Allergisch astma voorkomen? Begin vanaf de geboorte

Met name kinderen met ernstige eczeemklachten kunnen profiteren van vroege interventies om escalatie naar eczeemgerelateerde aandoeningen te voorkomen, betoogt kinderlongarts Susanne Lau van het universiteitsziekenhuis Charité in Berlijn (Duitsland). Voor een grotere doelgroep ziet ze vooral kansen in primaire preventie.¹

De ‘atopische escalatie’ beschrijft hoe constitutioneel eczeem kan uitmonden in andere aandoeningen, waaronder voedselallergie, astma en eosinofiele slokdarmontsteking.² “Hoewel de route en ontwikkeling kunnen verschillen, zijn er wel risicofactoren aan te wijzen: de ernst en persistentie van het eczeem, de leeftijd bij aanvang van de klachten, de familiaire voorgeschiedenis, filaggrine-genmutaties, polysensibilisatie en of het kind opgroeit in een niet-landelijke, verstedelijkte omgeving.”³

Niet wachten

De escalatie van constitutioneel eczeem naar allergisch astma voorkómen, kan volgens een theorie van Japanse onderzoekers door het eczeem vroeg te behandelen.⁴ “Vroege behandeling voorkomt de cascade van een verstoorde huidbarrière en een verhoogde kwetsbaarheid bij blootstelling aan allergenen, irriterende stoffen en microben.⁴ Er kan dan een complex patroon van immuunresponsen optreden, dat leidt tot ontsteking en sensibilisatie.⁴ Een treat-to-targetstrategie heeft een dempend effect op deze escalatie, zo blijkt uit de resultaten van een meta-analyse naar de inzet van de biological dupilumab bij ernstig constitutioneel eczeem.”

Mager microbioom

Maar de meeste winst is te behalen door al vanaf de start van het leven in te zetten op beschermende factoren, bepleit Lau. “We worden beschermd door 2 lagen van biodiversiteit: microbiota van de buitenste laag (bodem, natuurlijke wateren, planten, dieren) en microbiota van de binnenlaag (darmen, huid, luchtwegen). De laatste bevolkt ons lichaam en wordt gekoloniseerd vanuit de buitenste laag. De biodiversiteit van ons microbioom neemt echter af door de verstedelijkte omgeving waarin kinderen opgroeien.”⁶

Laaghangend fruit

Susanne Lau geeft praktische tips voor kinderartsen en artsen die jonge ouders zien. “Zo blijkt dat kinderen die in hun eerste levensjaar opgroeien met huisdieren, met name honden, minder kans op allergieën hebben.⁷ Andere beschermende factoren voor jonge kinderen zijn opgroeien zonder tabaksrook en vroeg beginnen met vezelrijk eten, zoals groenten. Het eten van veel vlees en bewerkte voeding in het eerste levensjaar verhoogt juist de kans op astma.”⁸

Bronnen:

1. Lau S, Prevention of allergic asthma, EAACI 2024, oral presentation SY3.
2. Spergel JM, Du Toit G, Davis CM. Might biologics serve to interrupt the atopic march? J Allergy Clin Immunol. 2023 Mar;151(3):590-4.
3. Paller AS, Spergel JM, Mina-Osorio P, et al. The atopic march and atopic multimorbidity: Many trajectories, many pathways. J Allergy Clin Immunol. 2019 Jan;143(1):46-55.
4. Matsumoto K, Iikura K, Morita H, Saito H. Barrier dysfunction in the atopic march-how does atopic dermatitis lead to asthma in children? J Allergy Clin Immunol. 2020 Jun;145(6):1551-3.
5. Geba GP, Li D, Xu M, et al. Attenuating the atopic march: Meta-analysis of the dupilumab atopic dermatitis database for incident allergic events. J Allergy Clin Immunol. 2023 Mar;151(3):756-66. 
6. Haahtela T. A biodiversity hypothesis. Allergy. 2019 Aug;74(8):1445-56. 
7. Hesselmar B, Hicke-Roberts A, Lundell AC, et alE. Pet-keeping in early life reduces the risk of allergy in a dose-dependent fashion. PLoS One. 2018 Dec 19;13(12): e0208472.
8. Hose AJ, Pagani G, Karvonen AM, et al. Excessive unbalanced meat consumption in the first year of life increases asthma risk in the PASTURE and LUKAS2 birth cohorts. Front Immunol. 2021 Apr 27;12:651709.