BOOG: 20 jaar succes en waardering

Delen via:

De afgelopen twee decennia heeft BOOG, de Borstkanker Onderzoeks Groep, nationaal en internationaal veel waardering en erkenning opgebouwd. Door het enthousiasme van vele ziekenhuizen in Nederland zijn grote studies gedaan die de praktijk van de behandeling van mammacarcinoom hebben veranderd. De oud-voorzitters prof. Hans Nortier en prof. Elsken van der Wall en de huidige voorzitter dr. Agnes Jager vertellen over de ontwikkeling en het werk van BOOG.

Foto: Prof. dr. H. Nortier, dr. A. Jager en prof. dr. E. van der Wall
Fotocredit: Mirjam Letsch|www.mirjamletsch.com

Prof. Hans Nortier (emeritus hoogleraar Medische Oncologie, LUMC) was drijvende kracht achter de oprichting van BOOG in 2001. Nortier was voorzitter van 2007-2012, nadat prof. Jan Klijn hem in de eerste jaren was voorgegaan. Onderzoek bij borstkanker was destijds beperkt en vond voornamelijk plaats in academische ziekenhuizen en het Antoni van Leeuwenhoek. Nortier wilde daar verandering in brengen, naar het voorbeeld van vooral de landelijke HOVON voor hematologische maligniteiten. In de zomer van 2000 was er een eerste oriënterende vergadering, en in februari 2001 is de Stichting BOOG opgericht. “Die was vanaf het begin multidisciplinair, met alle andere betrokken disciplines”, vertelt Nortier. “Dit zorgde landelijk voor meer eenheid in het behandelbeleid.”

Minder competitie

Sommige activiteiten vonden plaats onder de vlag van de EORTC Breast Group. Bijvoorbeeld grote studies waarvoor duizenden patiënten nodig waren. “Voor een grote tamoxifenstudie kwam de helft van de deelnemers, ruim zevenduizend patiënten, uit Nederland”, vervolgt Nortier. “Algemene ziekenhuizen in Nederland gingen veel meer meedoen aan studies, met name antihormoonstudies. Dat heeft geleid tot betere kwaliteit van zorg in die ziekenhuizen. Bovendien viel de competitie tussen de centra weg. Zowel umc’s als algemene ziekenhuizen deden mee en iedereen keek dezelfde kant uit. Dat gaf internationaal erkenning van BOOG.”

Organisatorisch zorgde vooral de komst van werkgroepen voor verbetering. Vergaderingen werden beter voorbereid en verliepen gestructureerder. Het multidisciplinaire karakter van BOOG was min of meer vanzelfsprekend, heeft Nortier ervaren. Radiotherapeuten hadden een eigen borstkankerplatform voor radiotherapeutische studies, waarvan zij de resultaten deelden in BOOG-vergaderingen. “Een goed voorbeeld was de Amaros-studie waarin bij een positieve schildwachtklier okselklierdissectie werd vergeleken met bestraling van de oksel. Deze internationale studie vond in Nederland plaats vanuit BOOG en het AvL, met deelname van tientallen centra en snelle en hoge inclusie. Via BOOG-studies konden centra bovendien ervaring opdoen met nieuwe middelen, zoals destijds trastuzumab.”

Landelijk onderzoeksteam

Prof. Elsken van der Wall (UMC Utrecht; BOOG-voorzitter van 2012-2017) vindt BOOG van grote waarde voor het klinisch borstkankeronderzoek. “Het is als het ware een landelijk onderzoeksteam. Ziekenhuizen kunnen niet alleen deelnemen aan studies, maar ook bij BOOG terecht voor alle vragen en informatie over het opzetten van een studie.”

Het aantal bezoekers op bijeenkomsten is volgens Van der Wall enorm gegroeid. “BOOG leeft volop. Gezamenlijk zijn grote en succesvolle trials gedaan, zoals de TRAIN-studies voor het verminderen van chemotherapie en de MINDACT-studie die heeft geleid tot implementatie van de MammaPrint. Daarmee hebben we bijgedragen aan een betere prognose en betere kwaliteit van leven voor patiënten.”

Eveneens waardevol zijn de adviesgroepen met verpleegkundigen en met patiënten, die tijdens het voorzitterschap van Van der Wall zijn opgericht. Deze adviseren over onder andere het opzetten van studies en kijken met een andere blik dan artsen en onderzoekers: “Zo willen patiënten vooral weten wat een studie voor hen betekent. Zij denken intensief mee over de haalbaarheid en praktische uitvoering van een studie.”

Ook diagnostiek

Er kwam bovendien een aparte werkgroep voor diagnostiek, die zich richt op verbetering van de diagnostische kant van het onderzoek. “We hebben met werkgroepen nu het hele traject in kaart”, aldus Van der Wall. “Van diagnostiek tot vroege lokale behandeling, adjuvante/neoadjuvante behandeling en gemetastaseerde ziekte. Specialisten in de borstkankerzorg van allerlei ziekenhuizen, met name ook niet-academisch, nemen deel aan deze werkgroepen. Daar worden volop kennis en ideeën met elkaar uitgewisseld.”

Toen Van der Wall het stokje overnam van Hans Nortier heeft zij de naar hem genoemde prijs ingesteld voor jonge borstkankeronderzoekers. De prijs, inmiddels de Young Investigator Award geheten, wordt ieder jaar uitgereikt op het BOOG-symposium. “Het is erg boeiend en inspirerend om te zien hoeveel jonge mensen hun onderzoeken en proefschriften indienen. Er is enorm veel toegewijd talent in Nederland. De prijs krijgt nu een vervolg in een soort denktank met jonge onderzoekers. Dat zorgt voor continuïteit van BOOG.”

Meer zakelijk

Dr. Agnes Jager (Erasmus MC) is vanaf 2017 de huidige voorzitter van BOOG. Zij ziet steeds meer professionalisering. “De basis is nog steeds het doen van studies, met alle organisatie daaromheen. Dat betekent ook het onderhouden van contact met de farmaceutische industrie. Dat vraagt een minder vrijblijvende en meer zakelijke werkwijze. Die stap hebben we als BOOG kunnen maken. We zijn een van de weinige onderzoeksgroepen met een studiecentrum voor ondersteunende taken en activiteiten. Het studiecentrum bewaakt de voortgang, ontwikkeling en praktische uitvoerbaarheid van BOOG-studies en waarborgt de dienstverlening aan alle betrokken professionals en externe partijen bij de studies. De medewerkers volgen ook ontwikkelingen op symposia en bespreken die met onderzoekers als mogelijke doelen voor nieuwe studies.”

Jager vindt het fantastisch dat de inclusie voor BOOG-studies vaak sneller gaat dan verwacht. Voor een succesvolle studie is een goede en klinisch relevante onderzoeksvraag nodig, goede financiering en nauwe betrokkenheid van behandelaars. “BOOG heeft dat, zo blijkt telkens weer, goed georganiseerd. Daar mogen we trots op zijn. Regionale ziekenhuizen zien het belang van de studies, spannen zich in om patiënten te includeren en krijgen daarbij goede ondersteuning. Er is veel expertise over borstkanker in Nederland, en daar maken we optimaal gebruik van. De afstemming met de adviesgroepen van patiënten en verpleegkundigen is absoluut een kwaliteitsslag naar betere studies. De borstkankerpatiëntenvereniging promoot de studies bovendien.”

Uitdaging

In de loop der jaren is borstkanker een complexere ziekte geworden met meerdere subtypen. De uitdaging is volgens Jager om daar goede studiedesigns bij te bedenken. “Wellicht gaan we meer studies internationaal doen. Daarnaast zullen we parallel aan de hoofdvraag van een klinische studie steeds proberen om side-studies toe te voegen. Klinische studies leveren immers veel data op die gekoppeld kunnen worden aan data uit bijvoorbeeld bloed, biopten of scans. Dat kan weer antwoorden geven op nieuwe onderzoeksvragen. Ten slotte willen we ook exploreren wat de niet meer weg te denken artificial intelligence kan betekenen voor borstkankeronderzoek, bijvoorbeeld op het vlak van diagnostiek.”

Jager noemt de huidige SONIA-studie als sprekend voorbeeld van alles wat BOOG de afgelopen 20 jaar heeft opgebouwd. In deze grote gerandomiseerde studie wordt gezocht naar het optimale moment voor toevoeging van een CDK4/6-remmer aan antihormonale therapie bij gemetastaseerde borstkankerpatiënten. “De studie startte in november 2017 en de inclusie van 1050 patiënten is bijna compleet. De eerste resultaten, die naar verwachting tot aanpassingen van de (inter)nationale richtlijnen zullen leiden, worden over ruim een jaar verwacht. Vrijwel alle ziekenhuizen in Nederland werken hieraan mee. Dat is echt prachtig om te zien.”

Medisch bewijs sneller vinden met EvidenceHunt

mrt 2024

Lees meer over Medisch bewijs sneller vinden met EvidenceHunt

Fase IIB-studie van start bij uitgezaaide prostaatkanker: neemt effectiviteit taxanen toe in combinatie met darolutamide?

mrt 2024 | Uro-oncologie

Lees meer over Fase IIB-studie van start bij uitgezaaide prostaatkanker: neemt effectiviteit taxanen toe in combinatie met darolutamide?

Nieuwe behandelstrategieën verbeteren totale overleving bij gemetastaseerd urotheelcelcarcinoom

mrt 2024 | Uro-oncologie

Lees meer over Nieuwe behandelstrategieën verbeteren totale overleving bij gemetastaseerd urotheelcelcarcinoom

Tarlatamab bij eerder behandeld kleincellig longcarcinoom

mrt 2024 | Longoncologie

Lees meer over Tarlatamab bij eerder behandeld kleincellig longcarcinoom

Sluisgeneesmiddelen: alle ins en outs

mrt 2024

Lees meer over Sluisgeneesmiddelen: alle ins en outs

Stappen naar kwaliteitsverbetering in prostaatkankerchirurgie

mrt 2024 | Uro-oncologie

Lees meer over Stappen naar kwaliteitsverbetering in prostaatkankerchirurgie

Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

10 jun 2024 om 16:30 | Lymfoom

Lees meer over Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

Keynote webinar: Spotlight on antibody–drug conjugates in cancer

19 feb 2024 om 17:30 | Borstkanker

Lees meer over Keynote webinar: Spotlight on antibody–drug conjugates in cancer

Prostaatkanker nu en in de toekomst

25 jan 2024 | Uro-oncologie

Lees meer over Prostaatkanker nu en in de toekomst

Niet-melanoom huidkanker in de regio

31 aug 2023 | Dermato-oncologie, Radiotherapie

Lees meer over Niet-melanoom huidkanker in de regio

Keynote Webinar | Spotlight on Cardio-Oncology

16 mei 2023 om 17:30

Lees meer over Keynote Webinar | Spotlight on Cardio-Oncology

Borstkanker; een update op alle vlakken

9 mei 2023 om 20:00 | Borstkanker, Neuro-oncologie

Lees meer over Borstkanker; een update op alle vlakken

Een nieuw vooruitzicht voor patiënten met EGFR exon 20 insertie gemuteerd NSCLC

20 mrt 2023 | Longoncologie

Lees meer over Een nieuw vooruitzicht voor patiënten met EGFR exon 20 insertie gemuteerd NSCLC

Lung Academy webinar: Focus on difficult to treat patients with advanced NSCLC

17 feb 2023

Lees meer over Lung Academy webinar: Focus on difficult to treat patients with advanced NSCLC

Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

12 okt 2022 | Immuuntherapie

Lees meer over Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

Immuno-oncologie module 1: immunologie en immuuntherapie

Lees meer over Immuno-oncologie module 1: immunologie en immuuntherapie

Immuno-oncologie module 2: Bijwerkingenmanagement en checkpoint inhibitors

Lees meer over Immuno-oncologie module 2: Bijwerkingenmanagement en checkpoint inhibitors

Immuno-oncologie module 3: Verpleegkundige casuïstiek

Lees meer over Immuno-oncologie module 3: Verpleegkundige casuïstiek
Er zijn geen bijeenkomsten gevonden.

Prostaatkanker bij mannen met hiv later gediagnosticeerd

mrt 2024 | HIV, Uro-oncologie

Lees meer over Prostaatkanker bij mannen met hiv later gediagnosticeerd

Neoadjuvant nivolumab plus chemotherapie leidt tot pathologisch complete responsen bij vroeg-stadium TNBC

dec 2023 | Borstkanker, Immuuntherapie

Lees meer over Neoadjuvant nivolumab plus chemotherapie leidt tot pathologisch complete responsen bij vroeg-stadium TNBC

Bispecifiek antilichaam zanidatamab effectief in fase II-studie

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over Bispecifiek antilichaam zanidatamab effectief in fase II-studie

Fusie-RNA mogelijk belangrijk nieuw doelwit bij behandeling borstkanker

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over Fusie-RNA mogelijk belangrijk nieuw doelwit bij behandeling borstkanker

Toevoegen PI3K-remmer inavolisib verbetert PFS bij PIK3CA-gemuteerd HR+ mammacarcinoom

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over Toevoegen PI3K-remmer inavolisib verbetert PFS bij PIK3CA-gemuteerd HR+ mammacarcinoom

T-DM1 verbetert totale en invasieve-ziektevrije overleving

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over T-DM1 verbetert totale en invasieve-ziektevrije overleving

Toevoegen ribociclib aan aromataseremmer verbetert invasieve ziektevrije overleving

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over Toevoegen ribociclib aan aromataseremmer verbetert invasieve ziektevrije overleving

Minder mammogrammen mogelijk bij follow-up na curatieve borstkankerbehandeling

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over Minder mammogrammen mogelijk bij follow-up na curatieve borstkankerbehandeling

Geen significant betere OS door toevoegen abemaciclib, wel 13 maanden verschil

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over Geen significant betere OS door toevoegen abemaciclib, wel 13 maanden verschil

Podcast: Progress in PARP inhibitors - An exciting option for treating metastatic prostate cancer?

dec 2023 | Uro-oncologie

Lees meer over Podcast: Progress in PARP inhibitors - An exciting option for treating metastatic prostate cancer?

Podcast pancreascarcinoom

dec 2022 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Podcast pancreascarcinoom

Botgezondheid bij mCRPC in de praktijk

okt 2021 | Uro-oncologie

Lees meer over Botgezondheid bij mCRPC in de praktijk

Slokdarm- en maagkanker

jun 2021 | Chirurgie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Slokdarm- en maagkanker

Impact van COVID-19 op bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

feb 2021 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Impact van COVID-19 op bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

MedNet Oncologie 2024-01

feb 2024

Lees meer over MedNet Oncologie 2024-01

MedNet Oncologie 2023-06

dec 2023

Lees meer over MedNet Oncologie 2023-06

MedNet Oncologie special Longkanker 2023-2

nov 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Longkanker 2023-2

MedNet Oncologie 2023-05

okt 2023

Lees meer over MedNet Oncologie 2023-05

MedNet Oncologie special Colectoraal carcinoom 2023

sep 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Colectoraal carcinoom 2023

MedNet Oncologie 2023-04

aug 2023

Lees meer over MedNet Oncologie 2023-04

MedNet Oncologie 2023-03

jun 2023

Lees meer over MedNet Oncologie 2023-03

MedNet Oncologie special Uro-Oncologie 2023

jun 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Uro-Oncologie 2023

MedNet Oncologie special Longkanker 2023

mei 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Longkanker 2023