Toenemende huidkankertrend: niet alleen eigen schuld

Delen via:

“Huidkanker is een soort losgeslagen olietanker”, steekt dr. Arjan van Dijk, voorzitter van het Zonkrachtactieplatform (ZAP), van wal. “Elk jaar neemt het aantal patiënten toe, maar we weten niet waardoor, en hoe het aangestuurd moet worden. Daarom is het te makkelijk om te stellen dat het wel door ons gedrag zal komen.”

In vergelijking met 1990 wordt tegenwoordig vier keer zo vaak de diagnose huidkanker gesteld. Dat geldt voor alle drie de meest voorkomende huidkankersoorten. Die trend motiveert veel dermatologen om in actie te komen, zo merkt Van Dijk. “De helft van deze verviervoudiging komt door de vergrijzing. We worden allemaal ouder, en zoals bekend neemt bij een stijgende leeftijd de kans op (huid)kanker toe. Onduidelijk is wat de oorzaak van de resterende factor 2 van deze stijging is.”

Het zou raar zijn als na 200.000 jaar homo sapiens de zon in de laatste 100 jaar opeens giftig zou zijn geworden. Een decennium geleden werd gedacht dat een stijgende incidentie van huidkanker voornamelijk veroorzaakt zou worden door het gat in de ozonlaag. Van Dijk, opgeleid als theoretisch fysicus en werkzaam bij het RIVM, heeft uitgerekend dat dat niet de oorzaak is van wat we nu zien gebeuren.

Door ons gedrag?

Omdat de oorzaak niet in de ozonlaag bleek te zitten, werd gedacht dat het dan wel aan ons gedrag zou moeten liggen. “Sindsdien gonst het internationaal dat we allemaal zondig zouden zijn en daar nu voor worden gestraft”, vertelt Van Dijk. “Daar ontbreekt echter het bewijs voor. Als je dat stelt, dan zou je dat gedrag in kaart moeten brengen en met een dosis-effectrelatie moeten laten zien hoe de blootstelling is ontwikkeld. Het is te makkelijk gezegd dat de toenemende huidkankertrend door ons gedrag wordt veroorzaakt. Naast gedrag zijn er namelijk meer andere mogelijke oorzaken te bedenken. Maar als je oorzaak en gevolg lostrekt, dan is het zo dat gedrag wel degelijk een stuur is,” gaat Van Dijk verder: “dus dan is het logisch om de ‘olietanker’ af te remmen door aanpassing van het gedrag. Dat moet je echter niet verwarren met het benoemen van de oorzaak van de trend.” Het is ook mogelijk dat onze gevoeligheid voor huidkanker is toegenomen, voegt Van Dijk toe. “Zo is in Duitsland gevonden dat meer dan de helft van de medicijnen mensen lichtgevoeliger maakt. Je zou de apotheken kunnen sluiten, maar dat is voor de algemene gezondheid niet zo verstandig. Dan moet je blijkbaar concluderen dat onze huidige leefwijze ertoe leidt dat we lichtgevoeliger zijn.”

Andere mogelijke oorzaken

Een andere aannemelijke verklaring voor de toenemende huidkankertrend is dat mensen steeds meer in de stad zijn gaan werken en steeds dichter op elkaar zijn gaan wonen. “We ademen uitlaatgassen in, die maken dat de cellen onder oxidatieve stress komen te staan. Daardoor kan een kleine blootstelling aan uv-licht al leiden tot een cascade van radicalen, die het DNA stukmaken. Dat heeft heel weinig met het blootstellingsgedrag te maken, maar wel met iemands gevoeligheid.”

Weer een andere mogelijkheid die ten grondslag kan liggen aan de stijgende huidkankertrend, is het patroon van onze zonblootstelling. Veel binnen zitten zou iemands huid dun en niet-gebruind kunnen houden, waardoor de huid in het voorjaar geen ‘beschermlaagje’ voor de stam- en voorlopercellen tegen het felle zonlicht in de maanden daarna kan opbouwen. “Als je vervolgens in juli en augustus een paar weken naar een zonnig oord gaat, dan is dat een recept voor een melanoom”, zo laat Van Dijk weten. “Tot zo’n 100 jaar geleden waren er weinig gevallen van huidkanker, dus er moet een route zijn voor de mens om op een manier te leven die verenigbaar is met de zon.”

Controverse

Het is niet bekend wat de oorzaak is van de toenemende huidkankertrend. Het is te makkelijk om te stellen dat het door ons blootstellingsgedrag komt. “Die beschuldigende vinger zal er bovendien toe leiden dat mensen gedragsinterventies niet accepteren, want Nederlanders willen naar buiten”, voegt Van Dijk toe. “Je kunt mensen niet ophokken. Er zijn mensen die zeggen dat we eerder te veel binnen zitten dan te weinig.”

Deze controverse wordt door veel clubs en onderzoekers uit verschillende landen niet erkend, merkt Van Dijk. “Met het ZAP willen we het heel kostbare huidkankerprobleem evidence-based en niet ‘op gevoel’ oplossen. Daarom moeten we ons gezonder gaan gedragen. Platgeslagen: als je je gedrag niet aanpast, dan gaat mijn ziektekostenpremie straks omhoog! Los van deze pragmatische oplossing moet er ook onderzoek komen naar wat de werkelijke oorzaak is achter de huidkankertrend.”

36% van de geregistreerde klinische trials heeft geen gepubliceerde resultaten

mrt 2024

Lees meer over 36% van de geregistreerde klinische trials heeft geen gepubliceerde resultaten

AI-model voorspelt risico op huidkanker beter dan bestaande methoden

mrt 2024 | Dermato-oncologie

Lees meer over AI-model voorspelt risico op huidkanker beter dan bestaande methoden

Medisch bewijs sneller vinden met EvidenceHunt

mrt 2024

Lees meer over Medisch bewijs sneller vinden met EvidenceHunt

Sluisgeneesmiddelen: alle ins en outs

mrt 2024

Lees meer over Sluisgeneesmiddelen: alle ins en outs

Update KEYNOTE-716: aanhoudend voordeel pembrolizumab bij melanoom

mrt 2024 | Dermato-oncologie

Lees meer over Update KEYNOTE-716: aanhoudend voordeel pembrolizumab bij melanoom

Evidence-based anti-aging door te smeren

mrt 2024 | Cosmetische dermatologie

Lees meer over Evidence-based anti-aging door te smeren

Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

10 jun 2024 om 16:30 | Lymfoom

Lees meer over Challenges in advanced Cutaneous T-cell Lymphoma (CTCL) – diagnosis and management

Hidradenitis Suppurativa (HS): recente ontwikkelingen in de behandeling

7 mrt 2024 | Huidinfecties

Lees meer over Hidradenitis Suppurativa (HS): recente ontwikkelingen in de behandeling

Van data naar doen! De systemische behandeling van atopisch eczeem en prurigo nodularis

2 feb 2024 | Eczeem, Vaccinatie

Lees meer over Van data naar doen! De systemische behandeling van atopisch eczeem en prurigo nodularis

Zeldzame aandoeningen binnen dermatologie

30 okt 2023 om 20:00

Lees meer over Zeldzame aandoeningen binnen dermatologie

Niet-melanoom huidkanker in de regio

31 aug 2023 | Dermato-oncologie, Radiotherapie

Lees meer over Niet-melanoom huidkanker in de regio

Zoveel meer dan alleen maar eczeem!

19 apr 2023 om 20:30 | Eczeem

Lees meer over Zoveel meer dan alleen maar eczeem!

Masterclass: innovatieve inzichten in de behandeling van Psoriatic Disease

2 nov 2022 | Arthritis psoriatica, Psoriasis

Lees meer over Masterclass: innovatieve inzichten in de behandeling van Psoriatic Disease

Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

12 okt 2022 | Immuuntherapie

Lees meer over Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

Masterclass casuïstiek - Horen, zien en een goed gesprek!

14 sep 2022 om 19:30 | Eczeem, Psoriasis

Lees meer over Masterclass casuïstiek - Horen, zien en een goed gesprek!

Serious game Kijk verder dan de huid; casus 1

Lees meer over Serious game Kijk verder dan de huid; casus 1
Er zijn geen bijeenkomsten gevonden.

Late breaking: AI in de dermatologie

okt 2023

Lees meer over Late breaking: AI in de dermatologie

PrEP-gebruikers lopen vaker een bacteriële soa op

jul 2023 | Bacteriële infecties, HIV, SOA, Venereologie

Lees meer over PrEP-gebruikers lopen vaker een bacteriële soa op

Hoger cardiovasculair risico voor jongens met constitutioneel eczeem

jun 2023 | Eczeem

Lees meer over Hoger cardiovasculair risico voor jongens met constitutioneel eczeem

Prebiotica beïnvloeden samenstelling moedermelk

jun 2023 | Astma, Eczeem

Lees meer over Prebiotica beïnvloeden samenstelling moedermelk

Mogelijk geen bescherming van doxycycline tegen soa’s bij cisgender vrouwen

feb 2023 | Antibioticaresistentie, Bacteriële infecties, Schimmelinfecties, SOA, Venereologie

Lees meer over Mogelijk geen bescherming van doxycycline tegen soa’s bij cisgender vrouwen

Veelbelovende uitkomst met bimekizumab bij DMARD-naïeve patiënten met actieve arthritis psoriatica

nov 2022 | Arthritis psoriatica

Lees meer over Veelbelovende uitkomst met bimekizumab bij DMARD-naïeve patiënten met actieve arthritis psoriatica

Eetgewoonten beïnvloeden respons op immuuntherapie

okt 2022 | Dermato-oncologie, Immuuntherapie, Maag-darm-leveroncologie

Lees meer over Eetgewoonten beïnvloeden respons op immuuntherapie

Neoadjuvant cemiplimab gaat gepaard met pathologisch complete respons bij resectabel cutaan plaveiselcelcarcinoom

sep 2022 | Dermato-oncologie, Immuuntherapie

Lees meer over Neoadjuvant cemiplimab gaat gepaard met pathologisch complete respons bij resectabel cutaan plaveiselcelcarcinoom

In aantocht: gentherapie voor epidermolysis bullosa

sep 2022 | Dermato-oncologie

Lees meer over In aantocht: gentherapie voor epidermolysis bullosa

Podcastserie Psoriasis

nov 2023 | Arthritis psoriatica, Diabetes, Psoriasis

Lees meer over Podcastserie Psoriasis

Psoriatic Disease: het belang van anamnese en het herkennen van rode vlaggen

nov 2022 | Psoriasis

Lees meer over Psoriatic Disease: het belang van anamnese en het herkennen van rode vlaggen

Conventioneel systemische therapie; is dat nog nodig?

okt 2022 | Psoriasis

Lees meer over Conventioneel systemische therapie; is dat nog nodig?

Psoriasis - Why is real world evidence data important?

nov 2020 | Psoriasis

Lees meer over Psoriasis - Why is real world evidence data important?

The ambition in the treatment of psoriasis

okt 2019 | Psoriasis

Lees meer over The ambition in the treatment of psoriasis

MedNet Dermatologie 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Dermatologie 2023-04

MedNet Dermatologie 2023-02

jun 2023

Lees meer over MedNet Dermatologie 2023-02

MedNet Dermatologie 2023-01

apr 2023

Lees meer over MedNet Dermatologie 2023-01

MedNet Dermatologie 2022-04

dec 2022

Lees meer over MedNet Dermatologie 2022-04

MedNet Dermatologie 2022-03

sep 2022

Lees meer over MedNet Dermatologie 2022-03

MedNet Dermatologie 2022-02

jun 2022

Lees meer over MedNet Dermatologie 2022-02

MedNet Dermatologie 2022-01

apr 2022

Lees meer over MedNet Dermatologie 2022-01