‘Gok niet dat een minder sterk middel bij MS volstaat’

Delen via:
ECTRIMS 2022

In een sessie over hoogeffectieve medicijnen bij MS hield prof. dr. Gavin Giovannoni uit Londen een vurig pleidooi voor het gebruik van deze sterke middelen in een vroeg stadium van MS.1 Hij vindt dat je als neuroloog niet mag ‘gokken’ op een minder sterk medicijn, omdat de kans groot is dat zo’n middel onvoldoende effect heeft en er onnodig veel schade ontstaat.

“We laten altijd grafieken zien van de voor- en nadelen van een bepaalde behandeling, maar we vergeten dan de nadelen van onderbehandelde MS”, zei Giovannoni. Die nadelen kunnen ingrijpend zijn: voor de kwaliteit van leven, relaties, werk, en mortaliteit. Zo heeft de helft van de MS-patiënten gemiddeld 10 jaar na de diagnose geen werk meer. Beginnen met een minder krachtig middel (escalatietherapie) vindt Giovannoni een gok, omdat je niet weet of de behandeling zal aanslaan. Wél bekend is, dat 80% van alle MS-patiënten die met een laageffectief middel beginnen, binnen 4 jaar nieuwe ziekteactiviteit heeft. Deze schade is onomkeerbaar. Van de patiënten die direct met een hoogeffectief middel beginnen (inductietherapie), krijgt maar 20% in de 4 jaar daarna nieuwe ziekteactiviteit.

Erg fraai bewijs voor het gunstige effect van inductietherapie is een studie waarin registergegevens van Zweden en Denemarken zijn vergeleken, landen waarin de behandelstrategie bij MS sterk verschilt.2 In Zweden kreeg 34,5% van de patiënten direct een hoogeffectief middel, in Denemarken slechts 7,6%. Zweedse patiënten hadden een 29% lagere kans om binnen een half jaar een toename in handicaps te ervaren (p = 0,004), en een 24% lagere kans op een EDSS-score van 3 (p = 0,03). “Als ik MS had,” zei Giovannoni, “zou ik in Zweden willen wonen.”

Hij benadrukte ook het belang van afnemend hersenvolume als voorspeller van afnemende cognitie, slechtere kwaliteit van leven, verlies van werk, enzovoort. Het effect van een behandeling moet daarom niet alleen worden afgemeten aan relapses, maar ook aan de impact op het verlies van hersenvolume. “We moeten streven naar normalisering van dat verlies.”

Nu on demand beschikbaar: de webcast MS: welk middel voor welke patiënt?

Bronnen:

  1. Giovannoni G. Flipping the pyramid and beyond. ECTRIMS 2022, abstract O007.
  2. Spelman T, Magyara M, Piehl F, et al. Treatment escalation vs immediate initiation of highly effective treatment for patients with relapsing-remitting multiple sclerosis. JAMA Neurol. 2021;78:1197-1204.

Radiologisch geïsoleerd syndroom kan volstaan voor diagnose MS

okt 2024 | Multipele Sclerose

Lees meer over Radiologisch geïsoleerd syndroom kan volstaan voor diagnose MS

Met nieuwe leidraad multimorbiditeit op weg naar toekomstbestendige zorg

okt 2024

Lees meer over Met nieuwe leidraad multimorbiditeit op weg naar toekomstbestendige zorg

Liberale of restrictieve transfusiestrategie bij patiënten met traumatisch hersenletsel

okt 2024

Lees meer over Liberale of restrictieve transfusiestrategie bij patiënten met traumatisch hersenletsel

Herziening richtlijn Dementie en Delier bij volwassenen en ouderen

okt 2024 | Dementie, Ouderen

Lees meer over Herziening richtlijn Dementie en Delier bij volwassenen en ouderen

Erenumab versus topiramaat: effect op hoofdpijn en kwaliteit van leven

okt 2024 | Hoofdpijn

Lees meer over Erenumab versus topiramaat: effect op hoofdpijn en kwaliteit van leven

Blootstelling aan metalen geassocieerd met ALS-risico en sterfte, onafhankelijk van genetisch risico

okt 2024 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Blootstelling aan metalen geassocieerd met ALS-risico en sterfte, onafhankelijk van genetisch risico

Neurologisch Jaaroverzicht 2024

17 dec 2024 om 20:00 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2024

RNA therapie: nu en in de toekomst - deel 2

30 sep 2024 om 20:00

Lees meer over RNA therapie: nu en in de toekomst - deel 2

B-cel therapieën bij MS: impact op immunologie

10 jun 2024 | Multipele Sclerose, Vaccinatie

Lees meer over B-cel therapieën bij MS: impact op immunologie

Keynote webinar | Spotlight on sleep in brain health

2 mei 2024 om 18:00

Lees meer over Keynote webinar | Spotlight on sleep in brain health

Neurologisch Jaaroverzicht 2023

20 feb 2024 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Epilepsie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose, Neuro-vasculair

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2023

Masterclass Wervelkolom Welzijn: hedendaagse inzichten en oplossingen

30 jan 2024 om 20:00

Lees meer over Masterclass Wervelkolom Welzijn: hedendaagse inzichten en oplossingen

Plaatsbepaling van device-aided therapies (DATs) bij de ziekte van Parkinson

7 aug 2023 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Plaatsbepaling van device-aided therapies (DATs) bij de ziekte van Parkinson

MS: welk middel voor welke patiënt?

9 mrt 2023 | Multipele Sclerose

Lees meer over MS: welk middel voor welke patiënt?

Neurologisch Jaaroverzicht 2022

1 feb 2023 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Epilepsie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose, Neuro-vasculair

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2022
Er zijn geen e-learnings gevonden.

MS Pitstop: Update Diagnose en Nieuwe Ontwikkelingen in MS

dinsdag 19 nov 2024 van 18:00 tot 21:15 | Multipele Sclerose

Lees meer over MS Pitstop: Update Diagnose en Nieuwe Ontwikkelingen in MS

Aanhoudend effect van fremanezumab bij moeilijk te behandelen migraine

jun 2021 | Hoofdpijn

Lees meer over Aanhoudend effect van fremanezumab bij moeilijk te behandelen migraine

COVID-19 nauwelijks van invloed op zorg voor MS-patiënten

jun 2021 | Multipele Sclerose

Lees meer over COVID-19 nauwelijks van invloed op zorg voor MS-patiënten

Diepe hersenstimulatie nuttig bij medicatieresistente epilepsie

jun 2021 | Epilepsie

Lees meer over Diepe hersenstimulatie nuttig bij medicatieresistente epilepsie

Real-world ervaring met ocrelizumab bij MS

jun 2021 | Multipele Sclerose

Lees meer over Real-world ervaring met ocrelizumab bij MS

NfL niet nuttig voor diagnostiek van CZS-infecties

jun 2021

Lees meer over NfL niet nuttig voor diagnostiek van CZS-infecties

Nederlandse keuzehulp nuttig voor ontslagplanning na beroerte

jun 2021 | Neuro-vasculair

Lees meer over Nederlandse keuzehulp nuttig voor ontslagplanning na beroerte

McDonald-criteria 2017 geschikter voor de diagnostiek van CIS

jun 2021 | Multipele Sclerose

Lees meer over McDonald-criteria 2017 geschikter voor de diagnostiek van CIS

Evalueer auto-immunologische oorzaak van nieuw ontstane status epilepticus

jun 2021 | Epilepsie

Lees meer over Evalueer auto-immunologische oorzaak van nieuw ontstane status epilepticus

Hoger risico op bloedingen bij combinatie CKD + AF

jun 2021 | Chronische nierschade, Neuro-vasculair

Lees meer over Hoger risico op bloedingen bij combinatie CKD + AF

Podcast: AI in stroke - Using deep learning to predict clinical outcomes after stroke

jan 2024 | Neuro-vasculair

Lees meer over Podcast: AI in stroke - Using deep learning to predict clinical outcomes after stroke

Podcast: Stem cell therapy for PD - A new era for managing Parkinson’s disease?

dec 2023 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Podcast: Stem cell therapy for PD - A new era for managing Parkinson’s disease?

Real World Evidence in MS

jan 2020 | Multipele Sclerose

Lees meer over Real World Evidence in MS

MedNet Neurologie 2024-03

sep 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-03

MedNet Neurologie 2024-02

jun 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-02

MedNet Neurologie 2024-01

mrt 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-01

MedNet Neurologie 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-04

MedNet Neurologie 2023-03

sep 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-03

MedNet Neurologie 2023-02

jun 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-02

MedNet Neurologie 2023-01

mrt 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-01

MedNet Neurologie 2022-04

dec 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-04

MedNet Neurologie 2022-03

sep 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-03