Lasertherapie bij kinderen is net als bij volwassenen voor een aantal aandoeningen de aangewezen behandeling. Omdat lasertherapie vaak pijnlijk is, kan poliklinische behandeling bij een jong kind uitmonden in een traumatische ervaring. Voor dermatoloog Claire van Eijsden een reden om dan algehele anesthesie te adviseren. Daaraan gaat echter altijd een intensief shared decision-traject met patiënt en ouders vooraf.
Net als bij volwassenen zijn de indicaties voor lasertherapie in te delen in vasculaire en pigmentstoornissen, benigne tumoren en daarnaast nog wat zeldzamere aandoeningen. Bij kinderen betreft de indicatie voor laser vaker congenitale en symptomatische aandoeningen. En waar een volwassene op het spreekuur komt en direct een proefbehandeling kan ondergaan, heeft Van Eijsden met een jonge patiënt en de ouders eerst een intake, vertelt ze. “Ik kijk dan naar de behandelmogelijkheden, maar er is ook altijd veel te bespreken met patiënt en ouders. De aandoeningen zijn bijvoorbeeld vaak zichtbaar, zoals wijnvlekken, maar niet ieder kind heeft daar last van. Ook ouders kunnen hier heel verschillend op reageren. Voor sommige telt dat ze bang zijn dat het kind ermee gepest gaat worden; zij willen dus graag vroeg beginnen met behandelen. Andere ouders wachten liever tot het kind oud genoeg is om er zelf over te beslissen.”
Traumavrije zorg
De leeftijd van het kind is ook om een andere reden van belang. Het speelt een grote rol bij de beslissing over de methode van pijnstilling. Lasertherapie is vaak pijnlijk en kan poliklinisch bij jonge kinderen tot een traumatische ervaring leiden. Algehele anesthesie heeft voor Van Eijsden en haar collega’s dan ook de voorkeur. Van Eijsden: “We weten uit ervaring dat kinderen die elders poliklinisch behandeld zijn met lasertherapie soms zo’n angst ontwikkelen dat ze daarna niet meer door dokters onderzocht kunnen worden. Naast het voorkómen van zo’n trauma voor het kind is het dan ook belangrijk om goede zorg te kunnen blijven bieden.” Een vervolgvraag die voorligt is of niet beter gewacht kan worden tot het kind iets ouder is en dan wel poliklinisch behandeld kan worden. Traumavrije zorg is ook nog eens essentieel omdat laserbehandelingen vaak meerdere keren herhaald moeten worden. Van Eijsden: “Ook poliklinisch beogen we traumavrije zorg. Door positieve en geruststellende woorden maar ook bijvoorbeeld door afleiding met muziek of een filmpje en een ouder die bij de behandeling aanwezig is.”
Algehele narcose
Na haar opleiding geneeskunde in Amsterdam UMC, werkte Van Eijsden tweeënhalf jaar in een kliniek die gespecialiseerd is in licht- en laserbehandeling. Daarna begon ze aan de opleiding tot dermatoloog in het Erasmus MC. Ook hier had lasertherapie haar warme belangstelling. Lasertherapie onder algehele narcose bij kinderen is in Nederland beschikbaar in het Erasmus MC en Amsterdam UMC. In beide ziekenhuizen zijn er operatiekamers die uitgerust zijn voor laserbehandeling. Een Pulsed Dye Laser voor vasculaire aandoeningen en een CO2-laser voor ablatieve toepassingen. Dat was overigens niet van de een op de andere dag geregeld. Van Eijsden: “Ik ben er lang mee bezig geweest voordat de OK voor laserapparaten was ingericht. De kleinste dingen moet je regelen, tot aan een ander soort stopcontact aan toe.”
Impact op het gezin
Ze maakte in haar tweede opleidingsjaar kennis met de kinderdermatologie. Dat je als kinderdermatoloog niet alleen te maken hebt met een jongere patiënt maar ook met de ouders, maakt het vak voor haar uitdagend en boeiend. De aandoeningen van een patiënt kunnen veel impact hebben op een gezin. Het vak van kinderdermatoloog is bij uitstek een waarin shared decision-making (SDM) noodzakelijk is. “Ik alleen beslis niet of we gaan behandelen. Het is altijd een gezamenlijke beslissing van de ouders, dan wel de patiënt, en van mij.” Vaak stelt ze de beslissing ook nog even uit zodat mensen over de mogelijkheden kunnen nadenken. “Mijn doel is altijd: de juiste keuzes maken voor deze patiënt en de ouders, dus zonder het kind te traumatiseren.”
Het Sturge-Weber-spreekuur voor kinderen
De meeste laserbehandelingen bij kinderen betreffen de capillaire vaatmalformaties (naevus flammeus), wijnvlekken in de volksmond, voornamelijk in het gezicht. Dit gaat soms gepaard met het Sturge-Weber-syndroom. Sturge-Weber heeft als andere symptomen dat ook een verhoogde oogdruk en neurologische afwijkingen in de hersenen worden gevonden. Bijna alle kinderen met het Sturge-Weber-syndroom krijgen epilepsie. Ongeveer 75% van de kinderen heeft de eerste aanval in het eerste levensjaar. Iedere maand is er in het Erasmus MC een speciaal spreekuur voor kinderen met het Sturge-Weber-syndroom. Dermatoloog Claire van Eijsden is een van de artsen van dit multidisciplinaire spreekuur, dat zij samen met kinderneuroloog Suzanne Koudijs en kinderartsen Karen Bindels-de Heus en Margreth van der Lugt houdt. Kinderen uit het hele land komen naar het spreekuur toe.