Aandacht voor genderverschillen bij CVD-preventie

Bij de preventie van cardiovasculaire ziekte kunnen mannen en vrouwen niet over één kam worden geschoren; er dient rekening te worden gehouden met diverse genderverschillen. Een genderspecifiek algoritme voor primaire preventie bij vrouwen moet uitkomst bieden.¹ Dit algoritme werd ten tijde van het congres ook gepubliceerd in Archivos de Cardiología de México.²

“Mannen en vrouwen verschillen niet alleen in biologisch opzicht, maar ook op het gebied van sociale determinanten”, aldus Ana Munera (Medellin). Munera pleitte er onder meer voor dat stress en depressie als onafhankelijke risicofactoren bij vrouwen moeten worden overwogen. Een unieke vrouwelijke risicofactor is vroege/premature menopauze. “Vroege (< 45 jaar) en premature (< 40 jaar) menopauze verhogen het cardiovasculaire (CV) risico met 50% ten opzichte van ‘natuurlijke’ menopauze. Toch wordt dit niet als risicofactor meegenomen in de risicoscores.” Munera presenteerde een genderspecifiek behandelalgoritme voor de preventie van primaire cardiovasculaire ziekte (CVD) bij vrouwen, bestaande uit drie stappen.

“Het sleutelwoord bij stap 1 is onderzoek”, zo stelde zij. “Een genderspecifieke anamnese, lichamelijk onderzoek en labonderzoek staan hier centraal. Daarbij moet gericht worden gekeken naar hormoongebruik, leeftijd ten tijde van de eerste menstruatie, zwangerschapscomplicaties, leeftijd waarop de menopauze begon, maar ook naar auto-immuunaandoeningen en eventuele oncologische behandelingen.

Stap 2 behelst identificatie van het risico van de vrouw. Is ze jonger dan 40 jaar en heeft ze een enkele risicofactor, dan moet er vroeger en vaker worden gezocht naar traditionele CV-risicofactoren. Bij vrouwen ouder dan 40 jaar wordt het CV-risico bepaald met behulp van de daarvoor geschikte tabellen. Deze risicobeoordeling moet ten minste jaarlijks of vaker worden gedaan als de behandelaar dit noodzakelijk acht.

Stap 3 staat in het teken van actie. Dit houdt intensieve behandeling van de aanwezige CV-risicofactoren in. Daarbij moet gestreefd worden naar behandeldoelen al naar gelang het specifieke risico. Minimaal jaarlijks – of vaker – moet het effect van de behandeling gecontroleerd worden.”

Om het risico waar vrouwen aan bloot staan beter in te kunnen schatten wees Munera op het gebruik van het lifetime risico. “Dat geldt met name voor jonge vrouwen en vrouwen met een laag of gemiddeld CV-risico.”

Bronnen:

1. Munera AG. Gender issues: is CVD prevention fundamentally different between women and men? ESC Congress 2022.
2. Del Sueldo MA, Mendonça-Rivera MA, Sánchez-Zambrano MB, et al. Guía de práctica clínica de la Sociedad Interamericana de Cardiología sobre prevención primaria de enfermedad cardiovascular en la mujer. Arch Cardiol Mex. 2022:92 (Suppl):1-68.