Coaching voor aios

Vriendinnen van mij hoor ik regelmatig praten over coachingstrajecten of cursussen over persoonlijk leiderschap die zij hebben gevolgd. Deze trajecten worden deels, of soms zelfs volledig, vergoed vanuit het persoonlijke keuze- of opleidingsbudget van hun werk. Daarnaast worden dit soorten activiteiten omtrent persoonlijke ontwikkeling ook nog eens actief gestimuleerd door de werkgever. Als aios (her)ken ik dit soort ondersteuning voor persoonlijke ontwikkeling vanuit de opleiding niet.  

Behoudens de intervisiemomenten en peer support, hoor ik onder mijn collega aios zelden iemand spreken over persoonlijke ontwikkeling of begeleiding door een coach, laat staan dat het vergoed wordt. Is er dan geen behoefte aan vanuit de aios? Is er geen budget voor? Of is het niet echt nodig, als je je lekker op je plek voelt en gewoon probleemloos door de opleiding rolt? 

Wel behoefte

Er blijkt wel degelijk behoefte te zijn aan persoonlijke begeleiding. In de Nationale a(n)ios-enquête ‘Gezond en veilig werken’ van de Jonge Specialist geeft 59% van de respondenten (aios, anios en arts-onderzoekers) aan gecoacht te willen worden.¹ Met name voor ondersteuning in de werk-privébalans (60%), persoonlijke ontwikkeling (60%) en loopbaanoriëntatie (41%). Momenteel bestaat de persoonlijke ontwikkeling echter nog voornamelijk uit intervisie (41%) en mentorschap (40%). De kosten van de begeleiding moeten (deels) door de a(n)ios zelf betaald worden (26%). Een van de doelen uit het meerjarenplan van de Jonge Specialist luidt dan ook: ‘coaching is te allen tijde toegankelijk voor aios’.² 

Positief effect

Het is denk ik algemeen bekend dat wij als a(n)ios/artsen een baan hebben met een hoge werkdruk en een hoge verantwoordelijkheid. Een hoge werkdruk geeft een verhoogd risico op het ontwikkelen van een burn-out.³ Helaas nemen burn-outklachten toe onder a(n)ios: waar het percentage van burn-outklachten onder a(n)ios in 2020 nog 14% was, was dat in 2022 gestegen tot 24%.¹ De burn-outklachten hebben echter niet alleen een negatief effect op de a(n)ios zelf. Erger nog (ja, hier spreekt een arts die zich dus zeer verantwoordelijk voelt voor de patiënt en de patiënt vaak belangrijker vindt dan zichzelf), dit leidt ook tot verminderde patiëntveiligheid.⁴ In het algemeen heeft coaching een bewezen positief effect op onder andere coping, gevoel van welbehagen en prestaties op het werk.⁵ Er is echter niet veel onderzoek gedaan naar het effect van persoonlijke coaching specifiek gericht op medisch specialisten (in opleiding). Maar het onderzoek dat er is gedaan, laat een gunstig effect zien. Zo laat een pilotstudie uit 2019 in 4 academische ziekenhuizen in Nederland zien dat een persoonlijk coachingstraject van 6 sessies voor medisch specialisten (in opleiding) een vermindering gaf van burn-outklachten en een toename van gevoel van autonomie ten opzichte van de controlegroep.⁶  

Mogelijkheden verschillen

Het verschilt per opleiding(splan) en/of ziekenhuis wat de mogelijkheden zijn voor persoonlijke coaching voor aios en of het (gedeeltelijk) zelf betaald moet worden. Zelf ben ik in opleiding in de regio Leiden, waar ik toegang heb tot peer support en intervisie. Daarnaast hebben wij toegang tot het Challenge & Support-programma.⁷ Dit programma is opgericht dóór artsen (onder andere Anne de Pagter, destijds aios kindergeneeskunde), vóór artsen. Het doel is om persoonlijke ontwikkeling voor alle zorgprofessionals mogelijk te maken. Op dit moment wordt er een persoonlijk coachingstraject aangeboden, gebaseerd op de pilotstudie die ik eerder noemde. Van de vakgroepen die zijn aangesloten bij dit programma, kunnen aios het bedrag declareren vanuit hun opleidingsbudget, wel met een eigen bijdrage van € 150,-. Steeds meer vakgroepen sluiten zich hierbij aan, dus het wordt toegankelijk voor steeds meer aios, maar helaas nog niet voor allemaal.  

Inzichten

Zelf ben ik ook recent gestart met het Challenge & Support-traject en heb er al een aantal sessies opzitten. Ik kan in ieder geval al zeggen dat het mij inzichten heeft gegeven over mijzelf, mijn manier van werken, mijn manier van omgaan met stress (zowel op het werk als privé), maar ook waar mijn eigen kracht ligt en hoe ik dat kan gebruiken in de toekomst in mijn (loop)baan.  

Als ik alles op een rijtje zet, kan ik alleen maar zeggen dat ik hoop dat in de toekomst een persoonlijk coachingstraject gestimuleerd wordt vanuit de opleiding. Ook hoop ik dat het voor alle aios volledig vergoed zal worden vanuit het opleidingsbudget, net zoals dat geldt voor mijn vriendinnen die niet in de zorg werken! 

Referenties:

1. https://dejongespecialist.nl/wp-content/uploads/2022/10/rapport-nationale-anios-enquete-gezond-en-veilig-werken-2022.pdf 
2. https://dejongespecialist.nl/wp-content/uploads/2022/03/djs-meerjarenplan2022-v02.pdf
3. Demerouti E, Bakker AB, Nachreiner F, et al. The job demands-resources model of burnout. Journal of Applied Psychology. 2001;86:499. 
4. Panagioti M, Geraghty K, Johnson J, et al. Association between physician burnout and patient safety, professionalism, and patient satisfaction: a systematic review and meta-analysis. JAMA Internal Medicine. 2018;178:1317-31. 
5. Theeboom T, Beersma B, van Vianen AEM. Does coaching work? A meta-analysis on the effects of coaching on individual level outcomes in an organizational context. The Journal of Positive Psychology. 2014;9:1-18. 
6. Solms L, van Vianen A, Koen J, et al. Turning the tide: a quasi-experimental study on a coaching intervention to reduce burn-out symptoms and foster personal resources among medical residents and specialists in the Netherlands. BMJ open. 2021;11:e041708. 
7. https://challengesupport.nu/