Dit merkt u van klimaatverandering in de spreekkamer

De boodschap van hoogleraar dermatologie en reumatologie prof. dr. Mischa Rosenbach (Pennsylvania, VS) is somber. De effecten van klimaatverandering zijn ook merkbaar in de spreekkamer van de dermatoloog.¹ Nu al, en dat wordt alleen maar meer.

De aarde warmt op. Deze opwarming heeft grote effecten: we hebben vaker te maken met hittegolven en extreem weer zoals natuurbranden, orkanen en overstromingen. Rosenbach: “De impact daarvan zien we terug in onze spreekkamer. Luchtvervuiling zorgt voor jeuk, dat het langer warm blijft door het jaar heen zorgt dat virussen en schimmels beter overleven en zich verder kunnen verspreiden, en de warmte zorgt ook voor meer dermatologische aandoeningen, zoals constitutioneel eczeem, hand-voet-mondziekte en tropische ziekten die u voorheen niet zag.”

Hittegerelateerde ziekten

Allereerst krijgt de dermatoloog vaker te maken met hittegerelateerde ziekten.² “Met name omdat sommige mensen moeite hebben om te zweten”, legt Rosenbach uit. “Van nature door een genetisch defect, maar ook door het gebruik van medicatie als antidepressiva of antihistaminica. De dermatoloog kan een rol spelen om te bepalen welke mensen een hoger risico lopen en voorlichting geven om dat risico te verlagen.”²

Ziek door natuurgeweld

Ook ander natuurgeweld is terug te zien in de spreekkamer. “Door natuurbranden ontstaat luchtvervuiling. Dit leidt direct tot een toename van kinderen met jeuk en eczeem.³ Uit een systematische review blijkt ook dat klimaatverandering leidt tot een stijging van constitutioneel eczeem bij volwassenen.⁴ En we zien dat orkanen zorgen voor huidziekten, variërend van jeuk tot papulaire urticaria.⁵ Verder zorgen overstromingen voor dermatologische issues van bacteriële en schimmelinfecties tot insectenbeten en contactallergie.”⁶

Tropen in Nederland

Tot slot weten virussen beter te overleven. “Ziekten die u voorheen niet zag, zoals hand-voet-mondziekte,⁷ ziet u nu wel, net als virussen zoals dengue⁸ en zika,⁹ die verder weten te “reizen” door de voor hen gunstiger omstandigheden”, waarschuwt Rosenbach. “Zelfs tropische ziekten die al 30 jaar verdwenen waren, zoals het chikungunyavirus, maken een comeback.”¹⁰

Bronnen:

1. Rosenbach M. Climate change and skin disorders. EADV 2024, oral presentation D1T08.2A.
2. Williams ML. Global warming, heat-related illnesses, and the dermatologist. Int J Womens Dermatol. 2020 Sep 9;7(1):70-84. 
3. Fadadu RP, Grimes B, Jewell NP, et al. Association of wildfire air pollution and health care use for atopic dermatitis and itch. JAMA Dermatol. 2021 Jun 1;157(6):658-66. 
4. Wang SP, Stefanovic N, Orfali RL, et al. Impact of climate change on atopic dermatitis: a review by the International Eczema Council. Allergy. 2024 Jun;79(6):1455-69. 
5. Noe R, Cohen AL, Lederman E, et al. Skin disorders among construction workers following Hurricane Katrina and Hurricane Rita: an outbreak investigation in New Orleans, Louisiana. Arch Dermatol. 2007 Nov;143(11):1393-8. 
6. Bandino JP, Hang A, Norton SA. The infectious and noninfectious dermatological consequences of flooding: a field manual for the responding provider. Am J Clin Dermatol. 2015 Oct;16(5):399-424.
7. Coates SJ, Davis MDP, Andersen LK. Temperature and humidity affect the incidence of hand, foot, and mouth disease: a systematic review of the literature – a report from the International Society of Dermatology Climate Change Committee. Int J Dermatol. 2019 Apr;58(4):388-99. 
8. Coates SJ, Norton SA. The effects of climate change on infectious diseases with cutaneous manifestations. Int J Womens Dermatol. 2021 Jan;7(1):8-16.
9. Derrington SM, Cellura AP, McDermott LE, et al. Mucocutaneous findings and course in an adult with Zika virus infection. JAMA Dermatol. 2016 Jun 1;152(6):691-3. 
10. Bandyopadhyay D, Ghosh SK. Mucocutaneous manifestations of Chikungunya fever. Indian J Dermatol. 2010;55(1):64-7.