MS-patiënten hebben geen verhoogde kans op COVID-19

Delen via:

Tijdens het virtuele ECTRIMS-congres van 2020 was op 26 september een speciale sessie gewijd aan COVID-19 in relatie tot multipele sclerosis, waarin veel belangrijke bevindingen heet van de naald werden gepresenteerd. Zo lijken MS-patiënten geen verhoogde kans te hebben op COVID-19. Leeftijd en EDSS-score zijn risicofactoren voor ernstige uitkomsten van COVID-19. Immuunmodulerende MS-medicatie is geassocieerd met minder ernstige uitkomsten na besmetting, CD20-remmers juist met een wat ongunstiger verloop.

Resultaten van het grootste populatieonderzoek ter wereld naar COVID-19 bij MS-patiënten lieten zien dat deze mensen geen hogere kans hebben het virus op te lopen dan de rest van de bevolking.1 De studie is uitgevoerd in Groot-Brittannië tussen 23 maart en 24 juni 2020, toen een lockdown van kracht was met strikte regels voor het afstand houden van elkaar. Deelnemers aan het United Kingdom MS Register (UKMSR) werd gevraagd een vragenlijst over COVID-19 te beantwoorden bij deelname en daarna om de twee weken als ze het virus hebben gekregen. Van de 5309 deelnemers gaven 535 (10,1%) aan de diagnose COVID-19 te hebben gemaakt. Van deze 535 gevallen werden er 75 bevestigd met een RT-PCR-test, die tijdens deze eerste COVID-19-golf nog zeer beperkt beschikbaar was. Van de 336 MS-patiënten met COVID-19 van wie gegevens beschikbaar waren over het verloop, herstelden 249 (74,1%).

Bijna de helft van de deelnemende MS-patiënten (47%) ging in quarantaine. Dit waren vooral relatief vaak mensen met een hogere EDSS-score (OR 1,389), en daarnaast ook vaker patiënten die progressieve MS (PMS) en/of monoklonale antilichamen of fingolimod gebruikten. De kans op COVID-19 was lager bij patiënten met een hogere leeftijd, met een hogere EDSS-score en met PMS. De duur van de MS noch de ondervonden beperkingen waren van invloed op de kans om COVID-19 te krijgen. Geen enkele ziektemodificerende therapie (DMT) verhoogde de kans op besmetting.

Risicofactoren voor ernstige COVID-19

Tijdens dezelfde sessie werden de resultaten gepresenteerd van een Franse observationele cohortstudie, het COVISEP-register, naar de uitkomsten van COVID-19 bij 405 besmette MS-patiënten.2 Zij hadden tussen 1 maart en 14 juli 2020 een bevestigde of zeer waarschijnlijke diagnose COVID-19. Om de ernst van COVID-19 te kwantificeren, werd een ordinale schaal gebruikt van 0 (geen symptomen) tot en met 7 (overlijden). Gekeken werd naar de uitkomsten van MS-patiënten met ernstiger COVID-19, met als cutoff-waarde 3: ziekenhuisopname zonder noodzaak van extra zuurstof. Van de 405 deelnemers hadden er 78 (19,3%) een score van ≥ 3. Deze groep had percentueel een veel groter aandeel onder deelnemers die geen DMT gebruikten dan onder degenen die dat wél deden: 39,2% versus 14,4% (p < 0,001). De meeste zeer ernstige gevallen van COVID-19 betrof patiënten die geen enkele DMT gebruikten. Twaalf deelnemers overleden.

Onafhankelijke risicofactoren voor ziekenhuisopname door COVID-19 (een score van ≥ 3 op de genoemde schaal) waren gevorderde leeftijd (OR voor elke 10 jaar: 1,8) en hogere EDSS-score (OR voor EDSS-score  ≥ 6: 4,5). Eveneens geassocieerd met ernstige COVID-19 waren obesitas (OR 2,58) en cardiovasculaire comorbiditeit (2,39). Immuunmodulerende middelen (interferon of glatirameeracetaat) waren geassocieerd met een lagere kans (OR 0,2) op ernstiger COVID-19 (score ≥ 3) dan geen behandeling.

CD20-remmers en uitkomsten COVID-19

Gebruik van anti-CD20-antilichamen door MS-patiënten kan de kans op een ernstiger verloop van een COVID-19-infectie verhogen. Dit lijken de eerste uitkomsten van het wereldwijde samenwerkingsinitiatief  ‘COVID-19 in MS’ te suggereren.3 Deze medicijnen waren geassocieerd met hospitalisatie, ic-opname en kunstmatige beademing. Geanalyseerd zijn gegevens van 476 MS-patiënten die waarschijnlijk, en 776 die zeker COVID-19 hadden. Er werden 313 hospitalisaties geteld. De aangepaste prevalentie (adjusted prevalence ratios: aPR) daarvan werd per DMT bepaald en afgezet tegen dimethylfumaraat. Gebruik van de anti-CD20-antilichamen ocrelizumab en rituximab was positief geassocieerd met hospitalisatie (aPRs 1,19 en 1.58), ic-opname (3,53 en 4,12) en kunstmatige beademing (3,17 en 7,27). Deze risico’s waren hoger bij gebruikers van anti-CD20-antilichamen dan bij gebruikers van alle andere DMT’s. Geen enkele DMT was geassocieerd met overlijden. De gevonden associaties bleven bestaan wanneer de analyse werd beperkt tot de gevallen van bevestigde COVID-19.

Direct hierop volgde een presentatie van resultaten van het farmacovigilantieprogramma van Roche rond het anti-CD20-antilichaam ocrelizumab.4 De beperkingen van deze gegevensbron in acht genomen, bleken hieruit geen duidelijk ongunstiger uitkomsten van COVID-19 bij gebruikers van ocrelizumab. Het sterftecijfer onder hen was vergelijkbaar met dat van de rest van de bevolking en van andere groepen MS-patiënten.

Bronnen:

  1. Garjani A. COVID-19 in people with MS: A large community-based study of the UK MS Register. MSVIRTUAL2020, SS02.01.
  2. Louapre C. Clinical Characteristics and Outcomes in Patients with Coronavirus Disease 2019 and Multiple Sclerosis. MSVIRTUAL2020, SS02.06.
  3. Simpson-Yap S, et al. First results of the COVID-19 in MS Global Data Sharing Initiative suggest anti-CD20 DMTs are associated with worse COVID-19 outcomes. MSVIRTUAL2020, SS02.04.
  4. Hughes R, et al. COVID-19 in persons with multiple sclerosis treated with ocrelizumab: pharmacovigilance update. MSVIRTUAL2020, SS02.05.

Raymund Roos koninklijk onderscheiden

nov 2018

Lees meer over Raymund Roos koninklijk onderscheiden

Prix Galien voor Spinraza, FreeStyle Libre en Reinoud Gosens

nov 2018 | Multipele Sclerose, Neuro-musculair

Lees meer over Prix Galien voor Spinraza, FreeStyle Libre en Reinoud Gosens

Cognitieve therapie helpt patiënten met myotone dystrofie type 1

okt 2018 | Neuro-musculair

Lees meer over Cognitieve therapie helpt patiënten met myotone dystrofie type 1

Depressieve klachten na een beroerte

okt 2018 | Neuro-vasculair

Lees meer over Depressieve klachten na een beroerte

Mentale vermoeidheid na subarachnoïdale bloeding voorspelt functioneren op lange termijn

okt 2018 | Neuro-vasculair

Lees meer over Mentale vermoeidheid na subarachnoïdale bloeding voorspelt functioneren op lange termijn

Alcoholconsumptie en dementierisico: 23 jaar follow-up

okt 2018 | Dementie

Lees meer over Alcoholconsumptie en dementierisico: 23 jaar follow-up

Keynote webinar | Spotlight on sleep in brain health

2 mei 2024 om 18:00

Lees meer over Keynote webinar | Spotlight on sleep in brain health

Neurologisch Jaaroverzicht 2023

20 feb 2024 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Epilepsie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose, Neuro-vasculair

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2023

Masterclass Wervelkolom Welzijn: hedendaagse inzichten en oplossingen

30 jan 2024 om 20:00

Lees meer over Masterclass Wervelkolom Welzijn: hedendaagse inzichten en oplossingen

Plaatsbepaling van device-aided therapies (DATs) bij de ziekte van Parkinson

7 aug 2023 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Plaatsbepaling van device-aided therapies (DATs) bij de ziekte van Parkinson

MS: welk middel voor welke patiënt?

9 mrt 2023 | Multipele Sclerose

Lees meer over MS: welk middel voor welke patiënt?

Neurologisch Jaaroverzicht 2022

1 feb 2023 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Epilepsie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose, Neuro-vasculair

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2022

Antistolling en bloedingen

8 dec 2022 om 20:00

Lees meer over Antistolling en bloedingen

Masterclass Diabetes: Pijn & Polyfarmacie

20 okt 2022 | Diabetes

Lees meer over Masterclass Diabetes: Pijn & Polyfarmacie

Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

12 okt 2022 | Immuuntherapie

Lees meer over Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog
Er zijn geen e-learnings gevonden.

B-cel therapieën bij MS: impact op immunologie

maandag 10 jun 2024 van 18:00 tot 21:30 | Multipele Sclerose, Vaccinatie

Lees meer over B-cel therapieën bij MS: impact op immunologie

EAN in ORANJE 2024

maandag 1 jul 2024 van 18:00 tot 21:45 | Bewegingsstoornissen, Epilepsie, Neuro-vasculair

Lees meer over EAN in ORANJE 2024

Patiënten gebruiken niet-orale migrainemedicatie voor beter en sneller effect

dec 2023 | Hoofdpijn

Lees meer over Patiënten gebruiken niet-orale migrainemedicatie voor beter en sneller effect

Veel MS-patiënten hebben ook migraine

dec 2023 | Hoofdpijn, Multipele Sclerose

Lees meer over Veel MS-patiënten hebben ook migraine

Werkelijke migraineprevalentie bij mannen moeilijk te schatten

dec 2023 | Hoofdpijn

Lees meer over Werkelijke migraineprevalentie bij mannen moeilijk te schatten

Hoofdpijn na COVID-19-vaccinatie

dec 2023 | Hoofdpijn, Vaccinatie, Virale infecties

Lees meer over Hoofdpijn na COVID-19-vaccinatie

De rol van genetica en biomarkers bij migraine nog niet opgehelderd

dec 2023 | Hoofdpijn

Lees meer over De rol van genetica en biomarkers bij migraine nog niet opgehelderd

Triptanen te vaak onterecht voorgeschreven

dec 2023 | Hoofdpijn

Lees meer over Triptanen te vaak onterecht voorgeschreven

CAPTURE-studie zal inzicht geven in het leven van de migrainepatiënt

dec 2023 | Hoofdpijn

Lees meer over CAPTURE-studie zal inzicht geven in het leven van de migrainepatiënt

Grotere kans non-respons op CGRP bij mensen met psychiatrische problemen

dec 2023 | Hoofdpijn

Lees meer over Grotere kans non-respons op CGRP bij mensen met psychiatrische problemen

Beweging kan helpen bij clusterhoofdpijn

dec 2023 | Hoofdpijn

Lees meer over Beweging kan helpen bij clusterhoofdpijn

Podcast: AI in stroke - Using deep learning to predict clinical outcomes after stroke

jan 2024 | Neuro-vasculair

Lees meer over Podcast: AI in stroke - Using deep learning to predict clinical outcomes after stroke

Podcast: Stem cell therapy for PD - A new era for managing Parkinson’s disease?

dec 2023 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Podcast: Stem cell therapy for PD - A new era for managing Parkinson’s disease?

Podcasts migraine: de laatste ontwikkelingen in de behandeling van migraine

aug 2021 | Hoofdpijn

Lees meer over Podcasts migraine: de laatste ontwikkelingen in de behandeling van migraine

Real World Evidence in MS

jan 2020 | Multipele Sclerose

Lees meer over Real World Evidence in MS

MedNet Neurologie 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-04

MedNet Neurologie 2023-03

sep 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-03

MedNet Neurologie 2023-02

jun 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-02

MedNet Neurologie 2023-01

mrt 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-01

MedNet Neurologie 2022-04

dec 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-04

MedNet Neurologie 2022-03

sep 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-03

MedNet Neurologie 2022-02

jun 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-02

MedNet Neurologie 2022-01

mrt 2022

Lees meer over MedNet Neurologie 2022-01