Niet-dieetbehandeling effectief tegen coeliakie

Delen via:

Behandeling van coeliakie met de transglutaminase 2-remmer ZED1227 vermindert glutengeïnduceerde mucosale schade. Dat concluderen onderzoekers van de internationale CEC-3 Trial Group. Zij publiceerden hun studie recent in de New England Journal of Medicine.

Transglutaminase 2 veroorzaakt deamidatie van glutamineresiduen in glutenpeptides, wat stimulatie van T-cellen bevordert en leidt tot mucosale schade. Remming van transglutaminase 2 is daarom een potentiële behandeling van coeliakie. De publicatie van de onderzoekers betreft een fase II, dubbelblinde, placebogecontroleerde ‘proof-of-concept’ studie met de orale selectieve transglutaminase 2-remmer ZED1227. In de studie is de effectiviteit en veiligheid van het middel onderzocht bij dagelijkse toediening gedurende 6 weken.

Opzet

ZED1227 werd in 3 verschillende doses toegediend (10/50/100 mg) met een dagelijkse belasting met 3 gram gluten. Per groep namen 41 patiënten deel en er was een even grote placebogroep. Het primaire eindpunt was de vermindering van gluten-geïnduceerde mucosale schade. Secundaire eindpunten waren onder andere intra-epitheliale lymfocytendichtheid, de Coeliakie Symptomen Index-score en de Coeliakie Ziekte Vragenlijst-score voor meting van de kwaliteit van leven. Van het overgrote deel van de patiënten waren biopsies van het duodenum beschikbaar voor vaststelling van het primaire eindpunt.

Bij alle drie geteste doses werd een significant effect van ZED1227 waargenomen wat betreft het primaire eindpunt. Gebruik van dagelijks 100 mg leek de scores voor symptomen en kwaliteit van leven te verbeteren. In alle groepen traden bijwerkingen in gelijke mate op, met name hoofdpijn, diarree, overgeven en buikpijn. In de hoogste dosisgroep kregen 3 patiënten huiduitslag.

Bron:
Schuppan D, Mäki M, Lundin KEA, et al; CEC-3 Trial Group. A Randomized Trial of a Transglutaminase 2 Inhibitor for Celiac Disease. N Engl J Med. 2021;385:35-45.

Commentaar dr. Abdul Al-toma, gastro-enteroloog en coeliakiespecialist, St. Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein

“Coeliakie is een T-cel gemedieerde enteropathie die wordt veroorzaakt door gluten in de voeding. De aandoening vereist de aanwezigheid van auto-antilichamen tegen het endogene enzym transglutaminase 2. De behandeling is een levenslang strikt glutenvrij dieet. Bij een aanzienlijk deel van de patiënten is het nog steeds een uitdaging om de ‘verborgen’ gluten te elimineren die vaak bijdragen aan blijvende klachten en onvolledige mucosale genezing. Er zijn ook problemen bij reizen naar plaatsen waar de voedselkeuzes beperkt zijn. Ontevredenheid van de patiënt over de beperking van het dieet en de hogere kosten van glutenvrij voedsel dragen bij aan de last van de behandeling en kunnen leiden tot suboptimale therapietrouw. Daarom wordt gezocht naar therapieën die een glutenvrij dieet kunnen vervangen of indirect kunnen versterken.

Door een beter begrip van pathogenese van coeliakie zijn er meerdere therapeutische mogelijkheden naar voren gekomen, zoals enzymatische glutendestructie. Een aantal onderzoeken heeft veelbelovende resultaten opgeleverd. Maar veel studies waren van korte duur en hadden een lage statistische power.

In de gepubliceerde studie verminderde ZED1227 de productie van anti-transglutaminase 2-antilichamen. De afwezigheid van mucosale schade is een cruciaal criterium om de gezondheid van een patiënt op lange termijn te waarborgen. Maar het middel beperkte ook de expansie van gluten-specifieke CD4+ T-cellen die nodig zijn voor de ontwikkeling van coeliakie en de CD8+ intra-epitheliale lymfocyten die weefselschade geven. Verder leek ZED1227 de incidentie van coeliakie-gerelateerde symptomen te verminderen en indirect de kwaliteit van leven te verbeteren. Deze resultaten zijn opmerkelijk bij een gecontroleerde glutenbelasting, zij het met een relatief lage belasting van 3 gram per dag en voor een korte periode. Een normaal dieet bevat 12 tot 15 g gluten per dag.

De gastro-intestinale bijwerkingen in deze studie zijn moeilijker te begrijpen, aangezien ZED1227 slechts een half uur vóór de inname van gluten werd toegediend. De frequentie van symptomen was vergelijkbaar in de placebogroep (79%) en de actieve behandelingsgroepen (73 tot 80%). De onderzoekers hebben de afgifte van interleukine-2 of de frequentie van interferon-γ-producerende gluten-specifieke T-cellen niet geanalyseerd. Zij kunnen de mogelijkheid dus niet uitsluiten dat een al aanwezige pool van gluten-specifieke T-cellen toch wordt geactiveerd, ondanks de remming van transglutaminase 2. Bij langer gebruik van gluten moet dit verder worden onderzocht. Dit gegeven zou het nut van deze therapie bij coeliakie kunnen beperken.

ZED1227 is de eerste niet-dieetbehandeling bij mensen met coeliakie die mucosale schade kan voorkomen. Deze studie is zeer bemoedigend, maar of het middel effectief blijft bij langere blootstelling aan gluten moet nog worden bestudeerd. Daarvoor is onderzoek nodig van meerdere jaren.

Zoals bij elke nieuwe therapie moeten de verwachte kosten worden afgewogen tegen de waarde en het voordeel dat wordt geboden in vergelijking met die van een strikt glutenvrij dieet. Uiteindelijk moeten de zorgverzekeraars deze kosten willen vergoeden.”

 

Ondanks uitbreiding indicatie vaak hoge prijzen voor kankermiddelen

feb 2024 | Borstkanker, Dermato-oncologie, Gynaecologische oncologie, Hoofd-halsoncologie, Immuuntherapie, Longoncologie, Lymfoom, Maag-darm-leveroncologie, MM, Uro-oncologie

Lees meer over Ondanks uitbreiding indicatie vaak hoge prijzen voor kankermiddelen

Digitale toepassingen om het zorgvak weer aantrekkelijk te maken

feb 2024

Lees meer over Digitale toepassingen om het zorgvak weer aantrekkelijk te maken

Steeds duidelijkere plaats voor proactieve TDM bij IBD

feb 2024 | IBD

Lees meer over Steeds duidelijkere plaats voor proactieve TDM bij IBD

Triplet inductiechemotherapie bij hoogrisico lokaal gevorderd rectumcarcinoom

feb 2024 | Chirurgie, Maag-darm-leveroncologie, Radiotherapie

Lees meer over Triplet inductiechemotherapie bij hoogrisico lokaal gevorderd rectumcarcinoom

128.000 nieuwe kankerpatiënten in 2023: meer diagnoses in vroeg stadium

feb 2024 | Borstkanker, Dermato-oncologie, Gynaecologische oncologie, Hoofd-halsoncologie, Longoncologie, Maag-darm-leveroncologie, Uro-oncologie

Lees meer over 128.000 nieuwe kankerpatiënten in 2023: meer diagnoses in vroeg stadium

Betere resultaten met plastic stent bij maagdarmischemie

feb 2024 | Chirurgie

Lees meer over Betere resultaten met plastic stent bij maagdarmischemie

Mastering Chronic Pancreatitis Pain: A Multidisciplinary Approach and Practical Solutions

6 feb 2024 om 20:00

Lees meer over Mastering Chronic Pancreatitis Pain: A Multidisciplinary Approach and Practical Solutions

Minder besproken symptomen bij colitis ulcerosa: hoe pakken we ze aan?

1 sep 2023 | IBD

Lees meer over Minder besproken symptomen bij colitis ulcerosa: hoe pakken we ze aan?

CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

6 jun 2023 | Stamceltransplantatie, Virale infecties

Lees meer over CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

Nieuwe behandeloptie voor Eosinofiele Oesofagitis (EoE)

16 mei 2023 om 20:00 | Oesofagitis

Lees meer over Nieuwe behandeloptie voor Eosinofiele Oesofagitis (EoE)

Antistolling en bloedingen

8 dec 2022 om 20:00

Lees meer over Antistolling en bloedingen

Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

12 okt 2022 | Immuuntherapie

Lees meer over Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

Gewone symptomen van zeldzame ziekten

27 sep 2022

Lees meer over Gewone symptomen van zeldzame ziekten

JAK-remmers in de klinische praktijk: inzichten vanuit verschillende disciplines

28 mrt 2022 om 19:30 | IBD

Lees meer over JAK-remmers in de klinische praktijk: inzichten vanuit verschillende disciplines

Webcast Bridging the Gaps in Inflammatory bowel disease (IBD)

25 mrt 2022 | IBD

Lees meer over Webcast Bridging the Gaps in Inflammatory bowel disease (IBD)

e-learning Acute pancreatitis

Pancreatitis

Lees meer over e-learning Acute pancreatitis

e-learning: Verbeterde zorg voor slokdarm- en maagkanker

Chirurgie

Lees meer over e-learning: Verbeterde zorg voor slokdarm- en maagkanker

UEG in ORANJE 2024

zondag 13 okt 2024 van 18:00 tot 21:45 | IBD

Lees meer over UEG in ORANJE 2024

Semaglutide vermindert ernst van leverziekte bij mensen met hiv

mrt 2024 | Diabetes, Hepatologie, HIV

Lees meer over Semaglutide vermindert ernst van leverziekte bij mensen met hiv

Mortaliteit hiv-/HCV-co-infectie en HCV-mono-infectie bij SVR gelijk

mrt 2024 | Hepatitis, HIV, Virale infecties

Lees meer over Mortaliteit hiv-/HCV-co-infectie en HCV-mono-infectie bij SVR gelijk

NAFLD bij hiv sterkst geassocieerd met traditionele risicofactoren

mrt 2024 | Hepatologie, HIV, Virale infecties

Lees meer over NAFLD bij hiv sterkst geassocieerd met traditionele risicofactoren

Identificatie van een genexpressieprofiel bij patiënten met colitis ulcerosa en een respons op vedolizumab

feb 2024 | IBD

Lees meer over Identificatie van een genexpressieprofiel bij patiënten met colitis ulcerosa en een respons op vedolizumab

Tofacitinib snel werkzaam bij de meerderheid van de patiënten met acute ernstige colitis ulcerosa

feb 2024 | IBD

Lees meer over Tofacitinib snel werkzaam bij de meerderheid van de patiënten met acute ernstige colitis ulcerosa

Resectie met uitgebreide mesenterectomie niet superieur aan mesenteriumsparende resectie

feb 2024 | Chirurgie, IBD

Lees meer over Resectie met uitgebreide mesenterectomie niet superieur aan mesenteriumsparende resectie

AI-ondersteunde endoscopie identificeert patiënten met colitis ulcerosa en een hoog risico op recidief

feb 2024 | Endoscopie, IBD

Lees meer over AI-ondersteunde endoscopie identificeert patiënten met colitis ulcerosa en een hoog risico op recidief

Geen betere werkzaamheid met darvadstrocel bij patiënten met de ziekte van Crohn en complexe perianale fistels

feb 2024 | IBD

Lees meer over Geen betere werkzaamheid met darvadstrocel bij patiënten met de ziekte van Crohn en complexe perianale fistels

Surveillance met langere witlicht-endoscopie niet inferieur aan chromo-endoscopie bij patiënten met IBD

feb 2024 | Endoscopie, IBD, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Surveillance met langere witlicht-endoscopie niet inferieur aan chromo-endoscopie bij patiënten met IBD

Podcast Exocriene pancreasinsufficiëntie

nov 2023 | Pancreatitis

Lees meer over Podcast Exocriene pancreasinsufficiëntie

Podcast - Optimalisatie van biologicals bij patiënten met inflammatoire darmziekten

sep 2023 | IBD

Lees meer over Podcast - Optimalisatie van biologicals bij patiënten met inflammatoire darmziekten

Podcast Acute pancreatitis

apr 2023 | Pancreatitis

Lees meer over Podcast Acute pancreatitis

Podcast pancreascarcinoom

dec 2022 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Podcast pancreascarcinoom

Podcast - Periampullaire tumoren: maak onderscheid

nov 2021

Lees meer over Podcast - Periampullaire tumoren: maak onderscheid

Slokdarm- en maagkanker

jun 2021 | Chirurgie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Slokdarm- en maagkanker

Impact van COVID-19 op bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

feb 2021 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Impact van COVID-19 op bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

Diagnose en behandeling van inflammatoire darmziekten (IBD)

dec 2020 | IBD

Lees meer over Diagnose en behandeling van inflammatoire darmziekten (IBD)

Leefstijl en voeding bij levercirrose en hepatische encefalopathie

jan 2020 | Hepatologie

Lees meer over Leefstijl en voeding bij levercirrose en hepatische encefalopathie

MedNet gatro-enterologie 2024-01

mrt 2024

Lees meer over MedNet gatro-enterologie 2024-01

MedNet Gastro-enterologie 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2023-04

MedNet Gastro-enterologie 2023-03

sep 2023

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2023-03

MedNet Oncologie special Colectoraal carcinoom 2023

sep 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Colectoraal carcinoom 2023

MedNet Gastro-enterologie 2023-02

jul 2023

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2023-02

MedNet Gastro-enterologie 2023-01

mrt 2023

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2023-01

MedNet Gastro-enterologie 2022-04

dec 2022

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2022-04

MedNet Gastro-enterologie 2022-03

sep 2022

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2022-03

MedNet Gastro-enterologie 2022-02

jun 2022

Lees meer over MedNet Gastro-enterologie 2022-02