Consumptie van veel ultrabewerkte voeding beïnvloedt ziekteactiviteit bij MS

De consumptie van veel ultrabewerkte voeding jaagt mogelijk inflammatoire processen aan. Hoe zo’n eetpatroon de ziekteactiviteit beïnvloedt bij mensen met klinisch geïsoleerd syndroom is het onderwerp van een nieuwe studie. Hieruit blijken geen effecten op het al dan niet krijgen van de diagnose MS, maar wel op bestaande inflammatie.¹

Ultrabewerkte voedingsmiddelen (UPF) zijn industrieel samengestelde producten met daarin meerdere bewerkte ingrediënten.² De consumptie ervan is moeilijk te bepalen met vragenlijstonderzoek, maar een zeer recente studie heeft een goed alternatief aangetoond: de patronen in 39 metabolieten die in bloed en urine voorkomen, oftewel de UPF-score.³

Onderzoekers van onder meer de Universiteit van Harvard (Boston, VS) includeerden 451 patiënten met klinisch geïsoleerd syndroom (CIS) die deelnamen aan een klinische trial waarin zij interferon bèta-1b of een placebo kregen. De follow-upperiode was 5 jaar. De onderzoekers bepaalden de UPF-score in bloed tijdens een nulmeting. Uitkomstwaarden waren onder andere de tijd tot een definitieve MS-diagnose op basis van klinische kenmerken, het aantal relapsen, enkele MRI-kenmerken en de mate van beperkingen op basis van de Multiple Sclerosis Functional Composite (MSFC)-score. Statistische modellen werden gecorrigeerd voor leeftijd, geslacht, behandelconditie (interferon bèta-1b of placebo), ziektelast bij de nulmeting, BMI, vitamine D en roken.

In 5 jaar tijd kregen 208 patiënten een definitieve MS-diagnose. UPF-scores beïnvloedden niet significant of en zo ja wanneer de diagnose gesteld werd. Hogere UPF-scores hingen wel samen met grotere T1-hypointense laesies (β = 0,001; p = 0,022) en lagere MSFC-scores (β = -0,194; p = 0,036) bij de nulmeting. Bovendien hadden deelnemers in het hoogste UPF-kwartiel vaker relapsen tijdens de follow-upperiode (bovenste versus onderste kwartiel, gecorrigeerde RR = 1,30; 95%-BI 1,06-1,59), meer nieuwe actieve laesies binnen 2 jaar (RR = 1,08; 95%-BI 1,00-1,17) en een grotere toename in het volume van T2-laesies na 2 jaar (β = 173,97 mm³; 95%-BI 120,46-468,40).

Bronnen:

1. Dalla Costa G, Cortese M, Clish C, et al. Association of Ultra-Processed Food Intake with Increased MS Disease Activity: Findings from the BENEFIT Trial. ECTRIMS Virtual Congress 2025, abstract O046.
2. Monteiro CA, Levy RB, Claro RM, et al. A new classification of foods based on the extent and purpose of their processing. Cad Saude Publica. 2010;26:2039-49.
3. Abar L, Steele EM, Lee SK, et al. Identification and validation of poly-metabolite scores for diets high in ultra-processed food: An observational study and post-hoc randomized controlled crossover-feeding trial. PLoS Med. 2025;22:e1004560.