Nieuwe studies leggen fundament voor toepassing PSMA-PET/CT bij recidief prostaatcarcinoom

Delen via:

Bij patiënten met een recidief na een primaire behandeling van prostaatcarcinoom kan PSMA-PET/CT beter dan voorheen onderscheid maken tussen patiënten met een lokaal recidief en met oligometastasen. Voor beide groepen patiënten zijn er sinds vorig jaar twee nieuwe studies. In de PERYTON wordt de waarde van gehypofractioneerde radiotherapie onderzocht bij patiënten met een lokaal recidief na chirurgie en in de ADOPT wordt bestraling wel of niet gecombineerd met hormoontherapie bij patiënten met een biochemisch recidief en één tot vier oligometastasen. Hoofdonderzoeker dr. Shafak Aluwini (UMCG) licht de studies toe.

Met de introductie van de PSMA-PET/CT-scan enkele jaren geleden, kan fijnmaziger onderscheid gemaakt worden tussen prostaatcarcinoompatiënten. Hoe de techniek in de praktijk precies moet worden gebruikt, is nog onderwerp van onderzoek. De twee studies, gecoördineerd vanuit het UMCG, zullen hierover meer duidelijkheid geven. Het doel van beide studies is om de behandeling beter af te stemmen op individuele patiënten, vertelt onderzoeksleider Shafak Aluwini. “We willen de inzet van de PSMA-PET-scan voor de patiënten met recidief zo goed als mogelijk standaardiseren en gebruiken om voor deze patiëntengroep de behandeling meer op maat te geven.”

Aluwini: “In 2015/2016 is de PSMA-PET/CT in Nederland in gebruik genomen en dit is in steeds meer centra beschikbaar gekomen. Het ontbreekt echter nog aan heldere richtlijnen over hoe deze techniek ingezet zou moeten worden. Dat was de aanleiding om deze twee studies op te zetten. Het doel is om een behandeling op maat te kunnen geven voor mensen met terugkerende ziekte na de eerste behandeling. In de PERYTON-studie gaat het om mensen die geopereerd zijn en waarbij er een stijging van de PSA-waarde in het bloed optreedt (biochemisch recidief). Bij de ADOPT-studie gaat het om patiënten met een biochemisch recidief na een eerdere operatie of bestraling en met één tot vier metastasen.”

De twee studies vullen elkaar als het ware aan, stelt Aluwini. “Als een patiënt bijvoorbeeld enkele jaren eerder is geopereerd en recent een stijgende PSA-waarde heeft, wordt een PSMA-PET/CT gemaakt. Als dan blijkt dat een PSMA-PET-scan ‘schoon’ is, is de patiënt wellicht een kandidaat voor lokale bestraling en kan de patiënt eventueel deelnemen aan de PERYTON-studie. In die studie wordt gerandomiseerd tussen wel of geen gehypofractioneerde behandeling; het halveren van de tijd waarin bestraald wordt. Wanneer de PSMA-scan niet ‘schoon’ is maar één tot vier (lymfeklier)metastasen laat zien, is de patiënt potentieel een kandidaat voor de ADOPT-studie. In die studie worden patiënten behandeld met radiotherapie, al dan niet gecombineerd met hormoontherapie.” Het primaire eindpunt van de PERYTON-studie is de vijfjaars progressievrije overleving en het primaire eindpunt van de ADOPT-studie de metastase-vrije overleving na 2,5 jaar.

Betere selectie en meer effectief

“In feite zijn beide studies tweeledig”, vervolgt Aluwini. “Eén deel gaat over een betere selectie gebaseerd op de PSMA-PET-scan, een tweede doel is om te proberen de behandeling op zichzelf te verbeteren. In de PERYTON door middel van hypofractionering en in de ADOPT door het toevoegen van hormoontherapie. Het idee achter toepassing van gehypofractioneerde radiotherapie is dat dit niet alleen tot een kortere behandeling leidt, wat een voordeel is voor de patiënt, maar we denken ook dat die kortere behandeling effectiever is.”

In de ADOPT-studie wordt de waarde onderzocht van het toevoegen van androgeendeprivatietherapie (ADT) met leuproreline. Aluwini: “De ADOPT-studie bestaat uit twee armen; in één arm worden alle plekken zichtbaar op de PSMA-PET/CT behandeld met radiotherapie, in de andere arm wordt er zes maanden ADT aan de bestraling toegevoegd. We weten vanuit de gemetastaseerde setting dat ADT bij hormoonsensitieve ziekte kan helpen, maar in deze setting, bij mensen met een beperkt aantal uitzaaiingen, is dit naar mijn weten nog nooit onderzocht. Wij zijn de eerste studie die dit gaat onderzoeken.”

Wel verschillen de studies wat betreft een van de inclusiecriteria. Aluwini: “De PERYTON-studie is enkel voor patiënten die geopereerd zijn als primaire behandeling, en die vervolgens een biochemisch recidief krijgen zonder aantoonbare metastasen op de PSMA-scan. De ADOPT-studie is geschikt voor zowel patiënten die een operatie kregen als primaire behandeling als voor patiënten die een bestraling kregen. Daarbij moeten patiënten minimaal één zichtbare metastase hebben, en mogen zij maximaal vier (bot- of lymfeklier)metastasen hebben.“ Patiënten met viscerale metastasen zijn uitgesloten van deelname.

De ADOPT-studie wordt tevens de grootste studie naar de behandeling van oligometastasen bij prostaatcarcinoom, vertelt Aluwini. “Tot nog toe bestaat het belangrijkste bewijs voor de effectiviteit van behandeling van oligometastasen uit een fase II-studie met slechts 62 patiënten.1 Wij beogen 280 patiënten te includeren, dus de kennis die wij gaan vergaren vanuit de studie is enorm.”

Verschillende tracers

Tevens zijn er diverse side-studies die interessante resultaten op zullen leveren, aldus Aluwini. Zo worden de scans gemaakt in de ADOPT-studie standaard door twee artsen beoordeeld. “Dit heet een second reading. Wij zijn nu aan het kijken voor de eerste 85 patiënten wat de invloed hiervan is op het behandelbeleid. Dergelijke informatie is heel leerzaam, want wereldwijd wordt gezocht naar hoe we deze relatief nieuwe techniek het best kunnen inzetten. Daarom is het interessant om te kijken of er verschillen in interpretatie zijn als je altijd een onafhankelijk iemand laat meekijken. Deze aanpak is in de studie geïntegreerd. Op de eerste plaats om te zorgen dat de patiënt de juiste behandeling krijgt en op de tweede plaats om te onderzoeken of het nuttig is om een extra analyse te doen.”

Aluwini: “Ook kijken we naar de effecten van het gebruik van verschillende tracers. In Nederland worden hoofdzakelijk gallium- en fluortracers gebruikt. Die tracers lijken op elkaar, maar er zijn wel verschillen. Omdat we in onze studies patiënten hebben die gescand zijn met behulp van beide tracers, kunnen we vergelijken hoe de tracers presteren wat betreft de detectie van uitzaaiingen en lymfekliermetastasen. Dat is ook iets waar veel interesse in is, want hierover zijn nog relatief weinig onderzoeken over gepubliceerd. Verder kijken we in de PERYTON-studie naar de gevoeligheid van de tracers als het gaat om het opsporen van een lokaal recidief. Dat is ook iets relatief nieuws en geeft ons meer inzicht in de gevoeligheid van de scan in deze setting.”

Richtlijn

Uiteindelijk worden de inzichten uit de studies mogelijk gebruikt in een richtlijn over de toepassing van de PSMA-PET-scan, hoopt Aluwini. “We hopen dat het met PSMA-PET/CT bepalen van een lokaal recidief een rol krijgt in de richtlijn voor de behandeling van recidief prostaatcarcinoom na een operatie. Dat zou dan een van de eerste richtlijnen zijn waarin PSMA-PET/CT is opgenomen.” Maar om de precieze plaats en waarde hiervan te bepalen is nog meer onderzoek en inspanning nodig, waarschuwt Aluwini. “Bijvoorbeeld wat betreft het uniform krijgen van de verslaglegging. Hiervoor werken onze onderzoekers ook samen met het PSMA-forum.”

Veel interesse

De studies lopen momenteel en de inclusie verloopt voorspoedig, vertelt Aluwini. “In de ADOPT hebben we inmiddels ruim 90 patiënten geïncludeerd. In de elf deelnemende centra gaat de inclusie voorspoedig. Bij de PERYTON zijn 47 geïncludeerd in acht centra, maar deze studie is een jaar later gestart. De inclusie loopt goed, maar omdat we nog meer patiënten nodig hebben, zullen we meer centra benaderen om deel te nemen. Gelukkig zijn veel collega-radiotherapeuten en urologen enthousiast. En ook vanuit het buitenland is er interesse in de studie.” De ADOPT-studie wordt naar verwachting eind 2025 afgerond, en de PERYTON-studie in 2029.

Voor informatie over de PERTYON-studie kan contact worden opgenomen met PERYTON@rt.umcg.nl. Voor informatie over de ADOPT-studie met ADOPT@rt.umcg.nl.

Referentie

1. Post J, Reynders D, Decaestecker K, et al. Surveillance or Metastasis-Directed Therapy for Oligometastatic Prostate Cancer Recurrence: A Prospective, Randomized, Multicenter Phase II Trial. J Clin Oncol 2018;36(5):446-53.

Toripalimab plus chemotherapie voor gerecidiveerd of gemetastaseerd nasofarynxcarcinoom

mrt 2024 | Hoofd-halsoncologie

Lees meer over Toripalimab plus chemotherapie voor gerecidiveerd of gemetastaseerd nasofarynxcarcinoom

Update KEYNOTE-716: aanhoudend voordeel pembrolizumab bij melanoom

mrt 2024 | Dermato-oncologie

Lees meer over Update KEYNOTE-716: aanhoudend voordeel pembrolizumab bij melanoom

Kan slim operatiemes chirurg helpen bij verwijderen hersentumor?

mrt 2024 | Chirurgie, Neuro-oncologie

Lees meer over Kan slim operatiemes chirurg helpen bij verwijderen hersentumor?

Klinisch bewijs binnen handbereik met behulp van AI

mrt 2024 | Borstkanker

Lees meer over Klinisch bewijs binnen handbereik met behulp van AI

Grote verschillen tussen landen in toegang tot nieuwe medicatie

mrt 2024 | Borstkanker, Dermato-oncologie, Gynaecologische oncologie, Leukemie, Longoncologie, Uro-oncologie

Lees meer over Grote verschillen tussen landen in toegang tot nieuwe medicatie

Versnelde FDA-goedkeuring lifileucel (Amtagvi) voor melanoom

mrt 2024 | Dermato-oncologie, Immuuntherapie

Lees meer over Versnelde FDA-goedkeuring lifileucel (Amtagvi) voor melanoom

Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

10 jun 2024 om 16:30 | Lymfoom

Lees meer over Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

Keynote webinar: Spotlight on antibody–drug conjugates in cancer

19 feb 2024 om 17:30 | Borstkanker

Lees meer over Keynote webinar: Spotlight on antibody–drug conjugates in cancer

Prostaatkanker nu en in de toekomst

25 jan 2024 | Uro-oncologie

Lees meer over Prostaatkanker nu en in de toekomst

Niet-melanoom huidkanker in de regio

31 aug 2023 | Dermato-oncologie, Radiotherapie

Lees meer over Niet-melanoom huidkanker in de regio

Keynote Webinar | Spotlight on Cardio-Oncology

16 mei 2023 om 17:30

Lees meer over Keynote Webinar | Spotlight on Cardio-Oncology

Borstkanker; een update op alle vlakken

9 mei 2023 om 20:00 | Borstkanker, Neuro-oncologie

Lees meer over Borstkanker; een update op alle vlakken

Een nieuw vooruitzicht voor patiënten met EGFR exon 20 insertie gemuteerd NSCLC

20 mrt 2023 | Longoncologie

Lees meer over Een nieuw vooruitzicht voor patiënten met EGFR exon 20 insertie gemuteerd NSCLC

Lung Academy webinar: Focus on difficult to treat patients with advanced NSCLC

17 feb 2023

Lees meer over Lung Academy webinar: Focus on difficult to treat patients with advanced NSCLC

Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

12 okt 2022 | Immuuntherapie

Lees meer over Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

Immuno-oncologie module 1: immunologie en immuuntherapie

Lees meer over Immuno-oncologie module 1: immunologie en immuuntherapie

Immuno-oncologie module 2: Bijwerkingenmanagement en checkpoint inhibitors

Lees meer over Immuno-oncologie module 2: Bijwerkingenmanagement en checkpoint inhibitors

Immuno-oncologie module 3: Verpleegkundige casuïstiek

Lees meer over Immuno-oncologie module 3: Verpleegkundige casuïstiek
Er zijn geen bijeenkomsten gevonden.

Prostaatkanker bij mannen met hiv later gediagnosticeerd

mrt 2024 | HIV, Uro-oncologie

Lees meer over Prostaatkanker bij mannen met hiv later gediagnosticeerd

Neoadjuvant nivolumab plus chemotherapie leidt tot pathologisch complete responsen bij vroeg-stadium TNBC

dec 2023 | Borstkanker, Immuuntherapie

Lees meer over Neoadjuvant nivolumab plus chemotherapie leidt tot pathologisch complete responsen bij vroeg-stadium TNBC

Bispecifiek antilichaam zanidatamab effectief in fase II-studie

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over Bispecifiek antilichaam zanidatamab effectief in fase II-studie

Fusie-RNA mogelijk belangrijk nieuw doelwit bij behandeling borstkanker

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over Fusie-RNA mogelijk belangrijk nieuw doelwit bij behandeling borstkanker

Toevoegen PI3K-remmer inavolisib verbetert PFS bij PIK3CA-gemuteerd HR+ mammacarcinoom

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over Toevoegen PI3K-remmer inavolisib verbetert PFS bij PIK3CA-gemuteerd HR+ mammacarcinoom

T-DM1 verbetert totale en invasieve-ziektevrije overleving

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over T-DM1 verbetert totale en invasieve-ziektevrije overleving

Toevoegen ribociclib aan aromataseremmer verbetert invasieve ziektevrije overleving

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over Toevoegen ribociclib aan aromataseremmer verbetert invasieve ziektevrije overleving

Minder mammogrammen mogelijk bij follow-up na curatieve borstkankerbehandeling

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over Minder mammogrammen mogelijk bij follow-up na curatieve borstkankerbehandeling

Geen significant betere OS door toevoegen abemaciclib, wel 13 maanden verschil

dec 2023 | Borstkanker

Lees meer over Geen significant betere OS door toevoegen abemaciclib, wel 13 maanden verschil

Podcast: Progress in PARP inhibitors - An exciting option for treating metastatic prostate cancer?

dec 2023 | Uro-oncologie

Lees meer over Podcast: Progress in PARP inhibitors - An exciting option for treating metastatic prostate cancer?

Podcast pancreascarcinoom

dec 2022 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Podcast pancreascarcinoom

Botgezondheid bij mCRPC in de praktijk

okt 2021 | Uro-oncologie

Lees meer over Botgezondheid bij mCRPC in de praktijk

Slokdarm- en maagkanker

jun 2021 | Chirurgie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Slokdarm- en maagkanker

Impact van COVID-19 op bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

feb 2021 | Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Impact van COVID-19 op bevolkingsonderzoek darmkanker in Nederland

MedNet Oncologie 2024-01

feb 2024

Lees meer over MedNet Oncologie 2024-01

MedNet Oncologie 2023-06

dec 2023

Lees meer over MedNet Oncologie 2023-06

MedNet Oncologie special Longkanker 2023-2

nov 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Longkanker 2023-2

MedNet Oncologie 2023-05

okt 2023

Lees meer over MedNet Oncologie 2023-05

MedNet Oncologie special Colectoraal carcinoom 2023

sep 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Colectoraal carcinoom 2023

MedNet Oncologie 2023-04

aug 2023

Lees meer over MedNet Oncologie 2023-04

MedNet Oncologie 2023-03

jun 2023

Lees meer over MedNet Oncologie 2023-03

MedNet Oncologie special Uro-Oncologie 2023

jun 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Uro-Oncologie 2023

MedNet Oncologie special Longkanker 2023

mei 2023

Lees meer over MedNet Oncologie special Longkanker 2023