De opkomst van anti-amyloïde monoklonale antilichamen ter behandeling van de ziekte van Alzheimer roept de vraag op of deze middelen een vergelijkbare effectiviteit hebben bij vrouwen en mannen. Er zijn namelijk aanwijzingen dat vrouwen minder profijt hebben. Een meta-analyse van klinische fase III-onderzoeken bevestigt deze hypothese.1
De ziekte van Alzheimer komt bij vrouwen bijna 2 keer zo veel voor als bij mannen. Uit zeer recent onderzoek is gebleken dat de ophoping van tau-eiwit bij vrouwen hoger is, vooral bij hoge concentraties bèta-amyloïd.2 Verder is er voorzichtig bewijs dat sommige anti-amyloïde monoklonale antilichamen meer effect hebben bij mannen dan bij vrouwen. Dr. Martinkova van Karelsuniversiteit Praag voerde een meta-analyse uit naar verschillen in de werkzaamheid van anti-amyloïde monoklonale antilichamen tussen beide geslachten.
Martinkova doorzocht 3 verschillende databases, bestudeerde referenties en bekeek congrespresentaties. Ze selecteerde alleen publicaties waarin statistische gegevens uitgesplitst waren naar geslacht. Dit leverde 5 publicaties op over 7 klinische trials naar de effecten van aducanumab, donanemab, gantenerumab, lecanemab en solanezumab. In de meta-analyse werden alle resultaten meegenomen op de klinische tests ADAS-Cog, ADCS-ADL en CDR-SB. Voor elk van deze schalen is bekeken of het gemiddelde behandeleffect afhing van het geslacht.
De trials hadden gemiddeld 1.254 deelnemers, waarvan gemiddeld 694 vrouwen. Ongeveer tweederde van de patiënten was drager van het APOE-ε4-gen. De meeste patiënten hadden milde cognitieve beperkingen tot milde dementie (85,7%). De rest zat in de preklinische fase.
De meta-analyse toonde statistisch significante verschillen tussen mannen en vrouwen aan voor alle uitkomstmaten (ADAS-Cog p = 0,042, ADCS-ADL p = 0,002, CDR-SB p = 0,008). De werkzaamheid was steeds groter bij mannen dan bij vrouwen. Dit geeft volgens Martinkova een aanknopingspunt voor behandeling op maat, al pleit ze ook voor bevestiging van de resultaten door grootschaligere meta-analyses.
Bronnen:
- Martinkova J, Ferrari A, Marongiu R, et al. Sex differences in the efficacy of anti-amyloid monoclonal antibodies. EAN Virtual Congress 2025, abstract EPR-006.
- Coughlan GT, Klinger HM, Boyle R, et al. Sex Differences in Longitudinal Tau-PET in Preclinical Alzheimer Disease: A Meta-Analysis. JAMA Neurol. 2025;82:364-75.