De presenterende auteurs staken hun trots niet onder stoelen of banken: de eerste officiële richtlijn van de EASD is een feit.1 Het thema is ‘stress van diabetes’.2 Dit begrip verwijst naar de zorgen, frustraties of schuldgevoelens in het dagelijks leven met diabetes.
“Ongeveer 1 op de 3 mensen met diabetes heeft ziektestress over bijvoorbeeld voeding, medicatie of glucosewaarden. Dit beïnvloedt zowel de zelfzorg, de kwaliteit van leven als de metabole uitkomsten”, schetst gedragswetenschapper Jane Speight van de Deakin-universiteit in Geelong (Australië) de aanleiding. “Toch wordt het onderwerp in de praktijk vaak over het hoofd gezien. Met de richtlijn willen we dat er in de spreekkamer standaard aandacht voor komt.”
Nederlands tintje
De ontwikkeling verliep volgens de bekende GRADE-systematiek en de net verschenen standaardprocedure van de EASD voor richtlijnontwikkeling.3 Het panel bestond uit 10 leden, onder wie clinici, methodologen en 2 mensen met ervaring met diabetes, allen met gelijke stem. Internist en methodoloog Thomas Karagiannis: “Omdat er nauwelijks gerandomiseerde trials bestaan over de diagnostiek is gewerkt met realist reviews. Het Amsterdam UMC heeft de systematische reviews en meta-analyses uitgevoerd ten behoeve van de behandeling, zodat we tot praktische aanbevelingen konden komen.”
Praktijkgericht
De richtlijn levert 8 praktijkgerichte statements op voor de diagnostiek. Hoogleraar gedragswetenschap Jacqueline Sturt van het King’s College in Londen (VK): “De kernboodschap is om bij elk consult expliciet te vragen naar de emotionele last van diabetes en een valide instrument te gebruiken om dit regelmatig te monitoren. Leg de uitkomsten vast in het dossier.”
Psychologische interventies
Tot slot bevat de richtlijn 18 GRADE-aanbevelingen voor behandeling. Karin Kanc uit Slovenië, een psychotherapeut die gespecialiseerd is in diabeteszorg, vertelt: “Bij diabetes mellitus type 1 en 2 adviseren we het toevoegen van psychologische interventies aan de gebruikelijke zorg. Voor mensen met diabetes mellitus type 2 kunnen ook psycho-educatieve en educatieve interventies effectief zijn. Voor peer support is minder onderbouwing.”
Bronnen:
- Karagiannis T, et al. Assessment and management of diabetes distress: the EASD’s first clinical practice guideline. EASD 2025, oral session.
- 2026 EASD evidence-based clinical practice guideline for assessing and managing diabetes distress among adults with type 1 diabetes and type 2 diabetes.
- Karagiannis T, et al.; EASD guidelines oversight committee. European Association for the Study of Diabetes (EASD) Standard Operating Procedure for the development of guidelines. Diabetologia. 2025;68:1600-15.