Bloedbiomarkers voor de ziekte van Alzheimer: op weg naar klinische implementatie

Delen via:

In The Lancet Neurology is een review verschenen waarin Charlotte Teunissen (Amsterdam UMC) en collega’s een overzicht geven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van bloedbiomarkers voor de ziekte van Alzheimer. Zij richten zich met name op de drie biomarkers die het dichtst bij klinische toepassing zijn: amyloïd, p-tau en NfL. Ook bespreken ze de relatief nieuwe astrocytmarker GFAP en presenteren ze een ‘roadmap’ voor klinische implementatie.

Het gebruik van op bloed gebaseerde biomarkers voor de diagnose en prognose van de ziekte van Alzheimer nadert de klinische praktijk, zowel in gespecialiseerde centra als in de eerstelijnszorg. Dit is grotendeels te danken aan de beschikbaarheid van ultragevoelige detectiemethoden. Een cruciale volgende stap is het definiëren van de toepassing op individueel patiëntniveau.

 

Teunissen et al. verwachten dat bloedbiomarkers voor Alzheimer binnen een paar jaar klaar zullen zijn voor klinische implementatie; misschien zelfs eerder voor gebruik in klinische studies. Deze vooruitgang biedt ook perspectief voor de ontwikkeling van nieuwe biomarkers. Er zijn nog relatief weinig bloedbiomarkers om de complexiteit van de alzheimerpathologie volledig te weerspiegelen; denk aan hersenspecifieke biomarkers voor de activatie van microglia of markers synaptische disfunctie. Voor laatstgenoemde zijn neurogranineconcentraties in CSF veelbelovend gebleken; de resultaten in bloed waren echter niet eenduidig. Desalniettemin zal de opkomst van nieuwe op bloed gebaseerde technologieën kunnen bijdragen aan de identificatie van nieuwe diagnostische en prognostische biomarkers. De validatie en implementatie hiervan zullen de ontwikkeling van precisiegeneeskunde faciliteren en daarnaast zal de kennis die is opgedaan in het alzheimerveld in de toekomst ook bijdragen aan de identificatie van biomarkers voor andere vormen van dementie.

Lees ook het artikel Dementie Update 2021

Bron:

Teunissen CE, Verberk IM, Thijssen EH, et al. Blood-based biomarkers for Alzheimer’s disease: towards clinical implementation. Lancet Neurol. 2022;21:66-77.

 

Eerste hoogleraar klinische farmacometrie benoemd

dec 2022

Lees meer over Eerste hoogleraar klinische farmacometrie benoemd

Meerwaarde nieuwe middelen tegen NMOSD en MOGAD nog niet duidelijk

dec 2022 | Multipele Sclerose

Lees meer over Meerwaarde nieuwe middelen tegen NMOSD en MOGAD nog niet duidelijk

Clarity Ad bevestigt: lecanemab vertraagt achteruitgang bij vroege Alzheimer

dec 2022 | Dementie

Lees meer over Clarity Ad bevestigt: lecanemab vertraagt achteruitgang bij vroege Alzheimer

Ontregel het onderzoek

dec 2022

Lees meer over Ontregel het onderzoek

Twee nieuwe genen ontdekt die het risico op alzheimer verhogen

nov 2022 | Dementie

Lees meer over Twee nieuwe genen ontdekt die het risico op alzheimer verhogen

Grote kans op geheugenstoornissen bij afwijkende PET-hersenscan

nov 2022 | Dementie

Lees meer over Grote kans op geheugenstoornissen bij afwijkende PET-hersenscan

Neurologisch Jaaroverzicht 2025

15 dec 2025 om 20:00 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2025

Parkinson: Dopaminerge infusietherapie - Ervaringen uit de praktijk

4 dec 2025 om 20:00 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Parkinson: Dopaminerge infusietherapie - Ervaringen uit de praktijk

Benefit-Risk Ratio bij DMT's in MS: dilemma’s van de behandelaar

25 nov 2025 om 19:30 | Multipele Sclerose

Lees meer over Benefit-Risk Ratio bij DMT's in MS: dilemma’s van de behandelaar

Ouder worden met MS

12 nov 2025 om 20:30 | Multipele Sclerose

Lees meer over Ouder worden met MS

Keynote webinar | Spotlight on functional neurological disorder

20 okt 2025 om 18:00

Lees meer over Keynote webinar | Spotlight on functional neurological disorder

Gordelroospreventie in medische risicogroepen - van indicatie tot vaccinatie

2 jul 2025 om 20:00 | Vaccinatie, Virale infecties

Lees meer over Gordelroospreventie in medische risicogroepen - van indicatie tot vaccinatie

Kosteneffectiviteit van MS-medicatie in de praktijk

12 mei 2025 om 20:00 | Multipele Sclerose

Lees meer over Kosteneffectiviteit van MS-medicatie in de praktijk

Overmatige slaperigheid overdag bij OSA & narcolepsie: de laatste inzichten

22 jan 2025 om 20:00

Lees meer over Overmatige slaperigheid overdag bij OSA & narcolepsie: de laatste inzichten

Neurologisch Jaaroverzicht 2024

17 dec 2024 om 20:00 | Bewegingsstoornissen, Dementie, Hoofdpijn, Multipele Sclerose

Lees meer over Neurologisch Jaaroverzicht 2024
Er zijn geen e-learnings gevonden.

MS Symposium: Naar een Beter Begrip van MS-Progressie

maandag 19 jan 2026 van 18:00 tot 21:30 | Multipele Sclerose

Lees meer over MS Symposium: Naar een Beter Begrip van MS-Progressie

ECTRIMS NL 2026

woensdag 21 okt 2026 t/m vrijdag 23 okt 2026 | Multipele Sclerose

Lees meer over ECTRIMS NL 2026

Recombinant botulinetoxine A bij trigeminusneuralgie: veelbelovend dieronderzoek

dec 2025 | Hoofdpijn

Lees meer over Recombinant botulinetoxine A bij trigeminusneuralgie: veelbelovend dieronderzoek

Occipitale neurostimulatie niet effectiever dan placebo bij clusterhoofdpijn

dec 2025 | Hoofdpijn

Lees meer over Occipitale neurostimulatie niet effectiever dan placebo bij clusterhoofdpijn

NfL en GFAP in serum: biomarkers van migraine?

dec 2025 | Hoofdpijn

Lees meer over NfL en GFAP in serum: biomarkers van migraine?

Fase III-studie: atogepant veiliger en effectiever dan topiramaat

dec 2025 | Hoofdpijn

Lees meer over Fase III-studie: atogepant veiliger en effectiever dan topiramaat

Gepersonaliseerde behandeling met CGRP-remmers verhoogt effectiviteit

dec 2025 | Hoofdpijn

Lees meer over Gepersonaliseerde behandeling met CGRP-remmers verhoogt effectiviteit

Behandeling van chronische migraine met cannabidiol

dec 2025 | Hoofdpijn

Lees meer over Behandeling van chronische migraine met cannabidiol

De link tussen oestrogenen en CGRP

dec 2025 | Hoofdpijn

Lees meer over De link tussen oestrogenen en CGRP

Migraineaanvallen en oxytocine: wat is het verband?

dec 2025 | Hoofdpijn

Lees meer over Migraineaanvallen en oxytocine: wat is het verband?

Rol voor endocannabinoïde systeem bij anti-CGRP-therapieresistente patiënten?

dec 2025 | Hoofdpijn

Lees meer over Rol voor endocannabinoïde systeem bij anti-CGRP-therapieresistente patiënten?

Podcast: AI in stroke - Using deep learning to predict clinical outcomes after stroke

jan 2024 | Neuro-vasculair

Lees meer over Podcast: AI in stroke - Using deep learning to predict clinical outcomes after stroke

Podcast: Stem cell therapy for PD - A new era for managing Parkinson’s disease?

dec 2023 | Bewegingsstoornissen

Lees meer over Podcast: Stem cell therapy for PD - A new era for managing Parkinson’s disease?

Real World Evidence in MS

jan 2020 | Multipele Sclerose

Lees meer over Real World Evidence in MS

MedNet Neurologie 2025-03

sep 2025

Lees meer over MedNet Neurologie 2025-03

MedNet Neurologie 2025-02

jun 2025

Lees meer over MedNet Neurologie 2025-02

MedNet Neurologie 2025-01

mrt 2025

Lees meer over MedNet Neurologie 2025-01

MedNet Neurologie 2024-04

dec 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-04

MedNet Neurologie 2024-03

sep 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-03

MedNet Neurologie 2024-02

jun 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-02

MedNet Neurologie 2024-01

mrt 2024

Lees meer over MedNet Neurologie 2024-01

MedNet Neurologie 2023-04

dec 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-04

MedNet Neurologie 2023-03

sep 2023

Lees meer over MedNet Neurologie 2023-03

Whitepaper: 24 Veelgestelde vragen en antwoorden over long COVID

feb 2022

Lees meer over Whitepaper: 24 Veelgestelde vragen en antwoorden over long COVID