Verdachte huidafwijkingen | Zes vragen aan dr. Anton C. de Groot en dr. Johan Toonstra

Delen via:

Uit gesprekken is gebleken dat huisartsen, ook na het verschijnen van de NHG-Standaard Verdachte huidafwijkingen, vaak nog moeite hebben met het onderscheid tussen benigne, premaligne en maligne tumoren. Dr. Anton C. de Groot en dr. Johan Toonstra (beiden dermatoloog) hebben een nieuw, praktisch boek geschreven over verdachte huidafwijkingen, met veel casuïstiek en beeld om de huisarts te helpen bij het stellen van de juiste diagnose. Het boek is onlangs verschenen bij uitgeverij Bohn Stafleu van Loghum.

Tegen welke problemen lopen huisartsen aan bij de diagnostiek van verdachte huidafwijkingen?

Onderscheid maken tussen goedaardige een kwaadaardige huidafwijkingen (huidkanker) is lang niet altijd eenvoudig. Terwijl veel vormen van het basaalcelcarcinoom door hun kenmerkende morfologie relatief eenvoudig  worden herkend door huisartsen, ligt dat bij de diagnostiek van plaveiselcelcarcinomen en melanomen veel moeilijker. En juist deze tumoren moeten vroegtijdig worden opgespoord en behandeld om morbiditeit en zelfs mortaliteit te voorkomen. Probleem bij het plaveiselcelcarcinoom is dat het verschillende morfologische vormen kan aannemen. Een beginnend melanoom is moeilijk te onderscheiden van goedaardige afwijkingen, zoals een gewone of klinisch atypische naevus, een beginnende seborroïsche wrat of – soms – een wat onregelmatig gekleurde lentigo solaris. De NHG-Standaard Verdachte huidafwijkingen geeft zeer nuttige informatie om aan de hand van de morfologie tot een waarschijnlijkheidsdiagnose te komen. Maar hoe vervolgens het onderscheid gemaakt moet worden met andere aandoeningen in de differentiaaldiagnostische groep wordt niet specifiek besproken.

Uit gesprekken met huisartsen weten wij dat zij, ook na het verschijnen van de NHG-Standaard Verdachte huidafwijkingen, vaak nog moeite hebben met het onderscheid tussen benigne, premaligne en maligne tumoren. Sommige huisartsen zijn bang om een ernstige afwijking, zoals een plaveiselcelcarcinoom of een potentieel dodelijke ziekte als het melanoom niet (tijdig) te herkennen. Daarom hebben wij dit boek geschreven. Het boek bevat veel casuïstiek in een vraag en antwoord-vorm, waarin de huisartsen met behulp van een groot aantal close-up afbeeldingen en specifieke differentiaaldiagnostische informatie kunnen leren en oefenen hoe ze benigne van maligne tumoren kunnen onderscheiden.

Kunt u een top 5 geven van de meest voorkomende premaligne en maligne huidafwijkingen?

Verreweg de meest voorkomende vorm van huidkanker is het basaalcelcarcinoom met naar schatting 45.000 nieuwe gevallen in 2018. Het plaveiselcelcarcinoom staat op plaats 2 (14.200 gevallen), gevolgd door het melanoom (7.000 gevallen). De incidentie van huidkanker stijgt snel: bijna 5% toename per jaar van melanomen en een nog grotere stijging van basaalcelcarcinomen. Naar schatting zal een op de vijf Nederlanders in zijn of haar leven een basaalcelcarcinoom ontwikkelen. Sommige vormen van huidkanker kunnen ernstig zijn. In 2018 overleden 100 mensen aan een plaveiselcelcarcinoom en 800 aan een melanoom. Ofschoon het melanoom een zeer agressieve vorm van huidkanker is, is de prognose in een vroeg stadium en bij de juiste behandeling uitstekend. Daarom is het zeer belangrijk dat huisartsen melanomen in een vroeg stadium kunnen herkennen. Met dit boek willen we hieraan graag een bijdrage leveren. Van de premaligne huidafwijkingen komt de actinische keratose verreweg het meeste voor, waarschijnlijk gevolgd door de ziekte van Bowen (plaveiselcelcarcinoom in situ).

Hoe is het boek opgebouwd?

Het boek bestaat uit twee delen: casuïstiek en achtergrondinformatie. In 30 ziektegeschiedenissen worden alle voor de huisarts belangrijke (pre)maligniteiten gepresenteerd. Elke casus volgt een vast stramien: op de pagina staat een afbeelding van een huidafwijking (benigne, premaligne, of maligne) met enkele klinische gegevens. Hierover worden vervolgens een of meerdere vragen gesteld. Vaak gaat het om de waarschijnlijkheidsdiagnose die de huisarts stelt of om een differentiaaldiagnose, en hoe die diverse afwijkingen van elkaar onderscheiden kunnen worden. Op de volgende pagina(s) wordt antwoord gegeven op de gestelde vragen. Daarbij wordt nauwkeurig beschreven wat de verschillen zijn die door middel van een groot aantal scherpe close-up afbeeldingen met karakteristieke kenmerken worden geïllustreerd. Met deze casussen kan de huisarts oefenen om (pre)maligne huidafwijkingen (nog beter) te herkennen. Het casuïstiekgedeelte van het boek wordt gevolgd door algemene informatie over alle aandoeningen uit de NHG-Standaard in drie hoofdstukken: premaligne aandoeningen, maligne tumoren beperkt tot de epidermis, en invasief groeiende vormen van huidkanker. Ook hierin worden nauwkeurig de kenmerken van de behandelde afwijkingen beschreven met veel gedetailleerde afbeeldingen.

Waarom is dit boek interessant voor huisartsen?

Uit gesprekken met huisartsen weten wij dat zij vaak moeite hebben met het onderscheid tussen benigne, premaligne en maligne tumoren. Huisartsen zijn soms bang om een ernstige afwijking, bijvoorbeeld een plaveiselcelcarcinoom of een potentieel dodelijke ziekte als het melanoom niet (tijdig) te herkennen. Ons boek is er helemaal op gericht om huisartsen hulpmiddelen te geven om benigne van maligne aandoeningen te onderscheiden. Door het – herhaaldelijk – bestuderen van de ziektegeschiedenissen, het beantwoorden van de vragen en de toegang tot uitgebreide achtergrondinformatie zullen de diagnostische vaardigheden van de huisarts, zo menen wij, toenemen. Het is dus zowel een leer- als oefenboek.

Hoe verhoudt dit boek zich tot de NHG-Standaard?

De titel Verdachte huidafwijkingen zegt het eigenlijk al: dit boek sluit naadloos aan op de gelijknamige NHG-Standaard en geeft een praktische aanvulling daarop. Zo komen alle (pre)maligniteiten die in de Standaard besproken worden ook in dit boek aan de orde. De inhoud van de Standaard is maatgevend voor het adequaat diagnostisch en therapeutisch handelen in de huisartsenpraktijk, en daarom hebben wij de praktische informatie daaruit verwerkt in casuïstiek. De casussen zijn daardoor niet alleen geschikt om huidkanker (beter) te leren herkennen, maar kunnen ook worden gebruikt voor het toetsen van de kennis van de aanbevelingen uit de Standaard. Zo worden vragen gesteld als: neemt u een biopt van een klein (mogelijk) basaalcelcarcinoom in de nasolabiaalplooi? (neen, hoogrisico, in de H-zone, dus verwijzen); Welke maligniteiten worden verwezen en welke kan de huisarts zelf behandelen?; Wat zijn de klinische criteria voor atypische naevi?; Hoe behandelt u actinische keratosen; Wat doet u bij verdenking op de ziekte van Bowen of atypische naevi? Daarnaast wordt ook in het tweede deel van het boek (algemene informatie over de (pre)maligne tumoren) bij diagnostiek en therapie aangegeven welke adviezen de Standaard daarover geeft.

Bron: Huisartsgeneeskunde.nl

Drogisten wijzen mensen op beter gebruik maagzuurmedicatie

jan 2023

Lees meer over Drogisten wijzen mensen op beter gebruik maagzuurmedicatie

DementieNet: een duurzame transitie naar geïntegreerde eerstelijnsdementiezorg

jan 2023 | Dementie

Lees meer over DementieNet: een duurzame transitie naar geïntegreerde eerstelijnsdementiezorg

Nivel: inhalatiemedicatie kan milieuvriendelijker

jan 2023 | Astma, COPD

Lees meer over Nivel: inhalatiemedicatie kan milieuvriendelijker

Herziening van richtlijnen voor prikkelbaredarmsyndroom

jan 2023

Lees meer over Herziening van richtlijnen voor prikkelbaredarmsyndroom

Sociaal-culturele verschillen bij chronische pijn

jan 2023

Lees meer over Sociaal-culturele verschillen bij chronische pijn

Overzicht infectieziekten in 2021 verschenen

dec 2022 | Bacteriële infecties, Virale infecties

Lees meer over Overzicht infectieziekten in 2021 verschenen

Optimaal teamwork bij de DM2-patiënt met chronische nierschade

27 feb 2024 om 20:00 | Chronische nierschade, Diabetes

Lees meer over Optimaal teamwork bij de DM2-patiënt met chronische nierschade

RSV bij kinderen: hoe houden we samen de ziekenhuizen zo leeg mogelijk?

9 jan 2024 om 20:00 | Virale infecties

Lees meer over RSV bij kinderen: hoe houden we samen de ziekenhuizen zo leeg mogelijk?

RSV: inzichten en casuïstiek vanuit de eerste en tweede lijn

27 nov 2023 om 20:00 | Ouderen, Vaccinatie, Virale infecties

Lees meer over RSV: inzichten en casuïstiek vanuit de eerste en tweede lijn

Vet lastige pubquiz! Obesitasbehandeling op maat

24 okt 2023 om 19:30

Lees meer over Vet lastige pubquiz! Obesitasbehandeling op maat

Biopteren van A tot Z (en hands-on trainingen)

4 okt 2023 om 20:00

Lees meer over Biopteren van A tot Z (en hands-on trainingen)

De overgang: (h)erkenning en aanpak volgens de nieuwste richtlijn - Een multidisciplinair gesprek

1 sep 2023

Lees meer over De overgang: (h)erkenning en aanpak volgens de nieuwste richtlijn - Een multidisciplinair gesprek

Ernstig astma: zijn de behandeldoelen ambitieus genoeg? De huisarts en longarts in gesprek

11 jul 2023 | Astma

Lees meer over Ernstig astma: zijn de behandeldoelen ambitieus genoeg? De huisarts en longarts in gesprek

Ocular Surface Disease (OSD): droge ogen en blefaritis

8 mei 2023 om 20:00

Lees meer over Ocular Surface Disease (OSD): droge ogen en blefaritis

Gezondheid begint met zelfredzaamheid bij kleine kwalen

3 apr 2023

Lees meer over Gezondheid begint met zelfredzaamheid bij kleine kwalen

Pedagogisch perspectief in de zorg voor jongeren met diabetes: de kracht van luisteren naar de stem van jongeren

Diabetes

Lees meer over Pedagogisch perspectief in de zorg voor jongeren met diabetes: de kracht van luisteren naar de stem van jongeren

Gordelroos en gordelroosvaccinatie

Lees meer over Gordelroos en gordelroosvaccinatie

Van arts tot arts: in 5 min. bijgepraat over NOAC's bij AF

Lees meer over Van arts tot arts: in 5 min. bijgepraat over NOAC's bij AF

Eerste hulp bij diabetisch voetulcus – een multidisciplinaire NDF nascholing

Diabetes

Lees meer over Eerste hulp bij diabetisch voetulcus – een multidisciplinaire NDF nascholing

Persoonsgerichte diabeteszorg en preventie

Diabetes

Lees meer over Persoonsgerichte diabeteszorg en preventie

Immuno-oncologie module 1: immunologie en immuuntherapie

Lees meer over Immuno-oncologie module 1: immunologie en immuuntherapie

Het Diabetes Jaargesprek; middel om zorg op maat bij diabetes te leveren

maandag 3 okt 2022 t/m dinsdag 1 jan 2030 | Diabetes

Lees meer over Het Diabetes Jaargesprek; middel om zorg op maat bij diabetes te leveren

LANdelijk Longcongres 2024

vrijdag 19 apr 2024 van 08:45 tot 17:00 | COPD

Lees meer over LANdelijk Longcongres 2024

NDD Special 2024

dinsdag 28 mei 2024 van 14:30 tot 21:00 | Diabetes

Lees meer over NDD Special 2024

Jaarcongres Praktische huisartsgeneeskunde 2024

donderdag 13 jun 2024 van 09:00 tot 17:15 | COPD

Lees meer over Jaarcongres Praktische huisartsgeneeskunde 2024

Nationale Diabetes Dag 2024

vrijdag 8 nov 2024 van 09:00 tot 17:00

Lees meer over Nationale Diabetes Dag 2024

Eerste onderzoek naar Long COVID bij kinderen en adolescenten

mrt 2024 | Virale infecties

Lees meer over Eerste onderzoek naar Long COVID bij kinderen en adolescenten

Hoofdpijn na COVID-19-vaccinatie

dec 2023 | Hoofdpijn, Vaccinatie, Virale infecties

Lees meer over Hoofdpijn na COVID-19-vaccinatie

Roken en migraine: een ongelukkige combinatie

dec 2023 | Hoofdpijn

Lees meer over Roken en migraine: een ongelukkige combinatie

Vermindering zoutinname verlaagt al binnen 1 week de bloeddruk significant

nov 2023 | Angina pectoris, Atherosclerose, Hartfalen, Kleplijden, Myocardinfarct, Ritmestoornissen, Vaatlijden

Lees meer over Vermindering zoutinname verlaagt al binnen 1 week de bloeddruk significant

DOAC’s bij kwetsbare patiënten

nov 2023 | Ouderen, Ritmestoornissen

Lees meer over DOAC’s bij kwetsbare patiënten

Thuis screenen op albuminurie waarschijnlijk kosteneffectief

nov 2023 | Chronische nierschade

Lees meer over Thuis screenen op albuminurie waarschijnlijk kosteneffectief

1 op 7 hiv-patiënten behandeld in Amsterdam UMC heeft PTSS

okt 2023 | HIV, Virale infecties

Lees meer over 1 op 7 hiv-patiënten behandeld in Amsterdam UMC heeft PTSS

Kanker voornaamste doodsoorzaak bij mensen met hiv

okt 2023 | Hepatologie, HIV

Lees meer over Kanker voornaamste doodsoorzaak bij mensen met hiv

App verbetert conditie patiënt met prikkelbaredarmsyndroom

okt 2023

Lees meer over App verbetert conditie patiënt met prikkelbaredarmsyndroom

Podcastserie: Zorg begint bij zelfzorg

nov 2023

Lees meer over Podcastserie: Zorg begint bij zelfzorg

Podcast: Vaccinaties - Van de tekentafel naar de spreekkamer

mrt 2022 | Vaccinatie

Lees meer over Podcast: Vaccinaties - Van de tekentafel naar de spreekkamer

Diagnose en behandeling van inflammatoire darmziekten (IBD)

dec 2020 | IBD

Lees meer over Diagnose en behandeling van inflammatoire darmziekten (IBD)

Podcast: Christel Hendrieckx over de psychologische impact van hypoglykemie

okt 2020 | Diabetes

Lees meer over Podcast: Christel Hendrieckx over de psychologische impact van hypoglykemie

Podcast: William Polonsky over de impact van 'diabetes distress' op welzijn en glucoseregulatie

okt 2020 | Diabetes

Lees meer over Podcast: William Polonsky over de impact van 'diabetes distress' op welzijn en glucoseregulatie

Frank Snoek over de rol van de EASD-studiegroep Psychosocial Aspects of Diabetes

sep 2020 | Diabetes

Lees meer over Frank Snoek over de rol van de EASD-studiegroep Psychosocial Aspects of Diabetes

Huisarts en Coeliakie #3

jul 2020 | Coeliakie

Lees meer over Huisarts en Coeliakie #3

Huisarts en Coeliakie #2

jul 2020 | Coeliakie

Lees meer over Huisarts en Coeliakie #2

Huisarts en Coeliakie

jun 2020 | Coeliakie

Lees meer over Huisarts en Coeliakie
Geen digitale kranten gevonden.