en blefaritis

Retina Quiz 2022

17 mrt 2023

Lees meer over Retina Quiz 2022

Webcast Long covid: wat weten we, wat kunt u verwachten, wat kunt u doen?

10 nov 2021 om 20:30

Lees meer over Webcast Long covid: wat weten we, wat kunt u verwachten, wat kunt u doen?
Er zijn geen e-learnings gevonden.
Er zijn geen bijeenkomsten gevonden.

Diabetische retinopathie belangrijke determinant van sterfte door alle oorzaken

okt 2023 | Diabetes, Netvliesafwijkingen

Lees meer over Diabetische retinopathie belangrijke determinant van sterfte door alle oorzaken

Debat: biomarkers bij de keuze anti-VEGF of steroïden bij DME

okt 2023 | Diabetes, Netvliesafwijkingen

Lees meer over Debat: biomarkers bij de keuze anti-VEGF of steroïden bij DME

Goede uitkomsten met OCS-01 bij DME

okt 2023 | Diabetes, Netvliesafwijkingen

Lees meer over Goede uitkomsten met OCS-01 bij DME

Veneuze stamocclusie na herpeszosterinfectie

okt 2023 | Netvliesafwijkingen, Virale infecties

Lees meer over Veneuze stamocclusie na herpeszosterinfectie

Bijziendheid wereldwijd een steeds groter probleem

okt 2023 | Netvliesafwijkingen

Lees meer over Bijziendheid wereldwijd een steeds groter probleem

Faricimab geeft snelle verbetering nAMD

okt 2023 | Netvliesafwijkingen

Lees meer over Faricimab geeft snelle verbetering nAMD

Verwachtingen nAMD-patiënten kunnen verbeterd worden

okt 2023 | Netvliesafwijkingen

Lees meer over Verwachtingen nAMD-patiënten kunnen verbeterd worden

Veel comorbiditeit bij erfelijke netvliesdystrofie

okt 2023 | Netvliesafwijkingen

Lees meer over Veel comorbiditeit bij erfelijke netvliesdystrofie

Minder SRF en vergelijkbare BCVA na switch van pro re nata naar treat-and-extend

okt 2023 | Netvliesafwijkingen

Lees meer over Minder SRF en vergelijkbare BCVA na switch van pro re nata naar treat-and-extend
Er zijn geen podcasts gevonden.

MedNet Oogheelkunde 2023-02

nov 2023

Lees meer over MedNet Oogheelkunde 2023-02

MedNet Oogheelkunde 2023-01

jul 2023

Lees meer over MedNet Oogheelkunde 2023-01

MedNet Oogheelkunde 2022-02

dec 2022

Lees meer over MedNet Oogheelkunde 2022-02

MedNet Oogheelkunde 2022-01

jul 2022

Lees meer over MedNet Oogheelkunde 2022-01