‘Soms lastig om dementie op jongere leeftijd snel te herkennen’

Delen via:

Dementie op jonge leeftijd is heel anders dan op oudere leeftijd. Dat is de belangrijkste boodschap in de oratie van prof. dr. Yolande Pijnenburg, neuroloog bij Alzheimercentrum Amsterdam en per 1 oktober 2020 hoogleraar Dementie op jonge leeftijd aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. De oratie staat gepland op 25 mei en heeft als titel De vele perspectieven van Dementie op jonge leeftijd.

Bij liefst een derde van de jongere dementiepatiënten begint de ziekte niet met geheugenstoornissen en verwardheid. Als wel sprake is van Alzheimer, dan uit die zich bovendien anders dan op oudere leeftijd. Opvallend is dat de ziekte bij jongere patiënten vaak specifiek op één plek in de hersenen begint. Bijvoorbeeld in een frontale kwab wat leidt tot gedragsverandering. Of achterin de hersenen waardoor problemen met het zicht ontstaan. Of in een linker slaapkwab waarbij de patiënt spraakproblemen krijgt. “Dat biedt perspectief voor onderzoek”, vertelt Pijnenburg. “Welke cellen zitten op die specifieke plekken? Bij jongere dementiepatiënten kunnen we juist goed onderzoeken waarom hersenziekten zo specifiek op één plek beginnen. De patiënten zijn vaak nog fit en energiek, en dus zeer geschikt voor deelname aan onderzoek.”

Andere benadering

Het onderzoek naar dementie op jonge leeftijd richt zich dus niet alleen op de traditionele aspecten als geheugen, plaques en vasculaire risicofactoren. Vanwege de aard van hun dementie moeten jonge patiënten ook anders worden benaderd, betoogt Pijnenburg. Want juist doordat de ziekte bij hen zo specifiek op een plek ontstaat, worden geen functies verstoord die door andere hersendelen worden aangestuurd. “Zo kunnen mensen met semantische dementie, waarbij zij de betekenis van woorden niet meer weten, nog wel goed autorijden. Ook hun geheugen werkt nog goed. De zorgverlener moet dus niet alleen kijken naar de gevolgen van de ziekte, maar vooral ook naar wat de patiënt nog wel kan. Anders doe je de patiënt tekort.”

Verkeerde behandelaar

In Nederland gebeurt veel onderzoek naar jonge dementie. Vaak gaat dat over psychosociale aspecten van de ziekte, zoals verlies van werk of de gevolgen voor de thuissituatie. Pijnenburg benadrukt dat deze jongere patiënten niet als één groep moeten worden gezien. “De zorgverlener moet zich bewust zijn dat bij bijvoorbeeld slechter zien of gedragsverandering sprake kan zijn van dementie. Dat is lastig, want bijvoorbeeld een huisarts zal bij deze klachten niet meteen denken aan een hersenziekte. Veel jongere dementiepatiënten komen aanvankelijk bij een verkeerde behandelaar terecht, bijvoorbeeld een oogarts of een psychiater. Het vraagt kennis en bewustzijn dat dementie veel verder gaat dan het klassieke beeld van oudere mensen met geheugenproblemen.”

Herkenbaar gemaakt

De onderzoeksgroep van Pijnenburg heeft de afgelopen tien jaar erg bijgedragen aan het beschrijven van klinische beelden van dementie. Bijvoorbeeld de taalvariant van de ziekte van Alzheimer, varianten van frontotemporale dementie, en de gedragsvariant van Alzheimer waarbij gedragsproblemen op de voorgrond staan. “Jonge dementie lijkt erg op psychiatrie, zeker als het begint met gedragsverandering. We hebben in een richtlijn vastgelegd hoe de hulpverlener het van elkaar kan onderscheiden. Met ons onderzoek hebben we dementie op jonge leeftijd op de kaart gezet en herkenbaar gemaakt.”

Ook interessant voor u: lees het artikel Keuzehulp ‘Wel of niet onderzoek doen naar dementie?’ of bekijk de on demand webcast Online Alzheimer Innovatie Forum.

RAS-ALS: Effectiviteit van rasagiline in subgroepen

mrt 2024 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over RAS-ALS: Effectiviteit van rasagiline in subgroepen

36% van de geregistreerde klinische trials heeft geen gepubliceerde resultaten

mrt 2024

Lees meer over 36% van de geregistreerde klinische trials heeft geen gepubliceerde resultaten

De lengte van een gen bepaalt veroudering

mrt 2024 | Dementie

Lees meer over De lengte van een gen bepaalt veroudering

Fase III-studies naar gantenerumab bij vroege ziekte van Alzheimer

mrt 2024 | Dementie

Lees meer over Fase III-studies naar gantenerumab bij vroege ziekte van Alzheimer

Medisch bewijs sneller vinden met EvidenceHunt

mrt 2024

Lees meer over Medisch bewijs sneller vinden met EvidenceHunt

Sluisgeneesmiddelen: alle ins en outs

mrt 2024

Lees meer over Sluisgeneesmiddelen: alle ins en outs

Keynote webinar | Spotlight on sleep in brain health

2 mei 2024 om 18:00

Lees meer over Keynote webinar | Spotlight on sleep in brain health

Neurologisch Jaaroverzicht 2023

20 feb 2024 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Epilepsie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose, Neuro-vasculair

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2023

Masterclass Wervelkolom Welzijn: hedendaagse inzichten en oplossingen

30 jan 2024 om 20:00

Lees meer over Masterclass Wervelkolom Welzijn: hedendaagse inzichten en oplossingen

Plaatsbepaling van device-aided therapies (DATs) bij de ziekte van Parkinson

7 aug 2023 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Plaatsbepaling van device-aided therapies (DATs) bij de ziekte van Parkinson

MS: welk middel voor welke patiënt?

9 mrt 2023 | Multipele Sclerose

Lees meer over MS: welk middel voor welke patiënt?

Neurologisch Jaaroverzicht 2022

1 feb 2023 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Epilepsie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose, Neuro-vasculair

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2022

Antistolling en bloedingen

8 dec 2022 om 20:00

Lees meer over Antistolling en bloedingen

Masterclass Diabetes: Pijn & Polyfarmacie

20 okt 2022 | Diabetes

Lees meer over Masterclass Diabetes: Pijn & Polyfarmacie

Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

12 okt 2022 | Immuuntherapie

Lees meer over Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog
Er zijn geen e-learnings gevonden.

B-cel therapieën bij MS: impact op immunologie

maandag 10 jun 2024 van 18:00 tot 21:30 | Multipele Sclerose, Vaccinatie

Lees meer over B-cel therapieën bij MS: impact op immunologie

EAN in ORANJE 2024

maandag 1 jul 2024 van 18:00 tot 21:45 | Bewegingsstoornissen, Epilepsie, Neuro-vasculair

Lees meer over EAN in ORANJE 2024

Medicatieovergebruikshoofdpijn blijft een groot probleem

dec 2023 | Hoofdpijn

Lees meer over Medicatieovergebruikshoofdpijn blijft een groot probleem

Veel beperkingen voor migrainepatiënten in dagelijks leven

dec 2023 | Hoofdpijn

Lees meer over Veel beperkingen voor migrainepatiënten in dagelijks leven

Roken en migraine: een ongelukkige combinatie

dec 2023 | Hoofdpijn

Lees meer over Roken en migraine: een ongelukkige combinatie

Frequentie van constipatie bij diverse anti-CGRP-middelen verschilt

dec 2023 | Hoofdpijn

Lees meer over Frequentie van constipatie bij diverse anti-CGRP-middelen verschilt

Lagere vitamine D-spiegels houden verband met ernst van migraine

dec 2023 | Hoofdpijn

Lees meer over Lagere vitamine D-spiegels houden verband met ernst van migraine

Galcanezumab biedt hogere respons dan traditionele preventieve migrainemedicatie

dec 2023 | Hoofdpijn

Lees meer over Galcanezumab biedt hogere respons dan traditionele preventieve migrainemedicatie

Ineffectieve controle van Epstein-Barr-virusgeïnduceerde autoimmuunreacties

okt 2023 | Multipele Sclerose, Virale infecties

Lees meer over Ineffectieve controle van Epstein-Barr-virusgeïnduceerde autoimmuunreacties

Vermindering van nieuwe laesieactiviteit bij gebruik fenebrutinib

okt 2023 | Multipele Sclerose

Lees meer over Vermindering van nieuwe laesieactiviteit bij gebruik fenebrutinib

Geen dosistitratie nodig na korte stop in gebruik ozanimod

okt 2023 | Multipele Sclerose

Lees meer over Geen dosistitratie nodig na korte stop in gebruik ozanimod

Podcast: AI in stroke - Using deep learning to predict clinical outcomes after stroke

jan 2024 | Neuro-vasculair

Lees meer over Podcast: AI in stroke - Using deep learning to predict clinical outcomes after stroke

Podcast: Stem cell therapy for PD - A new era for managing Parkinson’s disease?

dec 2023 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Podcast: Stem cell therapy for PD - A new era for managing Parkinson’s disease?

Podcasts migraine: de laatste ontwikkelingen in de behandeling van migraine

aug 2021 | Hoofdpijn

Lees meer over Podcasts migraine: de laatste ontwikkelingen in de behandeling van migraine

Real World Evidence in MS

jan 2020 | Multipele Sclerose

Lees meer over Real World Evidence in MS

MedNet Neurologie 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-04

MedNet Neurologie 2023-03

sep 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-03

MedNet Neurologie 2023-02

jun 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-02

MedNet Neurologie 2023-01

mrt 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-01

MedNet Neurologie 2022-04

dec 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-04

MedNet Neurologie 2022-03

sep 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-03

MedNet Neurologie 2022-02

jun 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-02

MedNet Neurologie 2022-01

mrt 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-01