Column: Een rondje door het riool

Delen via:

Column door Teun Bousema

“Het was een spannend jaar voor ons als infectiologen en epidemiologen!”, schreef een goede vriendin me op haar kerstkaart, “ineens zijn we volop in de media”. Ik antwoordde dat ik me juist lamgeslagen voel en geen rol voor mezelf kan vinden. Na twee mislukte pogingen subsidie te krijgen voor onderzoek naar de impact van COVID in Afrika, zag ik mezelf aan de zijlijn geplaatst. Ik had ook niet echt zin om mezelf in het maatschappelijk debat op te werpen als infectieziekten-epidemioloog die de impact van interventies en besmettingscijfers kan duiden. Misschien had ik daar wel een verantwoordelijkheid kunnen nemen, maar er waren al zoveel mensen aan het woord. Bovendien zie ik mezelf ook niet echt als een logische expert en is zichtbaarheid in de media duidelijk geen garantie voor levensgeluk. Tweemaal gaf ik voorzichtig mijn visie op ivermectine, een prachtig medicijn waarvan ik vind dat de werkzaamheid bij COVID nog niet overtuigend is vastgesteld. Na mijn twijfel uitgesproken te hebben, ontving ik e-mails van militante ivermectine-fans die zo kwaad van toon waren dat ik ze moest voorleggen aan het hoofd beveiliging.

Het ontvangen van bedreigingen, ergens wel passend op een bucketlist, zette me aan het denken over de rol van wetenschappers in de media. Vanuit wetenschappelijke hoek bijdragen aan een maatschappelijk debat blijkt lastig, zeker als dat debat de vorm aanneemt van een loopgravenoorlog. Zo’n “rondje zwemmen door het riool”, zoals microbioloog Rosanne Hertzberger sommige mediaoptredens noemt, past weinig wetenschappers. Toch is het wel goed om af en toe de zwembroek aan te trekken. Ik moest daaraan denken toen wij recent in Ethiopië onderzoek afrondden naar een Aziatische mug die oprukt in stedelijk Afrika. De mug is, in tegenstelling tot Afrikaanse muggen, bijzonder effectief in zich voortplanten in stedelijke gebieden en kan daar een sterke toename van malariagevallen veroorzaken. Een smeuïg verhaal voor de media, voelde ik aan. Met mijn Ethiopische promovendus schreef ik een persbericht dat afsloot met de conclusie dat we snel moeten handelen om een drama te voorkomen. Mijn rol als wetenschapper zat erop: ik had iets relevants wereldkundig gemaakt en kon me weer veilig terugtrekken in het lab. Collega-onderzoekers hadden inmiddels subsidie gekregen om met technische hoogstandjes de verspreidingsroutes van de mug in kaart te brengen en te modelleren welke factoren een rol spelen bij die verspreiding. Wij stonden ook te popelen om een nieuwe studie te beginnen. Maar als we onze eigen alarmerende slotparagraaf serieus namen, was dit misschien niet het moment voor een wetenschappelijke subsidieaanvraag, maar het moment voor daadkracht zonder impactfactor. Aandacht op CNN, in tal van kranten en op Ethiopische nationale televisie, zorgden voor het momentum waardoor we misschien echt iets aan het probleem konden doen. De zwembroek moest aan; misschien niet voor een rondje in het riool, maar wel voor een duik in een bureaucratisch moeras. Binnen twee weken was er een persconferentie en organiseerden we overleg met de Wereldgezondheidsorganisatie, regeringsfunctionarissen en internationale experts. Na die voortvarende start komt nu natuurlijk de uitdaging om door te zwemmen, ook als de stroming tegen zit. De uitdagingen zullen vast komen; toch geeft het voorlopig vooral veel energie. Hier zie ik nuttige rollen weggelegd voor de media als katalysator en voor mezelf als iemand die ideeën kan aandragen. En dat allemaal zonder me zorgen te maken over dreigementen van ‘parasietwaarheid’ of andere complotdenkers.

Lees ook de andere columns van Teun Bousema die op MedNet zijn verschenen:

 

Het coronavirus samengevat in vijf grafieken

mrt 2020 | Virale infecties

Lees meer over Het coronavirus samengevat in vijf grafieken

Lopinavir/ritonavir lijkt niet effectief bij ernstige COVID-19

mrt 2020 | Virale infecties

Lees meer over Lopinavir/ritonavir lijkt niet effectief bij ernstige COVID-19

COVID-19 in Italië

mrt 2020 | Virale infecties

Lees meer over COVID-19 in Italië

Hiv-therapie van drie middelen naar twee?

mrt 2020 | HIV

Lees meer over Hiv-therapie van drie middelen naar twee?

Corona tot nu toe

mrt 2020 | Virale infecties

Lees meer over Corona tot nu toe

Doet Nederland voldoende om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan?

mrt 2020 | Virale infecties

Lees meer over Doet Nederland voldoende om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan?

RSV bij kinderen: hoe houden we samen de ziekenhuizen zo leeg mogelijk?

9 jan 2024 om 20:00 | Virale infecties

Lees meer over RSV bij kinderen: hoe houden we samen de ziekenhuizen zo leeg mogelijk?

RSV: inzichten en casuïstiek vanuit de eerste en tweede lijn

27 nov 2023 om 20:00 | Ouderen, Vaccinatie, Virale infecties

Lees meer over RSV: inzichten en casuïstiek vanuit de eerste en tweede lijn

CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

6 jun 2023 | Stamceltransplantatie, Virale infecties

Lees meer over CMV-infecties bij post-transplantatiepatiënten; een behandellandschap in ontwikkeling

Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

12 okt 2022 | Immuuntherapie

Lees meer over Webcast Immuuntherapie: herkennen van bijwerkingen en acties voor de niet-oncoloog

Autoinflammatoire aandoeningen

30 sep 2022

Lees meer over Autoinflammatoire aandoeningen

Vaccinatiezorg voor medische risicogroepen

11 aug 2022 | HIV

Lees meer over Vaccinatiezorg voor medische risicogroepen

Webcast Long covid: wat weten we, wat kunt u verwachten, wat kunt u doen?

10 nov 2021 om 20:30

Lees meer over Webcast Long covid: wat weten we, wat kunt u verwachten, wat kunt u doen?

The ART of Preventing Kidney Damage

12 apr 2021 om 20:00 | HIV, Virale infecties

Lees meer over The ART of Preventing Kidney Damage
Er zijn geen e-learnings gevonden.

4e hiv & mental health symposium

dinsdag 9 apr 2024 van 16:00 tot 20:15 | HIV, Virale infecties

Lees meer over 4e hiv & mental health symposium

Post CROI meeting 2024

dinsdag 23 apr 2024 van 18:00 tot 21:30 | HIV, Virale infecties

Lees meer over Post CROI meeting 2024

ECCMID in ORANJE 2024

zaterdag 27 apr 2024 van 19:00 tot 22:45

Lees meer over ECCMID in ORANJE 2024

Residuele viremie vormt risicofactor voor CV ziekte

mrt 2024 | HIV, Virale infecties

Lees meer over Residuele viremie vormt risicofactor voor CV ziekte

Direct na geboorte ART biedt soms blijvende suppressie na later stoppen

mrt 2024 | HIV, Virale infecties

Lees meer over Direct na geboorte ART biedt soms blijvende suppressie na later stoppen

B/F/TAF geschikt als PEP

mrt 2024 | HIV, Virale infecties

Lees meer over B/F/TAF geschikt als PEP

Prostaatkanker bij mannen met hiv later gediagnosticeerd

mrt 2024 | HIV, Uro-oncologie

Lees meer over Prostaatkanker bij mannen met hiv later gediagnosticeerd

Eenmaal wekelijks orale ART net zo effectief als elke dag een pil

mrt 2024 | HIV, Virale infecties

Lees meer over Eenmaal wekelijks orale ART net zo effectief als elke dag een pil

Tecovirimat effectief tegen mpox

mrt 2024 | HIV, Virale infecties

Lees meer over Tecovirimat effectief tegen mpox

Ultralangwerkend cabotegravir met doseringsinterval van 4 maanden

mrt 2024 | HIV, Virale infecties

Lees meer over Ultralangwerkend cabotegravir met doseringsinterval van 4 maanden

Semaglutide vermindert ernst van leverziekte bij mensen met hiv

mrt 2024 | Diabetes, Hepatologie, HIV

Lees meer over Semaglutide vermindert ernst van leverziekte bij mensen met hiv

Teleurstellende uitkomsten doxyPEP en vaccin tegen gonorroe

mrt 2024 | Bacteriële infecties, SOA, Venereologie

Lees meer over Teleurstellende uitkomsten doxyPEP en vaccin tegen gonorroe

Innovatie in de zorg

nov 2019

Lees meer over Innovatie in de zorg

MedNet Infectieziekten 2023-05

dec 2023

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2023-05

MedNet Infectieziekten 2023-04

nov 2023

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2023-04

MedNet Infectieziekten 2023-03

aug 2023

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2023-03

MedNet Infectieziekten 2023-02

mei 2023

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2023-02

MedNet Infectieziekten 2023-01

mrt 2023

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2023-01

MedNet Infectieziekten 2022-05

dec 2022

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2022-05

MedNet Infectieziekten 2022-04

okt 2022

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2022-04

MedNet Infectieziekten 2022-03

aug 2022

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2022-03

MedNet Infectieziekten 2022-02

mei 2022

Lees meer over MedNet Infectieziekten 2022-02