COVID-19 en vaccin kunnen huidafwijkingen veroorzaken

Delen via:

Een SARS-CoV-2-infectie kan een breed scala van huidafwijkingen veroorzaken die vóór, tijdens of langere tijd na de actieve ziekte optreden. “Deze huidafwijkingen hebben we redelijk in beeld”, vertelt dr. Annemie Galimont-Collen. “Nu wordt duidelijk dat sommige laesies kunnen persisteren. Daarnaast komen vaccinatiegerelateerde huidafwijkingen aan het licht; ze lijken op de afwijkingen veroorzaakt door het virus zelf.”

In de literatuur over de huidafwijkingen bij COVID-19-patiënten zijn onder andere rapportages over pseudo-wintertenen, vesiculeuze erupties, morbilliform exantheem, acute urticaria en livedo. Galimont, werkzaam bij het dermaTeam Zeeland en het Bravis Ziekenhuis in Roosendaal, vindt het belangrijk om bij dergelijke huidafwijkingen te denken aan een SARS-CoV-2-infectie. Het lastige is dat deze huidafwijkingen niet specifiek zijn voor een SARS-CoV-2-infectie. Alleen nieuw ontstane, onverklaarde pseudo-wintertenen zijn mogelijk een specifieke uiting van een asymptomatische of niet-ernstige infectie met SARS-CoV-2.

Om de oorzaken van de huidafwijkingen beter te begrijpen, adviseert Galimont om huidbiopten af te nemen voor histopathologisch onderzoek. Ook vraagt ze dermatologen om de huidafwijkingen te rapporten op de website van de American Association of Dermatology (www.aad.org/covidregistry). “De Amerikanen en nu ook de Britten hebben registries, waarbij een aantal zaken wordt uitgevraagd. Je kunt je coupes en foto’s opsturen en dan verbinden zij er conclusies aan.”

Pseudo-wintertenen en vesiculeuze eruptie

Sinds het begin van de COVID-19-pandemie zijn opvallend veel meldingen gedaan van huidafwijkingen die lijken op wintertenen. Dit zijn casuïstische mededelingen, patiëntenseries en drie grotere observationele studies. Opvallend is dat het vooral jonge patiënten (mediane leeftijd: 35 jaar) betrof met een blanco voorgeschiedenis en een niet ernstig ziektebeloop. Van de patiënten met vermoedelijke of bewezen COVID-19 bij wie huidafwijkingen optraden, had 62% pseudo-wintertenen.

Terwijl de gebruikelijke wintertenen vooral in de koude maanden een probleem vormen, is de daarop lijkende huidafwijking bij COVID-19-patiënten juist in de lente- en zomermaanden van 2020 gezien. Deze pseudo-wintertenen verdwijnen spontaan binnen enkele weken. “In de afgelopen tijd hebben we een aantal patiënten daarmee gezien”, vertelt Galimont. “Van hen gaan we biopten, serologie en PCR analyseren. We vangen deze COVID-tenen ook niet altijd. Je moet erop bedacht zijn dat deze mensen nog besmettelijk kunnen zijn.”

SARS-CoV-2-gerelateerde vesiculeuze erupties kenmerken zich door monomorfe, kleine vesikels die vooral op de romp aanwezig zijn en soms gepaard gaan met geringe jeuk. Bij 7-9% van de patiënten met bewezen of vermoedelijke COVID-19 en huidafwijkingen zijn vesiculeuze erupties vastgesteld.

Morbilliform exantheem, acute urticaria en livedo

In de literatuur zijn meerdere meldingen gedaan van COVID-19-patiënten met een maculopapuleus of morbilliform exantheem of met acute urticaria. Galimont: “Urticaria vallen niet zo op, die zien we heel vaak”. Morbilliform exantheem kan optreden bij virale infecties, maar komt ook veel voor in reactie op geneesmiddelen, zoals antibiotica. Vooral wanneer acute urticaria gepaard gaat met koorts, kent deze huidafwijking een uitgebreide differentiaaldiagnose (DD), onder andere virale infecties. Galimont vindt dat bij urticaria COVID-19 in de DD moeten staan. “Het is nieuw dat we daaraan moeten denken. In 90% van de gevallen van urticaria vinden we geen oorzaak.”

De laatste groep huidafwijkingen bij COVID-19 omvat cutane doorbloedingsstoornissen en hemorragische afwijkingen. In de literatuur staan enkele meldingen van SARS-CoV-2-positieve patiënten met livedo reticularis op de benen.

Vaccinatiegerelateerde huidafwijkingen

Naast de COVID-19-gerelateerde huidafwijkingen, die uitgebreider staan beschreven in het NTvG-artikel waar Galimont aan heeft meegeschreven, kunnen ook door de vaccinatie huidafwijkingen ontstaan. “We zien vooral reactie bij mensen die fillers hebben gehad. Het zijn ten eerste lokale injectiereacties – een bekend probleem – niet alleen bij toediening van vaccins, maar ook van medicatie. Die reacties zijn van voorbijgaande aard. Blijkbaar reageert het geactiveerde immuunsysteem ook tegen de fillers.”

Bron

Çiftçi Z, Clabbers JMK, Galimont-Collen AFS, Gostyński A. Huidafwijkingen bij covid-19. Een samenvatting van de literatuur. Ned Tijdschr Geneesk. 2020;164:D5443.

 

Versnelde FDA-goedkeuring lifileucel (Amtagvi) voor melanoom

mrt 2024 | Dermato-oncologie, Immuuntherapie

Lees meer over Versnelde FDA-goedkeuring lifileucel (Amtagvi) voor melanoom

Effectiviteit en veiligheid van sirolimus bij cutane sarcoïdose

mrt 2024

Lees meer over Effectiviteit en veiligheid van sirolimus bij cutane sarcoïdose

Anti-aging strategie voor de huid met NAD+/NMN, transresveratrol en berberine

mrt 2024 | Cosmetische dermatologie

Lees meer over Anti-aging strategie voor de huid met NAD+/NMN, transresveratrol en berberine

De epidemiologie van acne vulgaris in Rotterdam

mrt 2024

Lees meer over De epidemiologie van acne vulgaris in Rotterdam

Veiligheid en verdraaglijkheid van intraveneus immuunglobuline bij actieve dermatomyositis

mrt 2024

Lees meer over Veiligheid en verdraaglijkheid van intraveneus immuunglobuline bij actieve dermatomyositis

Huidverbetering door polynucleotiden

mrt 2024 | Cosmetische dermatologie

Lees meer over Huidverbetering door polynucleotiden

Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

10 jun 2024 om 16:30 | Lymfoom

Lees meer over Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

Hidradenitis Suppurativa (HS): recente ontwikkelingen in de behandeling

7 mrt 2024 | Huidinfecties

Lees meer over Hidradenitis Suppurativa (HS): recente ontwikkelingen in de behandeling

Van data naar doen! De systemische behandeling van atopisch eczeem en prurigo nodularis

2 feb 2024 | Eczeem, Vaccinatie

Lees meer over Van data naar doen! De systemische behandeling van atopisch eczeem en prurigo nodularis

Zeldzame aandoeningen binnen dermatologie

30 okt 2023 om 20:00

Lees meer over Zeldzame aandoeningen binnen dermatologie

Niet-melanoom huidkanker in de regio

31 aug 2023 | Dermato-oncologie, Radiotherapie

Lees meer over Niet-melanoom huidkanker in de regio

Zoveel meer dan alleen maar eczeem!

19 apr 2023 om 20:30 | Eczeem

Lees meer over Zoveel meer dan alleen maar eczeem!

Masterclass: innovatieve inzichten in de behandeling van Psoriatic Disease

2 nov 2022 | Arthritis psoriatica, Psoriasis

Lees meer over Masterclass: innovatieve inzichten in de behandeling van Psoriatic Disease

Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

12 okt 2022 | Immuuntherapie

Lees meer over Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

Masterclass casuïstiek - Horen, zien en een goed gesprek!

14 sep 2022 om 19:30 | Eczeem, Psoriasis

Lees meer over Masterclass casuïstiek - Horen, zien en een goed gesprek!

Serious game Kijk verder dan de huid; casus 1

Lees meer over Serious game Kijk verder dan de huid; casus 1
Er zijn geen bijeenkomsten gevonden.

Teleurstellende uitkomsten doxyPEP en vaccin tegen gonorroe

mrt 2024 | Bacteriële infecties, SOA, Venereologie

Lees meer over Teleurstellende uitkomsten doxyPEP en vaccin tegen gonorroe

Zo veilig zijn COVID-vaccins bij gebruik immuunsuppressiva

nov 2023 | Arthritis psoriatica, Spondyloartritis, Vaccinatie

Lees meer over Zo veilig zijn COVID-vaccins bij gebruik immuunsuppressiva

Eerder, vaker en langer remissie met anifrolumab bij SLE

nov 2023 | SLE

Lees meer over Eerder, vaker en langer remissie met anifrolumab bij SLE

Positieve resultaten voor neoadjuvant cemiplimab bij cutaan plaveiselcelcarcinoom

okt 2023 | Chirurgie, Dermato-oncologie, Immuuntherapie

Lees meer over Positieve resultaten voor neoadjuvant cemiplimab bij cutaan plaveiselcelcarcinoom

Paradigmaverschuiving op komst bij alopecia areata?

okt 2023

Lees meer over Paradigmaverschuiving op komst bij alopecia areata?

Zo beïnvloedt comorbiditeit de behandeling voor vitiligo

okt 2023 | Eczeem, Psoriasis

Lees meer over Zo beïnvloedt comorbiditeit de behandeling voor vitiligo

Drug survival bij alle IL-17- en IL-23-remmers hoog, maar één middel springt eruit

okt 2023 | Psoriasis

Lees meer over Drug survival bij alle IL-17- en IL-23-remmers hoog, maar één middel springt eruit

Wat een opluchting: binnen 2 weken verlost van jeuk

okt 2023 | Eczeem

Lees meer over Wat een opluchting: binnen 2 weken verlost van jeuk

Hoe herkent u kanker in de donkere huid?

okt 2023 | Actinische keratose, Dermato-oncologie

Lees meer over Hoe herkent u kanker in de donkere huid?

Podcastserie Psoriasis

nov 2023 | Arthritis psoriatica, Diabetes, Psoriasis

Lees meer over Podcastserie Psoriasis

Psoriatic Disease: het belang van anamnese en het herkennen van rode vlaggen

nov 2022 | Psoriasis

Lees meer over Psoriatic Disease: het belang van anamnese en het herkennen van rode vlaggen

Conventioneel systemische therapie; is dat nog nodig?

okt 2022 | Psoriasis

Lees meer over Conventioneel systemische therapie; is dat nog nodig?

Psoriasis - Why is real world evidence data important?

nov 2020 | Psoriasis

Lees meer over Psoriasis - Why is real world evidence data important?

The ambition in the treatment of psoriasis

okt 2019 | Psoriasis

Lees meer over The ambition in the treatment of psoriasis

MedNet Dermatologie 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Dermatologie 2023-04

MedNet Dermatologie 2023-02

jun 2023

Lees meer over MedNet Dermatologie 2023-02

MedNet Dermatologie 2023-01

apr 2023

Lees meer over MedNet Dermatologie 2023-01

MedNet Dermatologie 2022-04

dec 2022

Lees meer over MedNet Dermatologie 2022-04

MedNet Dermatologie 2022-03

sep 2022

Lees meer over MedNet Dermatologie 2022-03

MedNet Dermatologie 2022-02

jun 2022

Lees meer over MedNet Dermatologie 2022-02

MedNet Dermatologie 2022-01

apr 2022

Lees meer over MedNet Dermatologie 2022-01