Na de opzienbarende resultaten van de EMPA-REG OUTCOME-trial met empagliflozine in 2015 zijn er inmiddels zes cardiovasculaire uitkomststudies afgerond met SGLT2-remmers. Deze relatief nieuwe medicijnklasse verlaagt het cardiovasculaire risico en heeft een nierbeschermend effect. Keynote sprekers blikten terug op wat er tot nu toe bereikt is.
In de verschillende studies met in totaal vier SGLT2-remmers zijn de veiligheid en effectiviteit aangetoond. Meta-analyses laten zien dat de effecten op MACE en cardiovasculair overlijden vrijwel gelijk zijn en zeer consistent waar het gaat om hHF. In twee studies zijn de veiligheid en effectiviteit aangetoond van empagliflozine en dapagliflozine voor de behandeling van HFrEF.
Bron: Reductie in cardiovasculair risico, hartfalen en nieruitkomsten met SGLT2-remmers bij T2D-patiënten. Presentatie Bernard Zinman, https://www.easd.org/virtualmeeting2020/#!resources/evolution-of-clinical-use-of-sglt2i-until-easd-2015-stockholm.
Effect op nieren
SGLT2-remmers bleken ook een nierbeschermend effect te hebben.
Bronnen: Wanner C, et al. NEJM. 2016;374:323-334. Neal B, et al. NEJM. 2017;377:644-657. Wiviott SD, et al. NEJM. 2019;380:347-357.
Aanpassing richtlijnen
Naar aanleiding van de positieve uitkomsten in de afgelopen jaren zijn de richtlijnen aangepast. In het ADA EASD 2018 consensus report is meer aandacht gekomen voor de persoonsgerichte aanpak van T2D met daarin een duidelijke plaatsbepaling van SGLT2-remmers en GLP-1-receptoragonisten.
In de update van dit consensus report van 2019 wordt geadviseerd personen met een hoog risico te behandelen met een GLP-1-receptoragonist of een SGLT2-remmer om het risico op MACE, hHF en cardiovasculair overlijden te verminderen. SGLT2-remmers worden aanbevolen bij patiënten met T2D en hartfalen, met name bij patiënten met hartfalen met een verminderde ejectiefractie en bij T2D-patiënten met CKD (eGFR 30 tot ≤ 60 ml/min/1,73 m² of ACR > 30 mg/g en specifiek > 300 mg/g).
In de herziene ESC-richtlijn (2019) worden empagliflozine, canagliflozine of dapagliflozine aanbevolen bij patiënten met T2D en cardiovasculaire ziekten (CVD) of met een zeer hoog/hoog cardiovasculair risico. Empagliflozine wordt aanbevolen voor patiënten met T2D en CVD om het risico op sterfte te verminderen. Ook worden SGLT2-remmers aanbevolen om het risico op hHF te verlagen.
Op 15 september 2020 heeft de Journal of the American College of Cardiology een expert consensus decision pathway (ECDP) gepubliceerd. Het advies is bij T2D-patiënten met ASCVD, HF, DKD of met een hoog risico op ASCVD te starten met een SGLT2-remmer of een GLP-1-receptoragonist met bewezen cardiovasculair voordeel ter vermindering van het cardiovasculaire risico.
Toekomst
Enkele trials zijn nog in uitvoering: de EMPEROR-PRESERVED, de DELIVER en de EMPA-KIDNEY. Ook blijven er nog vragen als: waarop baseer je de keuze voor een SGLT2-remmer of een GLP-1-receptoragonist bij ASCVD-patiënten en moet metformine nog steeds de standaardtherapie zijn bij T2D?
Bron:
EASD/ESC Symposium. The dawn of CV risk reduction in type 2 diabetes: 5 years of SGLT2i CV outcome trials. 56th EASD Virtual Meeting 2020. https://www.easd.org/virtualmeeting2020/#!contentsessions/3365.