Meerwaarde slikbare ‘trilpil’ tegen chronische obstipatie nog onduidelijk

Delen via:

Twee bedrijven – het ene Israëlisch, het andere Chinees – ontwikkelden een capsule om bij chronische idiopathische obstipatie de dikke darm van binnenuit door middel van trillingen te stimuleren. Deze capsules moeten drie- tot vijfmaal per week worden ingeslikt. Vanuit wetenschappelijk perspectief aansprekend, vindt prof. dr. André Smout, emeritus hoogleraar neurogastro-enterologie en motoriek (Amsterdam UMC). Toch ziet hij vooralsnog geen toepassing in de klinische praktijk voor deze trilpil.

Het klinkt als een interessant idee: een slikbare, vibrerende capsule voor patiënten met chronische idiopathische constipatie. Maar is het dat ook? Op basis van de eerste publicaties hierover1,2 was Smout op zijn zachtst gezegd nog niet erg overtuigd. Hij vertelt: “We weten al heel lang dat de darm kan contraheren als die mechanisch wordt geprikkeld. Daarom is er gekeken naar de mogelijkheid om obstipatie te verhelpen door de buik te masseren en zijn er ook apparaten ontwikkeld die de onderbuik laten trillen. En er zijn aanwijzingen dat lichamelijke beweging helpt. Maar sinds vrij recent weten we ook dat zich op enterochromaffiene cellen in de dikke darm de Piezo2-receptor bevindt, die betrokken is bij tactiele sensibiliteit voor prikkels vanuit het darmlumen. De aanwezigheid van die receptor maakt aannemelijk dat stimulering van de darmen van binnenuit in plaats van van buitenaf logisch is.”

Maar daarmee was Smout dus op basis van die eerste studies nog niet overtuigd van de meerwaarde van inwendige stimulatie met een slikbare, vibrerende capsule. In 2015 werd een studie gepubliceerd3 waarin de veiligheid en effectiviteit van de Israëlische capsule werd onderzocht bij 26 patiënten. “Daaruit werd een heel goede werkzaamheid geconcludeerd”, zegt Smout. “Maar dat kun je verwachten van een open, niet sham-gecontroleerde studie.”

In 2020 verschenen resultaten van grotere en wél sham-gecontroleerde studies met de Israëlische capsule. Het gaat om twee gerandomiseerde klinische trials, die in 2017 en 2018 zijn uitgevoerd in de Verenigde Staten. Het primaire eindpunt – toename van het aantal defecaties – werd daarin niet gehaald. Maar een post-hocanalyse van de samengevoegde data laat verschil zien in de mate waarin defecatie optreedt op de meest te verwachte momenten: ’s ochtends en na de avondmaaltijd. Dat alleen bewijst echter nog niet dat de capsule leidt tot extra defecaties.

Vaker CSBM’s

Smouts beeld over de mogelijke waarde van een capsule wordt genuanceerd door een recent in Gastroenterology gepubliceerd abstract3 dat op basis van dezelfde onderzoeksopzet aantoont dat de capsule wel effectief is. “Hierin is duidelijk sprake van het vaker optreden van CSBM’s (‘complete spontaneous bowel movements’) zonder toepassing van laxeermiddelen dan wanneer de capsule niet vibreert ”, zegt hij. “Het is echter zoals gezegd nog een abstract, dus de bevindingen zijn nog niet peer-reviewed.”

Recent werden ook de resultaten van een dubbel-blind, sham-gecontroleerd onderzoek met de Chinese trilcapsule gepubliceerd.4 Het percentage patiënten bij wie gebruik van de capsule leidde tot ten minste één extra CSBM per week was 64% in de groep die een echt trillende capsule kreeg en 36% in de sham-groep. Dit verschil was statistisch significant (p = 0,0050).

Toch blijven er nog belangrijke vragen onbeantwoord. Smout: “Die eerdere studies lieten zien dat de verschillen in CSBM’s tussen wel en niet trillende capsules niet heel groot zijn. De capsule lijkt dus in ieder geval zeker geen wondermiddel waarmee obstipatie verdwijnt. Bovendien is het effect van de capsule niet nog vergeleken met dat van een laxeermiddel. We lezen ook niet waarom patiënten van mening zijn dat een laxeermiddel voor hen onvoldoende resultaat biedt.”

Veiligheid niet het probleem

Wat de veiligheid van de toepassing van een capsule betreft, verwacht Smout geen grote problemen, mits vooraf bepaalde zaken worden uitgesloten. “We kennen ook endoscopische capsules en die zijn veilig toepasbaar”, zegt hij. “Je moet echter bij de capsule waarom het hier gaat wel zeker weten dat er geen vernauwing is in het maag-darmkanaal waarin de capsule kan vastlopen. Ernstige diverticulose in de dikke darm is vooralsnog een vraagteken voor me. Het is voorstelbaar dat de capsule in zo’n divertikel verstrikt kan raken.”

Trilactiviteit

De capsule begint een aantal uren na inname te trillen. In relatie hiermee worden in de onderzoeken twee optimale startmomenten genoemd: 06.00 en 14.00 uur. “Die momenten hangen samen met de fysiologische prikkel tot defecatie”, zegt Smout. “Er zijn twee vormen van contracties in het colon. De ene is knedend, de hele dag door. De andere is de ‘high-amplitude propagating contraction’ die 6 tot 10 keer per dag optreedt om een grote hoeveelheid ontlasting richting de endeldarm te stuwen. De onderzoekers hebben zich blijkbaar gerealiseerd dat het zaak is de capsule te laten trillen op die momenten waarop van het lichaam zelf mag worden verwacht dat het actief is. Dat is slim gedacht.”

In de Israëlische publicaties wordt gesproken over trilactiviteit van de capsule eenmaal per 20 seconden. “Daarin zit enige logica”, zegt Smout, “want de dikke darm contraheert maximaal 3 tot 6 keer per minuut. De Israëlische studie zegt echter niets over de frequentie en amplitude van die trilling. De Chinese studie met het concurrerend product4 biedt hierover iets meer duidelijkheid. Die capsule trilt 12x per minuut, instelbaar tussen 3 en 9 Hertz. De meerwaarde van het één ten opzichte van het ander is onduidelijk. Beide capsules zouden eigenlijk in een studie met elkaar moeten worden vergeleken. Maar gelet op het feit dat het producten van concurrerende bedrijven zijn, zal dat niet gebeuren.”

Onduidelijk perspectief

Concluderend stelt Smout niet te verwachten dat de capsule snel voor vergoeding binnen het pakket van de verzekerde zorg in aanmerking zal komen. “We weten nog niet wat de capsule gaat kosten”, zegt hij, “maar het is een niet herbruikbaar apparaatje en het zal dus duurder zijn dan laxeermiddel. De meerwaarde van de capsule voor de patiënt ten opzichte van laxerende maatregelen moet dan echt evident zijn. Voor werkelijk therapieresistente obstipatie bestaan ook andere behandelmogelijkheden, namelijk iedere dag darmspoelen en in het uiterste geval totale verwijdering van het colon. Die hebben duidelijk nadelige gevolgen voor de kwaliteit van leven en wil je dus liefst vermijden. Maar voor beide zie ik de capsule niet als realistisch alternatief. Die twee opties zijn er bij uitstek voor de zwaarste patiëntencategorie, en op die groep zijn zowel de Israëlische als de Chinese capsule niet getest. Kortom: het idee is vanuit wetenschappelijk oogpunt zeker interessant, maar de weg naar de kliniek is nog onzeker.”

Referenties:

  1. Ron Y, Halpern Z, Safadi R, et.al. Safety and efficacy of the vibrating capsule, an innovative non-pharmaceutical treatment modality for chronic constipation. Neurogastroenterol Motil. 2015:27;99-104. 
  2. Rao S, Lembo A, Chey W, et.al. Effects of the vibrating capsule on colonic circadian rhythm and bowel symptoms in chronic idiopathic constipation. Neurogastroenterol Motil. 2020:32:e13890.
  3. Rao S, Quigley E, Chey W, et.al. Efficacy and safety of Vibrant capsule for chronic idiopathic constipation (CIC): randomized, double-blind, multicenter, placebo-controlled phase III trial. Gastroenterol. 2022:162(7)Suppl;S-124. Doi 10.1016/S0016-5085(22)60302-0.
  4. Zhu J, Qian Y, Pan J, et.al. Efficacy and safety of vibrating capsule for functional constipation (VICONS): A randomized, double-blind, placebo-controlled multicenter trial. eClinicalMedicine. 2022;47:101407. 

Aios met passie voor podcasts

mrt 2024

Lees meer over Aios met passie voor podcasts

Sluisgeneesmiddelen: alle ins en outs

mrt 2024

Lees meer over Sluisgeneesmiddelen: alle ins en outs

Darmkanker vaker ontdekt in vroeg stadium, minder operaties en betere overleving

mrt 2024 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Darmkanker vaker ontdekt in vroeg stadium, minder operaties en betere overleving

Gemcitabine en paclitaxel versus gemcitabine alleen als tweedelijnsbehandeling mPDAC

mrt 2024 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Gemcitabine en paclitaxel versus gemcitabine alleen als tweedelijnsbehandeling mPDAC

Nieuwe prognostische biomarkers bij gedecompenseerde cirrose

mrt 2024 | Hepatologie

Lees meer over Nieuwe prognostische biomarkers bij gedecompenseerde cirrose

Vooral mannen mijden bevolkingsonderzoek darmkanker

mrt 2024 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Vooral mannen mijden bevolkingsonderzoek darmkanker

Mastering Chronic Pancreatitis Pain: A Multidisciplinary Approach and Practical Solutions

6 feb 2024 om 20:00

Lees meer over Mastering Chronic Pancreatitis Pain: A Multidisciplinary Approach and Practical Solutions

Minder besproken symptomen bij colitis ulcerosa: hoe pakken we ze aan?

1 sep 2023 | IBD

Lees meer over Minder besproken symptomen bij colitis ulcerosa: hoe pakken we ze aan?

CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

6 jun 2023 | Stamceltransplantatie, Virale infecties

Lees meer over CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

Nieuwe behandeloptie voor Eosinofiele Oesofagitis (EoE)

16 mei 2023 om 20:00 | Oesofagitis

Lees meer over Nieuwe behandeloptie voor Eosinofiele Oesofagitis (EoE)

Antistolling en bloedingen

8 dec 2022 om 20:00

Lees meer over Antistolling en bloedingen

Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

12 okt 2022 | Immuuntherapie

Lees meer over Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

Gewone symptomen van zeldzame ziekten

27 sep 2022

Lees meer over Gewone symptomen van zeldzame ziekten

JAK-remmers in de klinische praktijk: inzichten vanuit verschillende disciplines

28 mrt 2022 om 19:30 | IBD

Lees meer over JAK-remmers in de klinische praktijk: inzichten vanuit verschillende disciplines

Webcast Bridging the Gaps in Inflammatory bowel disease (IBD)

25 mrt 2022 | IBD

Lees meer over Webcast Bridging the Gaps in Inflammatory bowel disease (IBD)

e-learning Acute pancreatitis

Pancreatitis

Lees meer over e-learning Acute pancreatitis

e-learning: Verbeterde zorg voor slokdarm- en maagkanker

Chirurgie

Lees meer over e-learning: Verbeterde zorg voor slokdarm- en maagkanker

UEG in ORANJE 2024

zondag 13 okt 2024 van 18:00 tot 21:45 | IBD

Lees meer over UEG in ORANJE 2024

Semaglutide vermindert ernst van leverziekte bij mensen met hiv

mrt 2024 | Diabetes, Hepatologie, HIV

Lees meer over Semaglutide vermindert ernst van leverziekte bij mensen met hiv

Mortaliteit hiv-/HCV-co-infectie en HCV-mono-infectie bij SVR gelijk

mrt 2024 | Hepatitis, HIV, Virale infecties

Lees meer over Mortaliteit hiv-/HCV-co-infectie en HCV-mono-infectie bij SVR gelijk

NAFLD bij hiv sterkst geassocieerd met traditionele risicofactoren

mrt 2024 | Hepatologie, HIV, Virale infecties

Lees meer over NAFLD bij hiv sterkst geassocieerd met traditionele risicofactoren

Identificatie van een genexpressieprofiel bij patiënten met colitis ulcerosa en een respons op vedolizumab

feb 2024 | IBD

Lees meer over Identificatie van een genexpressieprofiel bij patiënten met colitis ulcerosa en een respons op vedolizumab

Tofacitinib snel werkzaam bij de meerderheid van de patiënten met acute ernstige colitis ulcerosa

feb 2024 | IBD

Lees meer over Tofacitinib snel werkzaam bij de meerderheid van de patiënten met acute ernstige colitis ulcerosa

Resectie met uitgebreide mesenterectomie niet superieur aan mesenteriumsparende resectie

feb 2024 | Chirurgie, IBD

Lees meer over Resectie met uitgebreide mesenterectomie niet superieur aan mesenteriumsparende resectie

AI-ondersteunde endoscopie identificeert patiënten met colitis ulcerosa en een hoog risico op recidief

feb 2024 | Endoscopie, IBD

Lees meer over AI-ondersteunde endoscopie identificeert patiënten met colitis ulcerosa en een hoog risico op recidief

Geen betere werkzaamheid met darvadstrocel bij patiënten met de ziekte van Crohn en complexe perianale fistels

feb 2024 | IBD

Lees meer over Geen betere werkzaamheid met darvadstrocel bij patiënten met de ziekte van Crohn en complexe perianale fistels

Surveillance met langere witlicht-endoscopie niet inferieur aan chromo-endoscopie bij patiënten met IBD

feb 2024 | Endoscopie, IBD, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Surveillance met langere witlicht-endoscopie niet inferieur aan chromo-endoscopie bij patiënten met IBD

Podcast Exocriene pancreasinsufficiëntie

nov 2023 | Pancreatitis

Lees meer over Podcast Exocriene pancreasinsufficiëntie

Podcast - Optimalisatie van biologicals bij patiënten met inflammatoire darmziekten

sep 2023 | IBD

Lees meer over Podcast - Optimalisatie van biologicals bij patiënten met inflammatoire darmziekten

Podcast Acute pancreatitis

apr 2023 | Pancreatitis

Lees meer over Podcast Acute pancreatitis

Podcast pancreascarcinoom

dec 2022 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Podcast pancreascarcinoom

Podcast - Periampullaire tumoren: maak onderscheid

nov 2021

Lees meer over Podcast - Periampullaire tumoren: maak onderscheid

Slokdarm- en maagkanker

jun 2021 | Chirurgie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Slokdarm- en maagkanker

Impact van COVID-19 op bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

feb 2021 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Impact van COVID-19 op bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

Diagnose en behandeling van inflammatoire darmziekten (IBD)

dec 2020 | IBD

Lees meer over Diagnose en behandeling van inflammatoire darmziekten (IBD)

Leefstijl en voeding bij levercirrose en hepatische encefalopathie

jan 2020 | Hepatologie

Lees meer over Leefstijl en voeding bij levercirrose en hepatische encefalopathie

MedNet gatro-enterologie 2024-01

mrt 2024

Lees meer over MedNet gatro-enterologie 2024-01

MedNet Gastro-enterologie 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2023-04

MedNet Gastro-enterologie 2023-03

sep 2023

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2023-03

MedNet Oncologie special Colectoraal carcinoom 2023

sep 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Colectoraal carcinoom 2023

MedNet Gastro-enterologie 2023-02

jul 2023

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2023-02

MedNet Gastro-enterologie 2023-01

mrt 2023

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2023-01

MedNet Gastro-enterologie 2022-04

dec 2022

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2022-04

MedNet Gastro-enterologie 2022-03

sep 2022

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2022-03

MedNet Gastro-enterologie 2022-02

jun 2022

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2022-02